Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ
Chia sẻ bởi Phạm Ngọc Lâm |
Ngày 08/05/2019 |
28
Chia sẻ tài liệu: Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ thuộc Ngữ văn 9
Nội dung tài liệu:
Bài soạn Ngữ văn 9
Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ
Người soạn: Trần Thụy Phương
Trường : THCS PHúC ĐồNG
Tài liệu tham khảo:
Cuốn " Tác giả và tác phẩm giảng dạy trong nhà trường
Tư liêu ngữ văn 9.
Tập ảnh về chân dung các nhà văn, nhà thơ.
Tranh ảnh liên quan đến mùa xuân đất nước, ..
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Mùa xuân nho nhỏ
- Thanh Hải -
Tiết 116:
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Tªn thËt: Ph¹m B¸ Ngo·n
Quª: Thõa Thiªn – HuÕ.
Phong c¸ch th¬: B×nh dÞ, ®«n hËu vµ ch©n thµnh
Nhà Thơ Thanh Hải
(1930-1980)
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Dựa vào chú thích trong
SGK em hãy giới thiệu
đôi nét về tác giả?
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Một số tác phẩm chính
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
2. Tác phẩm:
Sáng tác tháng 11 năm 1980
a. Hoàn cảnh:
Nhà thơ đang nằm trên giường bệnh
Đất nước còn nhiều khó khăn
"... Tôi luôn có cái ám ảnh của một người đau bệnh hiểm
nghèo, rằng không biết mình sẽ nằm xuống vào lúc nào, nằm
xuống để rồi không dậy được nữa. Lúc đó để lại bao nhiêu
chuyện dở dang, trong đó có những tác phẩm... Khi có điều
kiện, người cảm thấy thoải mái đôi chút là tôi liền ngồi vào
bàn. Tôi tự nhủ: Phải sống những ngày tháng cuối có ích để
khi mất đi mình vẫn có thể làm việc đến giờ chót. "
Ba`i tho ra do`i trong hoa`n ca?nh na`o?
Hoa`n ca?nh do? khiến em suy nghi~ gi`?
Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi, con chim chiền chiện.
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy bên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao...
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
b. Bố cục và mạch cảm xúc:
Nhận xét về âm hưởng chung mạch cảm xúc
và bố cục của bài thơ?
Mạch cảm xúc :
Cảm xúc trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên xứ Huế
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
II. Đọc, tìm hiểu bài thơ:
1. Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên xứ Huế :
Khổ thơ đầu có nội dung gì? Hình ảnh
mùa xuân được phác hoa như thế nào?
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Hình ảnh:
Mầu sắc:
Âm thanh:
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Bức tranh xuân
dòng sông, bông hoa
xanh, tím
dòng sông
bông hoa
xanh
tím biếc
tiếng chim chiền chiện
con chim chiền chiện
Hót
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Hình ảnh:
Mầu sắc:
Âm thanh:
Bức tranh xuân
dòng sông, bông hoa
xanh, tím
tiếng chim chiền chiện
==> Bức tranh thiên nhiên có màu sắc dịu mát, âm thanh rộn rã, đường nét hài hoà, không gian cao rộng
?Bức tranh xuân vui tươi, phơi phới, đầy sức sống.
?Đậm sắc mầu xứ Huế nên thơ, tao nhã, thơ mộng.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
? nhà thơ không chỉ nghe thấy âm thanh mà còn có cảm giác như nhìn thấy âm thanh ấy kết thành giọt và đặc biệt còn tiếp xúc "hứng" được
Tâm trạng say sưa, ngây ngất, nâng niu, trân trọng
của tác giả trước cảnh đất trời vào xuân.
ơi
Hót chi
hứng
Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác:
Có ý kiến cho rằng " giọt" ở đây là giọt mưa xuân,
song lại có ý kiến Cho đó là giọt âm thanh tiếng chim, ý kiến của em như thế nào?
giọt long lanh rơi
Mïa xu©n ngêi cÇm sóng
Léc gi¾t ®Çy trªn lng
Mïa xu©n ngêi ra ®ång
Léc tr¶i dµi n¬ng m¹
TÊt c¶ nh hèi h¶
TÊt c¶ nh x«n xao…
§Êt níc bèn ngµn n¨m
VÊt v¶ vµ gian lao
§Êt níc nh v× sao
Cø ®i lªn phÝa tríc.
Tác giả đã vẽ ra bức tranh xuân của đất nước như thếnào?
Ta cảm nhận được gì qua bức tranh xuân ấy?
2. Cảm xúc trước mùa xuân đất nước :
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
2. Cảm xúc trước mùa xuân đất nước :
người cầm súng
người ra đồng
Hai lớp người gian nan vất vả tiêu biểu cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước.
Tác giả đã vẽ ra bức tranh xuân của đất nước như thếnào?
Ta cảm nhận được gì qua bức tranh xuân ấy?
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Người lính ra trận như mang theo sức sống của mùa xuân vào trận đánh
Người nông dân ra đồng như
gieo mùa xuân trên cánh đồng
Mang cả mùa xuân, sức xuân ra trận, ra đồng để tạo nên mùa xuân cho đất nước với một khí thế khẩn trương, náo nhiệt.
Lộc
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
3. Ước nguyện trước mùa xuân :
? Lấy cái đẹp của thiên nhiên để thể hiện nguyện ước
Em hiểu thế nào về những hình ảnh con chim hót, một
cành hoa, bản hòa ca và một nốt trầm xao xuyến?
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Hình ảnh so sánh, nhân hoá độc đáo, giàu ý nghĩa:
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Sức sống bền bỉ, mãnh liệt.
- Niềm tự hào, tin tưởng của tác giả vào đất nước.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Cũng là thể hiện ước nguyện của mình, tại sao
khổ nàyThanh Hải không viết "Tôi làm."
mà lại viết "Ta làm."?
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Tôi:
Cảm xúc cá nhân trước mùa xuân thiên nhiên
Ta:
Vừa là số ít vừa là số nhiều, ước nguyện của tác giả cũng là nguyện ước chung của mọi người
mùa xuân bé nhỏ hữu hạn góp phần làm nên mùa xuân rộng lớn của cuộc đời. Đó là quan niệm sống là để cống hiến, để hiến dâng => Khát vọng của cả một thời đại
Mùa xuân nho nhỏ:
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
4. Khúc hát ngợi ca quê hương đất nước
Điệu hò nổi tiếng của xứ Huế
Bộ phận cấu thành nền văn hoá dân tộc
Câu Nam ai, Nam bình
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Nghệ thuật:
Thể thơ năm chữ, nhịp thơ linh hoạt.
Hình ảnh giản dị, giàu ý nghĩa biểu trưng.
Giọng thơ trầm lắng thiết tha.
2. Nội dung:
Bài thơ là tiếng lòng tha thiết thể hiện tình cảm yêu mến, gắn bó với đất nước, cuộc đời, là ước nguyện chân thành được cống hiến cho đất nước và góp một mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Bài thơ " Mùa xuân nho nhỏ được viết theo thể thơ nào ?
Xác định nhịp thơ của khổ 1?
" Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi, con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng."
IV. Tổng kết:
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Bài 2:
Khoanh tròn vào chữ cái đầu dòng nêu nhận xét đúng nhất về hình ảnh thơ trong bài?
A Hình ảnh thơ giản dị, gợi cảm giàu sức biểu trưng.
B. Hình ảnh thơ bất ngờ, thú vị.
C. Hình ảnh thơ giàu chất triết lí.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Khoanh tròn vào chữ cái đầu dòng nêu nhận xét đúng nhất về chủ đề của bài thơ.
A. Lời tâm nguyện chân thành trước lúc đi xa.
B. Mong ước được hoá thân làm đẹp cuộc đời.
C. Cảm xúc về mùa xuân thiên nhiên, đất nước.
D. Ước nguyện sống có ích, được cống hiến cho đời.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Trong những tác phẩm được học, có những tác phẩm nào, nhân vật nào đã thể hiện quan niệm sống mà nhà thơ Thanh Hải gửi gắm qua bài thơ?
Luyện tập
Sau khi học xong bài thơ, em có những cảm nghĩ gì hoặc có những liên hệ như thế nào về bản thân trước quan niệm sống của tác giả? (Viết bằng đoạn văn ngắn khoảng 5 câu)
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Về nhà
? Học thuộc bài thơ, nắm được nội dung và nghệ thuật của bài.
? Viết đoạn văn bình một khổ thơ em thích nhất.
? Soạn bài: Viếng lăng Bác
Các thầy cô giáo và các em học sinh
Xin Chân Thành Cảm ơn
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Tiết 116: Mùa xuân nho nhỏ
Người soạn: Trần Thụy Phương
Trường : THCS PHúC ĐồNG
Tài liệu tham khảo:
Cuốn " Tác giả và tác phẩm giảng dạy trong nhà trường
Tư liêu ngữ văn 9.
Tập ảnh về chân dung các nhà văn, nhà thơ.
Tranh ảnh liên quan đến mùa xuân đất nước, ..
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Mùa xuân nho nhỏ
- Thanh Hải -
Tiết 116:
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Tªn thËt: Ph¹m B¸ Ngo·n
Quª: Thõa Thiªn – HuÕ.
Phong c¸ch th¬: B×nh dÞ, ®«n hËu vµ ch©n thµnh
Nhà Thơ Thanh Hải
(1930-1980)
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Dựa vào chú thích trong
SGK em hãy giới thiệu
đôi nét về tác giả?
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Một số tác phẩm chính
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
2. Tác phẩm:
Sáng tác tháng 11 năm 1980
a. Hoàn cảnh:
Nhà thơ đang nằm trên giường bệnh
Đất nước còn nhiều khó khăn
"... Tôi luôn có cái ám ảnh của một người đau bệnh hiểm
nghèo, rằng không biết mình sẽ nằm xuống vào lúc nào, nằm
xuống để rồi không dậy được nữa. Lúc đó để lại bao nhiêu
chuyện dở dang, trong đó có những tác phẩm... Khi có điều
kiện, người cảm thấy thoải mái đôi chút là tôi liền ngồi vào
bàn. Tôi tự nhủ: Phải sống những ngày tháng cuối có ích để
khi mất đi mình vẫn có thể làm việc đến giờ chót. "
Ba`i tho ra do`i trong hoa`n ca?nh na`o?
Hoa`n ca?nh do? khiến em suy nghi~ gi`?
Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi, con chim chiền chiện.
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy bên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao...
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
b. Bố cục và mạch cảm xúc:
Nhận xét về âm hưởng chung mạch cảm xúc
và bố cục của bài thơ?
Mạch cảm xúc :
Cảm xúc trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên xứ Huế
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
II. Đọc, tìm hiểu bài thơ:
1. Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên xứ Huế :
Khổ thơ đầu có nội dung gì? Hình ảnh
mùa xuân được phác hoa như thế nào?
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Hình ảnh:
Mầu sắc:
Âm thanh:
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Bức tranh xuân
dòng sông, bông hoa
xanh, tím
dòng sông
bông hoa
xanh
tím biếc
tiếng chim chiền chiện
con chim chiền chiện
Hót
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Hình ảnh:
Mầu sắc:
Âm thanh:
Bức tranh xuân
dòng sông, bông hoa
xanh, tím
tiếng chim chiền chiện
==> Bức tranh thiên nhiên có màu sắc dịu mát, âm thanh rộn rã, đường nét hài hoà, không gian cao rộng
?Bức tranh xuân vui tươi, phơi phới, đầy sức sống.
?Đậm sắc mầu xứ Huế nên thơ, tao nhã, thơ mộng.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
? nhà thơ không chỉ nghe thấy âm thanh mà còn có cảm giác như nhìn thấy âm thanh ấy kết thành giọt và đặc biệt còn tiếp xúc "hứng" được
Tâm trạng say sưa, ngây ngất, nâng niu, trân trọng
của tác giả trước cảnh đất trời vào xuân.
ơi
Hót chi
hứng
Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác:
Có ý kiến cho rằng " giọt" ở đây là giọt mưa xuân,
song lại có ý kiến Cho đó là giọt âm thanh tiếng chim, ý kiến của em như thế nào?
giọt long lanh rơi
Mïa xu©n ngêi cÇm sóng
Léc gi¾t ®Çy trªn lng
Mïa xu©n ngêi ra ®ång
Léc tr¶i dµi n¬ng m¹
TÊt c¶ nh hèi h¶
TÊt c¶ nh x«n xao…
§Êt níc bèn ngµn n¨m
VÊt v¶ vµ gian lao
§Êt níc nh v× sao
Cø ®i lªn phÝa tríc.
Tác giả đã vẽ ra bức tranh xuân của đất nước như thếnào?
Ta cảm nhận được gì qua bức tranh xuân ấy?
2. Cảm xúc trước mùa xuân đất nước :
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
2. Cảm xúc trước mùa xuân đất nước :
người cầm súng
người ra đồng
Hai lớp người gian nan vất vả tiêu biểu cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước.
Tác giả đã vẽ ra bức tranh xuân của đất nước như thếnào?
Ta cảm nhận được gì qua bức tranh xuân ấy?
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Người lính ra trận như mang theo sức sống của mùa xuân vào trận đánh
Người nông dân ra đồng như
gieo mùa xuân trên cánh đồng
Mang cả mùa xuân, sức xuân ra trận, ra đồng để tạo nên mùa xuân cho đất nước với một khí thế khẩn trương, náo nhiệt.
Lộc
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
3. Ước nguyện trước mùa xuân :
? Lấy cái đẹp của thiên nhiên để thể hiện nguyện ước
Em hiểu thế nào về những hình ảnh con chim hót, một
cành hoa, bản hòa ca và một nốt trầm xao xuyến?
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Hình ảnh so sánh, nhân hoá độc đáo, giàu ý nghĩa:
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Sức sống bền bỉ, mãnh liệt.
- Niềm tự hào, tin tưởng của tác giả vào đất nước.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Cũng là thể hiện ước nguyện của mình, tại sao
khổ nàyThanh Hải không viết "Tôi làm."
mà lại viết "Ta làm."?
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Tôi:
Cảm xúc cá nhân trước mùa xuân thiên nhiên
Ta:
Vừa là số ít vừa là số nhiều, ước nguyện của tác giả cũng là nguyện ước chung của mọi người
mùa xuân bé nhỏ hữu hạn góp phần làm nên mùa xuân rộng lớn của cuộc đời. Đó là quan niệm sống là để cống hiến, để hiến dâng => Khát vọng của cả một thời đại
Mùa xuân nho nhỏ:
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
4. Khúc hát ngợi ca quê hương đất nước
Điệu hò nổi tiếng của xứ Huế
Bộ phận cấu thành nền văn hoá dân tộc
Câu Nam ai, Nam bình
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Nghệ thuật:
Thể thơ năm chữ, nhịp thơ linh hoạt.
Hình ảnh giản dị, giàu ý nghĩa biểu trưng.
Giọng thơ trầm lắng thiết tha.
2. Nội dung:
Bài thơ là tiếng lòng tha thiết thể hiện tình cảm yêu mến, gắn bó với đất nước, cuộc đời, là ước nguyện chân thành được cống hiến cho đất nước và góp một mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Bài thơ " Mùa xuân nho nhỏ được viết theo thể thơ nào ?
Xác định nhịp thơ của khổ 1?
" Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi, con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng."
IV. Tổng kết:
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Bài 2:
Khoanh tròn vào chữ cái đầu dòng nêu nhận xét đúng nhất về hình ảnh thơ trong bài?
A Hình ảnh thơ giản dị, gợi cảm giàu sức biểu trưng.
B. Hình ảnh thơ bất ngờ, thú vị.
C. Hình ảnh thơ giàu chất triết lí.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Khoanh tròn vào chữ cái đầu dòng nêu nhận xét đúng nhất về chủ đề của bài thơ.
A. Lời tâm nguyện chân thành trước lúc đi xa.
B. Mong ước được hoá thân làm đẹp cuộc đời.
C. Cảm xúc về mùa xuân thiên nhiên, đất nước.
D. Ước nguyện sống có ích, được cống hiến cho đời.
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Trong những tác phẩm được học, có những tác phẩm nào, nhân vật nào đã thể hiện quan niệm sống mà nhà thơ Thanh Hải gửi gắm qua bài thơ?
Luyện tập
Sau khi học xong bài thơ, em có những cảm nghĩ gì hoặc có những liên hệ như thế nào về bản thân trước quan niệm sống của tác giả? (Viết bằng đoạn văn ngắn khoảng 5 câu)
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
Về nhà
? Học thuộc bài thơ, nắm được nội dung và nghệ thuật của bài.
? Viết đoạn văn bình một khổ thơ em thích nhất.
? Soạn bài: Viếng lăng Bác
Các thầy cô giáo và các em học sinh
Xin Chân Thành Cảm ơn
THCS Phúc đồng - 3 / 2008
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Phạm Ngọc Lâm
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)