Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

TRƯỜNG THCS BẠCH NGỌC
Chúc các em một giờ học hiệu quả
Giáo viên: Đậu Kim Tuyến
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2:
- Nêu nội dung, nghệ thuật của bài thơ.
Câu 1:
Đọc thuộc khổ cuối bài thơ "Con cò". Nêu nội dung chính.
Tiết 116 - Bài 23:
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Tìm hiểu chung:
1. Sơ lược về tác giả, tác phẩm:
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
Tiết 116
- Phong cách thơ: chân thành, đôn hậu, đằm thắm.
- Là một trong những nhà thơ tiêu biểu của văn học cách mạng Việt Nam.
- Tªn khai sinh lµ: Ph¹m B¸ Ngo·n (1930-1980), quª ë Thõa Thiªn - HuÕ.
Hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
Sáng tác tháng 11 / 1980, khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh.
I. Tìm hiểu chung:
1. Sơ lược về tác giả, tác phẩm:
Tiết 116
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
2. Đọc, giải thích từ khó:
Khổ thơ đầu:
Cảm xúc trước mùa xuân
thiên nhiên đất trời
Khổ 2 và 3:
Cảm xúc về mùa xuân
của đất nước.
Khổ 4 và 5:
Suy nghĩ và ước
nguyện của nhà thơ
Lời ngợi ca quê
hương đất nước
Khổ cuối:
4 phần
1
2
3
4
3. Cấu trúc văn bản:
a. Thể loại:
Thơ năm chữ.
b. Bố cục:
Nêu bố cục của bài thơ ?
I. Tìm hiểu chung:
II. Phân tích:
Tiết 116
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời:
Mọc giữa dòng sông xanh
Oi con chim chi?n chi?n
Một bông hoa tím biếc
Hót chi mà vang trời
B?c tranh mùa xuân thiên nhiên được
phác hoạ như thế nào ?
Hình ảnh:
Bức tranh xuân
Màu sắc:
Âm thanh:
dòng sông,
xanh, tím
tiếng chim hót
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Liệt kê, hình ảnh chọn lọc, màu sắc tươi thắm, đặc trưng, âm thanh rộn rã, vui tươi
Đảo ngữ ? Tràn đầy sức sống
bông hoa,
chim chiền chiện
Mọc
Nhận xét trật tự hai dòng thơ sau?
Nghệ thuật sử dụng của những hình ảnh đó ?
I. Tìm hiểu chung:
II. Phân tích:
Tiết 116
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
“Mọc giữa dòng sông xanh
Ơi con chim chiền chiện
Một bông hoa tím biếc
Hót chi mà vang trời”
Đảo ngữ, liệt kê, hình ảnh chọn lọc, màu sắc tươi thắm, đặc trưng, âm thanh rộn rã, vui tươi.
Mùa xuân bình dị, tràn đầy sức sống, tưng bừng rộn rã
Đọc hai câu thơ tiếp theo
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
Theo em, giọt long lanh
là giọt gì ?
giọt long lanh
Giọt âm thanh của tiếng chim.
Giọt sương, giọt mưa xuân.
Vậy cảm xúc của nhà thơ
ở đây được diễn tả như thế nào?
- Chuyển đổi cảm giác thật tinh tế
Cảm xúc ngây ngất, say sưa, tha thiết, nồng nàn, tin yêu vào con người và cuộc sống của quê hương đất nước.
Tác giả cảm nhận âm thanh
tiếng chim không chỉ bằng thÝnh gi¸c, thị
giác, mà còn cảm nhận bằng xúc giác
qua động từ nào ở cuối đoạn ?
I. Tìm hiểu chung:
II. Phân tích:
Tiết 116
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
- Mọc giữa dòng sông xanh
- Ơi con chim chiền chiện
- Một bông hoa tím biếc
- Hót chi mà vang trời
Đảo ngữ, hình ảnh chọn lọc, màu sắc tươi thắm, đặc trưng, âm thanh rộn rã, vui tươi.
Mùa xuân tràn đầy sức sống
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
Cảm xúc ngây ngất, say sưa.
Chuyển đổi cảm giác tinh tế
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
Hãy tìm những hình ảnh
mà tác giả muốn nhắc đến
khi mùa xuân về ở
đoạn thơ vừa đọc?
- Mùa xuân
người cầm súng
người ra đồng
Biểu trưng cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước
Tại sao tác giả nhắc
đến hai hình ảnh này khi
mùa xuân về ?
Hình ảnh nào
gắn liền bên họ ?
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước
- Mùa xuân
người cầm súng
người ra đồng
Biểu trưng cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước
+ Lộc
Hình ảnh nào
gắn liền bên họ ?
Theo em, sức sống của mùa
xuân đất nước còn được cảm
nhận qua nhịp điệu như thế nào ?
tìm dẫn chứng.
hối hả
xôn xao
Người chiến sĩ và người nông dân mang mùa xuân ấm no, hạnh phúc đến cho mọi người
Lộc gắn liền với hình ảnh
người chiến sĩ và nười nông dân
có ý nghĩa gì? .
- Tất cả như
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước
- Mùa xuân
người cầm súng
người ra đồng
Biểu trưng cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước
+ Lộc
Hình ảnh sóng đôi, điệp ngữ
- Tất cả như
hối hả
xôn xao
Điệp ngữ,
so sánh, từ láy
Khẩn trương, tưng bừng rộn rã
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Kh?ng d?nh ni?m tin v�o tuong lai. V? d?p h�ng v? tr�n tr? hi v?ng ph�t tri?n
Người chiến sĩ và người nông dân mang mùa xuân ấm no, hạnh phúc đến cho mọi người
So sánh, liên tưởng
Các nội dung trên được thể hiện
qua những nghệ thuật đặc sắc nào?
Thể hiện một không khí như thế nào?
Tác giả đã suy tư những gì về đất nước?
Ta đọc được một thái độ gì của tác giả ở đây?
3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ:
Trước mùa xuân bao la của đất
trời, nhà thơ đã ước vọng điều gì ?
- Ta làm
con chim hót
một cành hoa
một nốt trầm
- Mùa xuân nho nhỏ
- Lặng lẽ dâng cho đời
Ước nguyện cống hiến cho đời một cách khiêm tốn và thầm lặng, không kể thời gian, tuổi tác.
- Dù là
tuổi hai mươi
khi tóc bạc
Điệp ngữ, ẩn dụ.
Nhận xét về nghệ thuật ?
Em có cảm nhận gì về
quan niệm cống hiến của nhà thơ ?
4. Lời ngợi ca quê hương, đất nước:
- Ta xin hát câu
Nam ai
Nam bình
Giai điệu quê hương thiết tha, sâu lắng
Tha thiết với vẻ đẹp của tâm hồn quê hương,
đất nước.
Nhà thơ còn muốn có tâm sự điều gì nữa ?
Ta cảm nhận được tình cảm nào của nhà thơ ?
I/ Tìm hiểu chung:
1/ Sơ lược về tác giả, tác phẩm:
2/ Đọc, giải thích từ khó:
II/ Phân tích:
Tiết 116
3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ.
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời.
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước.
4. Lời ngợi ca quê hương đất nước.
III/ Tổng kết:
? Nghệ thuật: Thể thơ năm chữ giàu nhạc điệu, so sánh và ẩn dụ sáng tạo.
? Nội dung: Tiếng lòng thiết tha yêu mến và gắn bó với đất nươc, ước nguyện chân thành của nhà thơ.
3/ Cấu trúc văn bản:
CÂU HỎI THẢO LUẬN
IV/ Luyện tập:
1. Thay đổi từ tôi ở khổ thứ nhất sang từ ta ở khổ thứ tư có ý nghĩa gì?
2. Ý nghĩa nhan đề bài thơ?
Thay đổi cách xưng hô
Tôi
Số ít
Riêng
Tác giả
Ta
Số ít + số nhiều
Riêng + chung
Tác giả + mọi người
Trang trọng, tự hào
Khát vọng hoà nhập vào cuộc sống chung
- Tên bài thơ là một sáng tạo độc đáo, một phát hiện mới mẻ của nhà thơ.
- Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ là biểu tượng cho những gì tinh túy nhất, đẹp đẽ nhất của sự sống và của cuộc đời mỗi con người.
- Thể hiện nguyện ước của nhà thơ muốn làm một mùa xuân,nghĩa là sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng rất khiêm nhường là một mùa xuân nhỏ góp vào mùa xuân lớn của đất nước của cuộc đời.
- Thể hiện quan điểm về sự thống nhất giữa cái riêng và cái chung, giữa cá nhân và cộng đồng.
Ý nghĩa nhan đề bài thơ
V/ Dặn dò:
- Học thuộc bài thơ, ghi nhớ.
- Viết 1 văn bản cảm nhận một khổ thơ mà em thích nhất.
- Soạn: Viếng lăng Bác
CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC EM !