Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

Người thực hiện: Nguyễn văn chương
Trường THCS Nam hồng
1. Tác giả:
- Tên: Phạm Bá Ngoãn (1930 -1980), là người con xứ Huế, tham gia cả 2 cuộc kháng chiến.
- Nhà thơ tiêu biểu của nền văn học cách mạng Việt Nam.
I. Giới thiệu chung:
Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
2. Tác phẩm:
- Ra đời 11 - 1980, lúc ông đang nằm trên giường bệnh. Trước khi ông qua đời ít lâu sau đó 12 - 1980.
"... Tôi luôn có cái ám ảnh của một người đau bệnh hiểm nghèo, rằng không biết mình sẽ nằm xuống vào lúc nào, nằm xuống để rồi không dậy được nữa. Lúc đó để lại bao nhiêu chuyện dở dang, trong đó có những tác phẩm... Khi có điều kiện, người cảm thấy thoải mái đôi chút là tôi liền ngồi vào bàn. Tôi tự nhủ: Phải sống những ngày tháng cuối có ích để khi mất đi mình vẫn có thể làm việc
đến giờ chót "
1. Tác giả:
- Tên: Phạm Bá Ngoãn (1930-1980), là người con xứ Huế, tham gia cả 2 cuộc kháng chiến.
- Nhà thơ tiêu biểu của văn học cách mạng Việt Nam.
I. Giới thiệu chung:
Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
2. Tác phẩm:
- Ra đời 11 - 1980, lúc ông đang nằm trên giường bệnh.
II. Đọc - Hiểu văn bản.
1. Đọc - Chú thích.
2. Bố cục:
4 phần:
* Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời.
* Khổ 2, 3: Cảm xúc về mùa xuân đất nước.
* Khổ 4, 5: Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ trước mùa xuân của thiên nhiên, đất nước.
* Khổ 6: Lời ngợi ca quê hương, đất nước.
1. Tác giả :
I. Giới thiệu chung:
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
2. Tác phẩm:
1. Đọc - Chú thích:
2. Bố cục:
3. Phân tích:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời:
- Hình ảnh: Dòng sông, bông hoa, con chim
- Màu sắc: xanh, tím
- Âm thanh: tiếng chim
=>Mùa xuân tươi đẹp với không gian cao rộng, đầy màu sắc, âm thanh, đầy sức sống - một không gian rất Huế.
- Hứng từng giọt âm thanh => ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
=> Niềm say sưa, ngây ngất trước vẻ đẹp mùa xuân.
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
1. Tác giả :
I. Giới thiệu chung:
Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
2. Tác phẩm:
1. Đọc - Chú thích:
2. Bố cục:
3. Phân tích:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời:
b. Mùa xuân của đất nước:
- Người cầm súng
- Người ra đồng
- "Lộc giắt đầy", "Lộc trải dài" -> mùa xuân của đất trời đã đi theo họ và họ cũng chính là những người mang mùa xuân đến mọi miền đất nước.
- Điệp ngữ, so sánh, từ láy -> Nhịp điệu hối hả, âm thanh xôn xao, không khí khẩn trương, gấp gáp.
- So sánh, nhân hóa: Đất nước - vì sao tiến lên phía trước -> niềm tự hào, niềm tin vào tương lai của đất nước.
-> Bảo vệ Tổ quốc
-> Xây dựng Tổ quốc
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao...

Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
1. Tác giả :
I. Giới thiệu chung:
Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
2. Tác phẩm:
1. Đọc - Chú thích:
2. Bố cục:
3. Phân tích:

II. Đọc - hiểu văn bản:
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời:
b. Mùa xuân của đất nước:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
c. Tâm niệm, ước nguyện của nhà thơ:
con chim hót.
một nốt trầm.
một cành hoa.
Ta làm
=> Nghệ thuật: Điệp ngữ,nhân hoá, đại từ "Ta" đa nghĩa. => khát vọng đựơc hòa nhập, được cống hiến một phần tốt đẹp, dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung, cho đất nước.
- Một mùa xuân nho nhỏ dâng cho đời => Ước nguyện khiêm nhường nhưng thủy chung, son sắt.
Là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, em học tập được điều gì về sự cống hiến của cá nhân cho cộng đồng, của tuổi trẻ cho đất nước?
Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
Thảo luận nhóm :
Nếu là con chim, chiếc lá,
Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh.
Lẽ nào vay mà không phải trả,
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình...

( "Một khúc ca xuân" - Tố Hữu )
1. Tác giả :
I. Giới thiệu chung:
Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
2. Tác phẩm:
1. Đọc - Chú thích.
2. Bố cục:
3. Phân tích:
II. Đọc - hiểu văn bản:
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời.
b. Mùa xuân của đất nước.
Mùa xuân ta xin hát
Khúc Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
c. Tâm niệm, ước nguyện của nhà thơ.
- Hát khúc Nam ai, nam bình => Lời ngợi ca vẻ đẹp quê hương, đất nước của tác giả.
IiI. Tổng kết:
- Bµi th¬ lµ tiÕng lßng tha thݪt yªu mÕn vµ g¾n bã víi ®Êt n­íc, víi cuéc ®êi; thÓ hiÖn ­íc nguyÖn ch©n thµnh cña nhµ th¬ ®­îc cèng hiÕn cho ®Êt n­íc, gãp mét “mïa xu©n nho nhá” cña m×nh vµo mïa xu©n lín cña d©n téc .
- Bµi th¬ theo thÓ n¨m tiÕng, cã nh¹c ®iÖu trong s¸ng, tha thݪt, gÇn gòi víi d©n ca, nhiÒu h×nh ¶nh ®Ñp, gi¶n dÞ, gîi c¶m, nh÷ng so s¸nh vµ Èn dô s¸ng t¹o.
1. Tác giả :
I. Giới thiệu chung:
Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
2. Tác phẩm:
1. Đọc - Chú thích:
2. Bố cục:
3. Phân tích:
II. đọc - Hiểu văn bản:
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời.
b. Mùa xuân của đất nước.
c. Tâm niệm, ước nguyện của nhà thơ.
IiI. Tổng kết:
- Bµi th¬ lµ tiÕng lßng tha thݪt yªu mÕn vµ g¾n bã víi ®Êt n­íc, víi cuéc ®êi; thÓ hiÖn ­íc nguyÖn ch©n thµnh cña nhµ th¬ ®­îc cèng hiÕn cho ®Êt n­íc, gãp mét “mïa xu©n nho nhá” cña m×nh vµo mïa xu©n lín cña d©n téc.
- Bµi th¬ theo thÓ n¨m tiÕng, cã nh¹c ®iÖu trong s¸ng, tha thݪt, gÇn gòi víi d©n ca, nhiÒu h×nh ¶nh ®Ñp, gi¶n dÞ, gîi c¶m, nh÷ng so s¸nh vµ Èn dô s¸ng t¹o.
Iv. Luyện tập:
Câu 1. Bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" của Thanh Hải bắt nguồn từ cảm xúc nào ?
A. Cảm xúc về vẻ đẹp và truyền thống của đất nước.
B. Cảm xúc về vẻ đẹp của con người xứ Huế.
C. Cảm xúc về vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên đất nước.
D. Cảm xúc về thời điểm lịch sử đáng ghi nhớ của dân tộc.
Câu 2 : ý nào nêu đúng nhất giọng điệu của bài thơ trên ?
A. Hào hùng, mạnh mẽ.
B. Trong sáng, thiết tha.
C. Bâng khuâng, tiếc nuối.
D. Nghiêm trang, thành kính.
1. Tác giả :
I. Giới thiệu chung:
Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
2. Tác phẩm:
1. Đọc - Chú thích:
2. Bố cục:
3. Phân tích:
II. đọc - hiểu văn bản:
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời.
b. Mùa xuân của đất nước.
c. Tâm niệm, ước nguyện của nhà thơ.
IiI. Tổng kết:
Iv. Luyện tập:
Câu 3. Nhà thơ đã thể hiện tình cảm gì qua bài thơ ?
A. Tình yêu thiên nhiên đất nước.
B. Tình yêu cuộc sống.
C. Khát vọng cống hiến cho đời.
D. Cả 3 ý trên.
Về nhà
? Học thuộc bài thơ, nắm được nội dung và nghệ thuật của bài.
? Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về một khổ thơ em thích nhất.
? Soạn bài: Viếng lăng Bác

Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
Chúc các thầy cô mạnh khỏe, hạnh phúc!
Chúc các em học giỏi, chăm ngoan!