Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

(Thanh Hải)
Tiết 115 - 116

Mùa xuân nho nhỏ
GV: NGUYỄN ĐÌNH MÔNG
I. Đọc tìm hiểu chú thích:
1. Tác giả:
Tên thật: Phạm Bá Ngoãn.
Sinh: 1930
Mất: 1980
Nơi sinh: Thừa Thiên-
Huế.
Bút danh: Thanh Hải
Phong cách thơ: Thơ ông thường nhẹ nhàng, dạt dào cảm xúc thể hiện tình yêu thiên nhiên, đất nước, con người
* Các tác phẩm của ông:
Những đồng chí trung kiên (1962)
Huế mùa xuân (1970 – 1975)
Dấu võng Trường Sơn (1977) …
I. Đọc tìm hiểu chú thích:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Bài thơ được viết vào tháng 11/ 1980, không bao lâu trước khi nhà thơ mất.
Thể thơ 5 chữ, nhịp điệu khoan thai, giọng điệu tâm tình.

I. Đọc tìm hiểu chú thích:
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc – tìm hiểu chú thích.
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng .

Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao …
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước .
Ta làm con chim hót
Ta làm một nhành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Chùa Thiên Mụ- Sông Hương

Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.

Tháng 11/ 1980
THANH HẢI

I. Đọc tìm hiểu chú thích
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc – tìm hiểu chú thích.
2. Bố cục: 4 phần
I. Đọc tìm hiểu chú thích:
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc – tìm hiểu chú thích.
2. Bố cục.
3. Phân tích.
a. Cảm xúc của nhà thơ trước mùa xuân.
Hình ảnh : dòng sông, bông hoa
Màu sắc : xanh, tím
Âm thanh : tiếng chim chiền chiện
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Bức tranh xuân
Bức tranh thiên nhiên có màu sắc dịu mát, âm thanh rộn rã, đường nét hài hòa, không gian cao rộng.
 Đậm sắc màu xứ Huế nên thơ, tao nhã, thơ mộng
 Niềm say sưa ngây ngất của nhà thơ
Một tiếng chim kêu sáng cả rừng
(Khương Hữu Dụng)
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
Câu thơ nồng nàn cảm xúc:
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
Xuân Diệu cũng từng viết :
Này lắng nghe em khúc nhạc thơm.
* Xuân tiền tuyến:
- Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
* Xuân hậu phương:
- Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
* Không khí:
- Hối hả, xôn xao.
- Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
3. Phân tích.
a. Cảm xúc của nhà thơ trước mùa xuân.
b. Mùa xuân của đất nước
NHỮNG SUY NGHĨ SÂU SẮC VỀ ĐẤT NƯỚC
Từ hình ảnh sao vàng trên nền đỏ vinh quang, tác giả so sánh:
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Tổ quốc đang đi vào thế kỷ 21 bằng những bước chân đầy tự tin và kiêu hãnh.
NHỮNG DÒNG TÂM NGUYỆN
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến
LỜI TÂM NGUYỆN
Những tình yêu thật thường không ồn ào.
(Thử nói về hạnh phúc-Thanh Thảo)
Đó là lời tâm nguyện chân thành, giản dị, khiêm tốn của một trái tim giàu nhịp đập thiết tha:
“Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”
MỖI NGƯỜI HÃY LÀ MỘT “MÙA XUÂN NHO NHỎ”, GÓP PHẦN LÀM NÊN MÙA XUÂN LỚN CỦA DÂN TỘC.
Phần vĩ thanh đậm chất dân ca

Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
III. TỔNG KẾT
NỘI DUNG: Bài thơ MÙA XUÂN NHO NHỎ là sự gắn kết giữa chất trữ tình nghệ sĩ và chất trữ tình công dân của nhà thơ khi nghĩ về mùa xuân đời người trong mùa xuân vĩnh cửu của dân tộc.
Trường từ ngữ và trường hình ảnh mùa xuân được sử dụng chắt lọc và nhuần nhuyễn khiến bài thơ có sức lan tỏa và lay động lòng người.
IV. LUYỆN TẬP
Hãy đọc mục Ghi nhớ (SGK) để thêm kênh thông tin cho phần Tổng kết.
Riêng em, em có những lời Tổng kết bài này như thế nào?
V.DẶN DÒ:
 Học thuộc bài thơ để tăng nguồn thi liệu cho mình.
 Soạn bài Viếng lăng Bác. Trong bài có ý thơ nào trùng hợp với bài Mùa xuân nho nhỏ ? Hãy suy nghĩ để trao đổi về trường hợp này.