Bài 23. Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

TIẾT 115
NGHỊ LUẬN VỀ
MỘT TÁC PHẨM TRUYỆN
(HOẶC ĐOẠN TRÍCH)
Tìm hiểu thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)
Đọc bài văn
CNVĐ: Dù được miêu tả nhiều hay ít trực tiếp hay gián tiếp, nhân vật nào của “Lặng lẽ SaPa” cũng hiện lên với nét cao quý đáng khâm phục. Trong đó, anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu – nhân vật chính của tác phẩm - đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ.
- LĐ 1: Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ cúa mình.
- LĐ 2: Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo.
- LĐ 3: Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.
- Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ của mình.
- Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo.
- Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ cúa mình.
- Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo.
- Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ cúa mình.
- Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo.
- Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.
- Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.
- Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.
Cốt truyện
truyện
Nhân vật
Chủ đề
Nghệ thuật
Sự kiện
…
Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) là trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể.
Tìm hiểu những yêu cầu đối với bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)
nhân vật anh thanh niên này đẹp
tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ cúa mình.
Cuộc sống cô độc.
Tổ chức cuộc sống ngăn nắp..
Yêu công việc, suy nghĩ đúng đắn về công việc.
Công việc vất vả.
- Những nhận xét đánh giá phải xuất phát từ ý nghĩa của cốt truyện, tính cách, số phận của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm.
- Dù được miêu tả nhiều hay ít trực tiếp hay gián tiếp, nhân vật nào của “Lặng lẽ SaPa” cũng hiện lên với nét cao quý đáng khâm phục. Trong đó, anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu – nhân vật chính của tác phẩm - đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ.
- Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ cúa mình.
- Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo.
- Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.
- Cuộc sống của chúng ta được làm nên từ bao phấn đấu, hi sinh lớn lao và thầm lặng? Những con người cần mẫn, nhiệt thành như anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu.
MỞ BÀI
THÂN BÀI
KẾT BÀI
CNVĐ: Dù được miêu tả nhiều hay ít trực tiếp hay gián tiếp, nhân vật nào của “Lặng lẽ SaPa” cũng hiện lên với nét cao quý đáng khâm phục. Trong đó, anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu – nhân vật chính của tác phẩm - đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ.
LĐ 1: Nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ cúa mình.
LĐ 2: Anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo.
LĐ 3: Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.
CĐLĐ: Cuộc sống của chúng ta được làm nên từ bao phấn đấu, hi sinh lớn lao và thầm lặng? Những con người cần mẫn, nhiệt thành như anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu.
MỞ BÀI
THÂN BÀI
KẾT BÀI
* Bài tập 1: Trong các văn bản đã học sau đây, bài văn nào là kiểu bài nghị luận truyện? 
(1). Tiếng nói văn nghệ (Nguyễn Đình Thi).
(2). Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới. (Vũ Khoan) 
(3). Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn La. Phông – ten.
(Hi-pô-lít. Ten)
2
1
0
Hết giờ
2. Hãy lập dàn ý cho đề bài:
Suy nghĩ về nhân vật bé Thu trong đoạn trích: “Chiếc lược ngà”
của nhà văn Nguyễn Quang Sáng.
Thảo luận
5 phút
a. Mở bài: - Giới thiệu tác phẩm “Chiếc lược ngà”, tác giả Nguyễn Quang Sáng.
- Giới thiệu nhân vật bé Thu với nét đẹp cá tính với tình yêu thương ba sâu sắc.
b. Thân bài: * Hoàn cảnh của bé Thu
- Là một đứa trẻ sống trong chiến tranh, sống thiếu tình thương của cha:
- Xa cha lúc chưa tròn một tuổi.
-Tám năm chưa gặp cha, chưa được cha yêu thương.
- Chỉ biết cha qua ảnh cưới của cha mẹ.
- Gặp và sống bên cạnh cha mình nhưng không thể nhận ra cho đến giây phút cuối trước khi cha em trở lại chiến trường. Giây phút hiếm hoi.
* Bé Thu là một đứa trẻ hồn nhiên, ngây thơ, có cá tính, thông minh.
- Ngạc nhiên trước người lạ gọi tên mình, xưng ba và đón chờ em sà vào lòng “tròn mắt, ngơ ngác”.
- Sợ hãi trước dấu vết đáng sợ trên khuôn mặt người lạ “vết thẹo”, sự vồ vập của anh Sáu - người lạ trong mắt em.
- Chống đối anh Sáu trong những ngày sống cùng anh “nói trổng, hất trứng, bỏ sang ngoại”
- Tự giải quyết vấn đề khi bị dồn vào thế bí “lấy vá chắt nước cơm” .
* Bé Thu là một đứa trẻ vô cùng yêu thương ba và khao khát tình cảm của người cha.
- Bảo vệ đến cùng tình cảm của mình dành cho cha – người cha trong hình.
- Tình yêu thương cha bừng dậy mãnh liệt khi nhận ra cha, không muốn rời cha.
c. Kết bài: Bé Thu là một đứa trẻ để lại ấn tượng đẹp đẽ.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Học thuộc ghi nhớ
- Xây dựng hệ thống luận điểm, luận cứ cụ thể cho đề văn nghị luận xác định ở bài tập 2 và viết thành bài văn hoan chỉnh.
- Chuẩn bị bài “MÙA XUÂN NHO NHỎ”.