Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

Người thực hiện: Đinh Thị Thu Hà
Giáo viên trường THCS Thị trấn Yên Ninh.
- Thanh Hải -
Nhà thơ Thanh Hải
(1930-1980)






































































Nhà Thơ Thanh Hải
(1930-1980)
* Tác giả:
- Tên thật là Phạm Bá Ngoãn . ( 04.11.1930 - 15. 12.1980)
- Quê: Huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
- Xuất thân trong một gia đình trí thức nghèo: cha dạy học, mẹ là nông dân, Thanh Hải tham gia cách mạng từ khi 17 tuổi.
- Năm 1965 ông được tặng giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu.
- Sau năm 1975, Thanh Hải là uỷ viên Ban chấp hành Hội nhà văn Việt Nam.
- Phong cách thơ: Bình dị, nhân hậu và chân thành.

Nhà Thơ Thanh Hải
(1930-1980)


Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.

Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.

Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.


Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.

Mùa xuân- ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.

- Thanh Hải -
Sáng tác: Tháng 11-1980.
Thể thơ: 5 chữ.
Mạch cảm xúc của bàI thơ :
Từ mùa xuân của thiên nhiên, đất trời đến mùa xuân của đất nước và cuối cùng là mùa xuân nho nhỏ của mỗi người.
Bố cục: 3 phần.
+ Khổ thơ đầu: Mùa xuân thiên nhiên.
+ Hai khổ tiếp theo: Mùa xuân đất nước và con người.
+ Ba khổ cuối: ước nguyện của nhà thơ trước mùa xuân.

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Cảnh thiên nhiên mùa xuân được tác giả miêu tả qua những hình ảnh nào?
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Có nhiều ý kiến khác nhau về "giọt long lanh". Em hãy trình bày ý kiến của mình?
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
- Đó là giọt sương, giọt mưa xuân, giọt thời gian... - Tiếng chim hót trong trẻo ngân vang, lắng đọng nhưng lại rất rõ ràng như kết thành giọt lại ánh lên sắc màu long lanh, đó là giọt tiếng hót của chim chiền chiện.

















Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.

















Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.


















Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
- Ước nguyện giản dị, khiêm tốn nhưng cũng thật tha thiết mãnh liệt. Tác giả muốn góp phần nhỏ bé của mình để làm nên mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân đất nước.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Ta làm
Ta làm
Ta nhập




















Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.










Thảo luận nhóm
Hình thức: Nhóm 2 bàn
Thời gian: 1 phút.

Mùa xuân nho nhỏ
Ước nguyện hiến dâng cuộc đời mình như một mùa xuân nhỏ, tô điểm cho mùa xuân lớn, mùa xuân chung của đất nước.
Em hiểu như thế nào về hình ảnh "mùa xuân nho nhỏ"?
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Mùa xuân- ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.


Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ là gì?
(Em hãy lựa chọn những ý kiến đúng)
A. Thể thơ 5 chữ có nhạc điệu trong sáng tha thiết.
B. Hình ảnh thơ đẹp giản dị.
C. Những so sánh, ẩn dụ sáng tạo.
D. Cả A, B, C.
1. Nghệ thuật:
Thể thơ 5 chữ có nhạc điệu trong sáng tha thiết.
Hình ảnh thơ đẹp giản dị.
Những so sánh, ẩn dụ sáng tạo.
2. Nội dung:
Bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời của Thanh Hải; thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp một mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.

* Tổng kết.






























Sau khi học xong bài thơ, em có suy nghĩ gì về lẽ sống của mình trước cuộc đời?
* Bài tập về nhà:
Học thuộc lòng bài thơ.
Viết một đoạn văn ngắn bình một khổ thơ trong bài mà em thích.
* Soạn bài: Viếng Lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương.





















* Tìm một số câu thơ nói về đề tài mùa xuân:





















Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.
Có nhiều cách hiểu khác nhau về cụm từ "giọt long lanh". Em hãy trình bày ý kiến của mình.
* Trả lời:
- Tiếng chim hót trong trẻo ngân vang, lắng đọng nhưng lại rất rõ ràng, tròn trịa như kết thành giọt long lanh. Đó vừa là giọt tiếng hót của chim chiền chiện vừa là giọt thời gian, giọt mùa xuân.