Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

HỘI GIẢNG GIÁO VIÊN GIỎI HUYỆN THÁI THỤY
KÍNH CHÀO CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ
Trường THCS Thụy An
BÀI 23:
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
1. Tác giả
?.Phần chú thích * cung cấp cho em những thông tin nào về tác giả Thanh Hải?
Thanh Hải sinh ngày 04/11/1930 mất ngày15/12/1980
Tên khai sinh: Phạm Bá Ngoãn
Quê; Xã Phong bình, Huyện Phong Điền,Tỉnh Thừa Thiên Huế
Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
1. Tác giả
2.Tác phẩm
?. Bài thơ được viết trong thời điểm nào?
Bài thơ sáng tác vào tháng 11/1980 in trong tập “ Thơ việt nam 1945-1985” NXB Giáo dục Hà Nội năm 1987
II. Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
*. Đọc

Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ôi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng ngọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng

Mùa xuân người cầm súng
Lộcgiắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao…

Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.

Mùa xuân- ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặmmình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
11-1980

Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Đọc và tìm hiểu văn bản

*.Thể thơ
?. Bài thơ được sáng tác theo hình thức của thể thơ nào?
Bài thơ viết theo thể thơ 5 tiếng
*Bố cục gồm 4 đoạn

Đoạn1:Khổ thơ đầu
Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời

Đoạn 2: Hai khổ thơ tiếp theo “ Mùa xuân người cầm súng…Cứ đi lên phía trước”-Cảm xúc về mùa xuân đất nước

Đoạn3:Hai khổ tiếp(“ta làm con chim hót…Dù là khi tóc bạc”)
Suy nghĩ và ước nguyệncủa nhà thơ trước mùa xuân đất nước

Đoạn 4: Khổ cuối - Lời ngợi ca quê hương đất nướcqua điệu dân ca xứ Huế


Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
2. Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
a. Cảm nghĩ của nhà thơ về mùa xuân của thiên nhiên, đất nước.
?.Khổ thơ đầu tác giả tập trung tả cảnh gì?
*Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời.
? Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên được tác giả phác hoạ như thế nào?
-Hình ảnh: + Dòng sông xanh
+Bông hoa tím biếc
-Âm thanh: + Tiếng chim chiền chiện hót vang trời
?. Theo em có gì đặc biệt trong cách thể hiện hình ảnh trong hai câu thơ đầu?
Đảo vị ngữ trong hai câu thơ đầu
?. Một khung cảnh như thế nào được gợi lên từ hình ảnh , âm thanh này?
Tươi đẹp, sáng sủa, rộn rã và vui tươi.
? Bằng trí tưởng tượng em hãy miêu tả bằng lời bức tranh này?

Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
2. Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
?. Cảm xúc của tác giả được diễn tả tập trung ở chi tiết nào?
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng

?. Hai câu thơ gợi cho em có những cách hiểu nào?
Có hai cách hiểu:
+Từng giọt mưa xuân long lanh trong ánh sáng của trời xuân
+Nhà thơ đưa tay hứng từng giọt âm thanh của tiếng chim
?. Phương thức biểu đạt chính trong đoạn văn này là gì?
+Miêu tả và biểu cảm
?. Từ đó cảm xúc của tác giả được bộc lộ như thế nào trước mùa xuân của đất trời?
+Niềm vui niềm say sưa ngây ngất trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời.


Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
2. Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
* Mùa xuân của đất nước
?. Khi đất nước vào xuân,tác giả nhắc đến những người nào?Vì sao họ lại được quan tâm như vậy?
+Người cầm súng
+ Người ra đồng
Họ làm hai nhiệm vụ chiến đấu và sản xuất
?. Theo em có gì đặc biệt trong cách thể hiện lời thơ của tác giả?
+ Sử dụng điệp ngữ và từ láy( lộc, mùa xuân, tất cả - Hối hả, xôn xao)
?. Lộc là gì và hình ảnh Lộc còn gắn với một ý nghĩa nào khác?
+ Lộc là chồi non( cành non hoặc cây non)
+ Lộc là sức xuân phơi phới trẻ trung






Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
2. Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
* Mùaxuân của đất nước
?.Từ đó cảnh tượng mùa xuân còn được hiện lên như thế nào?
Tươi đẹp, sôi động, hứa hẹn nhiều điều tốt đẹp

?. Em đọc được cảm xúc nào của nhà thơ qua những lời thơ này?
- Sự say mê tin yêu con người, cuộc sống của quê hương đất nước khi vào xuân
Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
2. Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
a. Cảm nghĩ của nhà thơ về mùa xuân của thiên nhiên, đất nước.

b.Tâm niệm của nhà thơ
?. Từ cảm xúc của mùa xuân tác giả đã tâm niệm điều gì? Tâm niệm ấy được thể hiện qua hình ảnh đặc sắc nào?
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến
?. Trong khổ thơ này tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào trong các biện pháp sau?
A.So sánh C. Nhân hoá
B. Điệp từ
Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
2. Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
a. Cảm nghĩ của nhà thơ về mùa xuân của thiên nhiên, đất nước.
b.Tâm niệm của nhà thơ
?.Sử dụng điệp từ trêncó tác dụng gì?
-Điệp từ ta và điệp ngữ “Ta làm” ở đầu 3 câu thơ liên tiếp có tác dụng tô đậm tâm niệm nguyện hiến dâng của tác giả với đất nước và nhân dân .
?. Một lần nữa,ta lại thấy xuất hiện hình ảnh của tự nhiên như của hoa, chim. Sự lập lại như vậy có ý nghĩa gì?
-Sự lặp lại tạo ra sự đối ứng chặt chẽ và mang một ý nghĩa mới thể hiện niềm mong muốn được sống có ích cống hiến cho đời là một lẽ tự nhiên mhư con chim đem đến tiếng hót cho rộn ràng mùa xuân như bông hoa lặng lẽ toả hương cho đời. Hay là một nốt trầm xao xuyến góp phần vào một bản hoà ca của cả nước đang đi lên xây dựng đất nước.
Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
2. Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
a. Cảm nghĩ của nhà thơ về mùa xuân của thiên nhiên, đất nước.
b.Tâm niệm của nhà thơ
?. Ý nguyện âm thầm nhưng lớn nhất của nhà thơ được bộc lộ qua lời thơ nào?
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
?. Em hiểu ý nguyện muốn làm “Một mùa xuân nho nhỏ. Lặng lẽ dâng cho đời” Của nhà thơ là như thế nào?
-Hình ảnh “mùa xuân nho nhỏ”- Là mùa xuân của tài hoa và sáng tạo, mùa xuân nghệ thuật thi ca… Tất cả xin hoàn toàn kính dâng cho cuộc đời cho dân dân và đất nước suốt cả cuộc đời.
?.Bài thơ kết lại bằng một âm điệu dân ca xứ Huế mênh mang tha thiết.Em có cảm nhận gì khi đọc 4 câu thơ này?
Mùa xuân- ta xin hát Nước non ngàn dặm tình
Câu Nam ai, Nam bình Nhịp phách tiền đất Huế.
Nước non ngàn dặm mình


Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
2. Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
a. Cảm nghĩ của nhà thơ về mùa xuân của thiên nhiên, đất nước.
b.Tâm niệm của nhà thơ
?.Bài thơ đã gợi cho em cảm nghĩ gì về ý nghĩa cuộc sống của con người?
-Cuộc sống của mỗi con người nằm trong cuộc sống chung của mọi người.Muốn cuộc sống ấy tốt đẹpmỗi người phải biết cống hiến cho cuộc sống chung

?. Bài thơ “mùa xuân nho nhỏ” đã được phổ nhạc để có 2 tác phẩm cho một quan điểm sống.Em đọc được tình cảm và lẽ sống chung nào của con người qua lời thơ và những nốt nhạc ấy?
-Niềm tha thiết với cuộc đời
-Bài học biết cống hiến, phấn đấu cho cuộc sống đất nước
Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
II. Đọc và tìm hiểu văn bản
1. Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
2. Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
a. Cảm nghĩ của nhà thơ về mùa xuân của thiên nhiên, đất nước.
b.Tâm niệm của nhà thơ
III. Tổng Kết
?. Em hãy nêu giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc của bài thơ?
a.Nghệ thuật
Bài thơ theo thể 5 tiếng, có nhạc điệu trong sáng, tha thiết, gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, những so sánh và ẩn dụ sáng tạo.
b. Nội dung
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời; thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước góp một “Mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc


Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I.Đọc và tìm hiểu chú thích
1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
1.Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
2.Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
a.Cảm nghĩ của nhà thơ về mùa xuân của thiên nhiên, đất nước
-Niềm vui, niềm say sưa ngây ngẩttước vẻ đẹp của thiên nhiên đất trờivà niềm tin yêu con người cuộc sống của quê hương đất nước khi vào xuân.
b.Tâm niệm của nhà thơ
- Nhà thơ muốn mình là một mùa xuân nho nhỏ, hữu hạn góp vào mùa xuân bao la vô tận của cuộc đời mỗi con người.
III. Tổng Kết
a.Nghệ thuật
Bài thơ theo thể 5 tiếng, có nhạc điệu trong sáng, tha thiết, gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, những so sánh và ẩn dụ sáng tạo.
b. Nội dung
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời; thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước góp một “Mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc

Bài tập trắc nghiệm
1.Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” được viết giống với thể thơ của bài thơ nào sau đây?
A. Đồng chí B. Ánh trăng
C. Bếp lửa D.Con cò
2.Cảm xúc của tác giả để viết “ Mùa xuân nho nhỏ” Bắt nguồn từ:
A.. Vẻ đẹp của mùa xuân Hà Nội
B. Vẻ đẹp của mùa xuân xứ Huế
C. Vẻ đẹp của mùa xuân Nam bộ
D. Vẻ đẹp của mùa xuân đất nước ta
3.Tình cảm của tác giả qua bài thơ này là:
ATình yêu thiên nhiên, Đất nước
B.Tình yêu cuộc sống
C. Khát vọng cống hiến cho đời
D Gồm cả 3 tình cảm trên
4.Nhan Đề “Mùa xuân nho nhỏ” của bài thơ trên hiểu là:
A.Mùa xuân của 1 miền góp vào mùa xuân chung của đất nước
B.Những cái nhỏ bé trong mùa xuân thiên nhiên và trong cuộc đời con người
C.Những cái tinh tuý, tốt đẹp, dù nhỏ bé của mỗi người góp cho mùa xuân
Lớn của cuộc đời, của đất nước.
D.Tuổi thanh xuân của con người trong cuộc sống
Bài 23: Văn học
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I.Đọc và tìm hiểu chú thích
1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
II. Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
1.Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
2.Đọc và tìm hiểu nội dung văn bản
a.Cảm nghĩ của nhà thơ về mùa xuân của thiên nhiên, đất nước
-Niềm vui, niềm say sưa ngây ngẩttước vẻ đẹp của thiên nhiên đất trờivà niềm tin yêu con người cuộc sống của quê hương đất nước khi vào xuân.
b.Tâm niệm của nhà thơ
- Nhà thơ muốn mình là một mùa xuân nho nhỏ, hữu hạn góp vào mùa xuân bao la vô tận của cuộc đời mỗi con người.
III. Tổng Kết
a.Nghệ thuật
Bài thơ theo thể 5 tiếng, có nhạc điệu trong sáng, tha thiết, gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, những so sánh và ẩn dụ sáng tạo.
b. Nội dung
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời; thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước góp một “Mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc


BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC
XIN CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH