Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

Thanh Hải
Ngữ văn: Tiết 116
-Tên thật: Phạm Bá Ngoãn.
- Quê : Huyện Phong Điền -Thừa Thiên -Huế
- Có công xây dựng nền văn học cách mạng miền Nam từ những ngày đầu.
- Phong cách thơ bình dị, chân thành, đằm thắm.
Một số tập thơ của nhà thơ Thanh Hải
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.
Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Cần đọc đúng ngữ điệu để cảm nhận tâm trạng của nhà thơ.
- Ph?n 1: Say sua, trìu mến
- Phần 2: Nhanh, hối hả, phấn chấn.
- Phần 3: Tha thiết, trầm lắng khi bày tỏ suy nghĩ và ước nguyện.
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.
Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
BỐ CỤC
Mùa xuõn c?a thiờn nhiờn, d?t tr?i
Khổ 2 và 3:
Mùa xuân đất nước.
Khổ 4 và 5:
Tâm nguyện của nhà thơ
Lời ngợi ca quê hương, đất nước.
Khổ thơ cuối:
Bố cục bài thơ theo mạch cảm xúc
Khổ 1:
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
- Không gian: cao, rộng
- Màu sắc: tươi sáng, hài hòa
- âm thanh vang vọng rộn ràng
* B?c tranh xuân
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
- Không gian: cao, rộng
- Màu sắc: tươi sáng, hài hòa
- âm thanh: vang vọng rộn ràng
* B?c tranh xuân
Bức tranh mùa xuân tươi đẹp, trong sáng, d?y sức sống, tràn ngập niềm vui.
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
- Say sưa, ngây ngất trước cảnh đất trời mùa xuân.
* Cảm xúc của tác giả :
- Trân trọng , nâng niu, trìu mến
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.
+ Người cầm súng: Chi?n d?u

+ Người ra đồng: Lao d?ng
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
+ Người cầm súng: Chi?n d?u
+ Người ra đồng: Lao d?ng
Lộc : vừa có ý nghĩa thực và biểu tượng ( ẩn dụ)
* Mùa xuân đất nước: Suy ng?m v? chi?u d�i l?ch s?, nh?ng gian nan th? thỏch, ni?m tin v�o s? phỏt tri?n c?a d?t nu?c.
* Cảm xúc : Tự hào, tin tưởng
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
- Ta làm
con chim hót
một cành hoa
một nốt trầm
mùa xuân nho nhỏ
- Dù là
tuổi hai mươi
khi tóc bạc
Cống hiến bÒn bØ, l©u dµi
* Hoá thân:
* Ước nguyện hoà nhập và cống hiến
"Tôi luôn ám ảnh của một người đau bệnh hiểm nghèo, rằng không biết mình sẽ nằm xuống lúc nào, nằm xuống để rồi không dậy được nữa. Lúc đó để lại bao chuyện dở dang, trong đó có những tác phẩm. Khi có điều kiện, người cảm thấy thoải mái đôi chút là tôi liền ngồi ngay vào bàn. Tôi tự nhủ : phải sống những tháng ngày cuối có ích để khi mất đi mình vẫn có thể làm việc đến phút chót"
Lời tâm sự của nhà thơ vào giây phút cuối đời.
Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
Khúc hát thân tình, ấm áp, ngân lên niềm tin yêu thiết tha vào cuộc đời và quê hương xứ sở qua những giá trị truy?n thống bền vững.
1. Nghệ thuật:
Th? tho: 5 ti?ng
Hình ảnh: tự nhiên, giản dị.
Sáng tạo hình ảnh " Mùa xuân nho nhỏ"
2. Nội dung
B�i tho "Mựa xuõn nho nh?" l� ti?ng lũng tha thớờt yờu m?n v� g?n bú v?i d?t nu?c, v?i cu?c d?i.
Ư?c nguy?n chõn th�nh du?c c?ng hi?n cho d?t nu?c, gúp m?t "mựa xuõn nho nh?" c?a mỡnh v�o mựa xuõn l?n c?a dõn t?c.

- Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là tiếng lòng tha
thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời;
thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc .
- Bài thơ theo thể năm tiếng, có nhạc điệu trong
sáng, tha thiết, gần gũi với dân ca, nhiều hình
ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, những so sánh
và ẩn dụ sáng tạo.
GHI NHỚ
Em hiểu thế nào về nhan đề bài thơ?
- Mùa xuân nho nhỏ là một hình ảnh ẩn dụ sáng tạo độc đáo của nhà thơ Thanh Hải. Nhà thơ nguyện làm một mùa xuân, nghĩa là sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng khiêm nhường là một mùa xuân nho nhỏ góp vào mùa xuân lớn của đất nước, của cuộc đời chung.
- Nhan đề làm nổi bật chủ đề bài thơ.
Quan niệm sống là cống hiến âm thầm lặng lẽ cho đời không chỉ của nhà thơ mà của nhiều người. Em đã gặp quan niệm này trong tác phẩm nào ?
Thanh Hải
DẶN DÒ
- Học thuộc lòng bài thơ
- Viết một đoạn văn bình một khổ thơ mà em thích.
- Soạn bài: Vi?ng lang Bỏc