Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

NGUYỄN THỊ MAI TRANG
Trường THCS Nhơn Hòa Lập
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TÂN THẠNH
Ý nghĩa biểu tượng của hình tượng con cò trong
văn bản “Con cò” của Chế Lan Viên là gì ?
Kiểm tra bài cũ :
Tuần 25 - Tiết 125 . Văn bản :
Thanh Hải
I. Dọc - hiểu chú thích :
1. Tác giả:
THANH HẢI
I. Đọc - hiểu chú thích :
1. Tác giả:
SGK / 56, 57
2. Tác phẩm:
THANH HẢI
THANH HẢI
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng .
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao…

Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước .
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc
Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai ,Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế
11/1980
I. Đọc - hiểu chú thích :
1. Tác giả:
SGK / 56, 57
2. Tác phẩm:
THANH HẢI
- Thể thơ: ngũ ngôn
Cảm nhận chung của em
về bài thơ như thế nào ?
Từ mạch cảm xúc trong bài, em
hãy chia bố cục của bài thơ ?
- Bố cục: 4 phần
Khổ thơ đầu
BỐ CỤC
Cảm xúc trước mùa xuân
của thiên nhiên, đất trời
Khổ 2 và 3
Mùa xuân của đất nước,
con người
Khổ 4 và 5
Suy nghĩ và ước
nguyện của nhà thơ
Lời ngợi ca quê
hương, đất nước
Khổ thơ cuối
II. Đọc hiểu văn bản :
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời :
Mùa xuân ở khổ
thơ đầu được dùng
với ý nghĩa gì ?
Mùa xuân của thiên
nhiên được bắt nguồn từ
những hình ảnh nào ?
Không gian cao rộng ,
thiên nhiên tươi thắm .
- Dòng sông xanh
- Bông hoa tím biếc
- Con chim chieàn chieän
Theo em, hình ảnh nào
gây ấn tượng mạnh mẽ
hơn cả ? Vì sao ?
 Giọt long lanh rơi
Theo em, giọt gì
mà rơi long lanh ?
Tác giả cảm nhận mùa
xuân không chỉ bằng thị giác
mà còn cảm nhận bằng xúc giác
qua động từ nào ở cuối đoạn ?
Từ “hứng” diễn tả
thái độ của tác giả
như thế nào ?
Theo em, đặc sắc
nghệ thuật ở khổ
thơ này là gì ?
( chuyển đổi cảm giác thật tinh tế )
Vậy cảm xúc của nhà thơ
ở đây như thế nào ?
 Cảm giác say sưa, ngây ngất.
Đặt trong hoàn cảnh
cụ thể,ta có thể biết
được tác giả là người
như thế nào ?
 Yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống.
Những hình ảnh này
có ý nghĩa gì ?
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước :
Trong không
khí mùa xuân rộn ràng,
náo nức, tác giả nhắc đến mùa
xuân của đất nước qua khổ
thơ nào ?
Hãy tìm những hình ảnh
mà tác giả muốn nhắc đến
khi mùa xuân về ở khổ
thơ thöù 2 ?
- Mùa xuân
người cầm súng
người ra đồng
Tại sao tác giả nhắc
đến hai đối tượng này khi
mùa xuân về ?
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao . . .
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước . .
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước :
- Mùa xuân
người cầm súng
người ra đồng
Hình ảnh nào
gắn liền bên họ ?
+ Lộc
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao . . .
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước . .
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước :
- Mùa xuân
người cầm súng
người ra đồng
+ Lộc
Theo em, sức sống của mùa
xuân đất nước còn được cảm
nhận qua nhịp điệu như thế nào ?
tìm dẫn chứng.
- Tất cả như
hối hả
xôn xao
Ở đây, tác giả sử
dụng nghệ thuật gì ?
Tác dụng ra sao ?
(Điệp từ, so sánh, từ láy)
 Tưng bừng, rộn rã
Khổ thơ thứ 3 là lời tổng kết
về lịch sử đất nước, theo em,
lời tổng kết đó có ý nghĩa gì ?
- Đất nước như vì sao→ So saùnh
 Cứ đi lên
Ý thơ “cứ đi lên phía trước”
nhằm nhấn mạnh điều gì ?
 Khẳng định niềm tin
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao . . .
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước . .
3. Taâm nieäm cuûa nhaø thô :
Trước mùa xuân bao la của đất
trời, nhà thơ đã ước vọng điều gì ?
- Ta làm
con chim hót
một cành hoa
một nốt trầm
Em có cảm nhận gì
về ước nguyện đó ?
 Mùa xuân nho nhỏ
 Lặng lẽ dâng cho đời
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Em hãy nhận xét cách dùng
đại từ xưng hô của tác giả ?
Tại sao ở khổ 1 xưng “tôi”, ở
đây lại xưng “ta” ?
3. Tâm niệm của nhà thơ :

- Ta làm
con chim hót
một cành hoa
một nốt trầm
 Mùa xuân nho nhỏ
 Lặng lẽ dâng cho đời
(Điệp từ)
Điệp từ “ta” khẳng định điều gì ?
Ước nguyện cống hiến cho đời một cách khiêm tốn
và thầm lặng.
Vậy em sẽ làm gì để góp vào
mùa xuân của quê hương ?
Tâm niệm của nhà thơ
muốn cống hiến từ khi nào ?
- Dù là
tuổi hai mươi
khi tóc bạc
 Cống hiến vượt thời gian
4. Lời ngợi ca quê hương :
Hình ảnh quê hương xứ Huế
được tác giả nhắc lại qua
cụm từ nào ?
- Ta xin hát
Nam ai
Nam bình
Cảm xúc của nhà
thơ ở đây là gì ?
 Tấm lòng ân nghĩa, thủy chung.
*Nghệ thuật :
Em hãy nêu những
nét đặc sắc về nghệ
thuật của bài thơ ?
-Thể thơ năm tiếng, giàu nhạc điệu .
-Dùng biện pháp tu từ so sánh sáng tạo.
Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai ,Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
( SGK /58 )
IV. LUYỆN TẬP :
1)Học thuộc bài thơ .
2)Viết đoạn văn bình khổ thơ mà em thích .
� 1
TÌM TỪ KHÓA TRONG CÁC Ô CHỮ SAU
Thanh Hải quê ở đâu ?
T
H
Ư
A
T
H
I
Ê
N
H
U
Ê
Thái độ của tác giả thể hiện qua động từ “hứng” là gì ?
R
T
R
Â
N
T
O
N
G
Hãy nêu cảm xúc của nhà thơ ở khổ thơ thứ nhất ?
Â
N
G
Y
N
G
Â
T
Trong khổ 4, khung cảnh thiên nhiên như thế nào ?
N
A
O
N
Ư
C
Ước nguyện của nhà thơ được biểu hiện ra sao ?
K
H
I
Ê
M
T
Ô
N
Ước nguyện của Thanh Hải được ghi lại qua từ nào ?
O
N
H
N
H
O
Làn điệu dân ca ở Huế được viết trong bài là gì ?
A
N
A
M
A
I
N
M
B
I
N
H
Vì sao bài thơ dễ đi vào lòng người ?
N
G
I
A
U
H
A
C
Đ
I
Ê
U
Sai rồi
1
2
3
4
5
6
7
8
DẶN DÒ
- Học baøi , thuộc lòng bài thơ.
- Học ghi nhớ.
- Chuẩn bị: Viếng lăng Bác :
+Tâm trạng và cảm xúc của nhà thơ khi viếng lăng Bác .
+Nêu nhận xét về nghệ thuật của bài.