Bài 23. Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

Giáo viên: Trần Quang Dụ- Trường THCS Ngọc Thiện
* Vấn đề nghị luận:
Những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ, đáng yêu của anh thanh niên trong truyện ngắn "Lặng lẽ SaPa" của Nguyễn Thành Long.
Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) là trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể.
Ghi nhớ:
MB: �o�n I- N�u v�n �Ị ngh� lu�n
KB: Đoạn V- Khẳng định vấn đề nghị luận.
LĐ 1
LĐ 2
LĐ 3
Anh thanh niên yêu đời, yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm với công việc.
Anh thanh niên thèm người, hiếu khách, quan tâm đến mọi người.
Anh thanh niên rất khiêm tốn.

TB: Đoạn II, III, IV- Triển khai vấn đề nghị luận
Nhân vật anh thanh niên đẹp ở lòng yêu đời, yêu nghề, tinh thần trách nhiệm với công việc.
- Cuộc sống cô độc
- Công việc vất vả
- Yêu công việc, suy nghĩ đúng đắn về công việc
- Tổ chức cuộc sống ngăn nắp
Diễn dịch
Phân tích, chứng minh
Ghi nhớ :
Những nhận xét đánh giá về truyện phải xuất phát từ cốt truyện, tính cách, số phận của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm được người viết phát hiện và khái quát.
Các nhận xét, đánh giá về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) trong bài nghị luận phải rõ ràng, đúng đắn, có luận cứ và lập luận thuyết phục.
Bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) cần có bố cục mạch lạc, lời văn chuẩn xác, gợi cảm.
Bài tập trắc nghiệm:
Nhận định nào sau đây không đúng với việc làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)?
A-Cần đọc kĩ tác phẩm, nắm chắc các chi tiết có liên quan đến tư tưởng chủ đề tác phẩm.
B-Cần nắm được cốt truyện, tính cách, số phận của nhân vật khác trong tác phẩm.
C-Bài viết không cần đầy đủ 3 phần như các bài làm khác.
D-Cần đưa ra nhận xét hay ý kiến riêng của mình đối với tác phẩm đó.


C
- Vấn đề nghị luận của đoạn văn: Tình thế lựa chọn nghiệt ngã của Lão Hạc và vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật này.
Câu chứa luận điểm: Từ việc miêu tả hoạt động của nhân vật, Nam Cao đã gián tiếp đưa ra một tình thế lựa chọn đối với Lão Hạc mà các dấu hiệu của nó đã được chuẩn bị ngay từ đầu.
Các luận cứ:
+ Suy nghĩ nội tâm của Lão Hạc để chọn cái sống hay cái chết.
+ Cuối cùng Lão Hạc lựa chọn cái chết.
+ Lão âm thầm chuẩn bị cho cái chết.
+ Cái chết của lão khiến người ta đau đớn, nhận ra tình phụ tử thiêng liêng và thăm thẳm.
+ Lão đã dùng cái chết để cấy cái sống cho đứa con trai.
? Bằng sự phân tích cụ thể nội tâm hành động của nhân vật Lão Hạc, bài viết làm sáng tỏ nhân cách đánh kính trọng, một tấm lòng hi sinh cao cả.

Hướng dẫn học ở nhà
- Học thuộc ghi nhớ
- Xây dựng hệ thống luận điểm, luận cứ cho đề văn nghị luận xác định ở bài tập 2
- Chuẩn bị kĩ Tiết 119: Cách làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện.

Xin trân trọng cảm ơn các thầy, cô giáo cùng các em học sinh