Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

TRƯỜNG THCS LÊ VĂN TÁM
ĐIỆN BÀN - QUẢNG NAM
MÙA XUÂN NHO NHỎ
VĂN HỌC
Thanh Hải
GV: LÊ THỊ DIỆU THUÝ









về thăm lớp chúng em
Chào mừng các thầy cô giáo

Kiểm tra bài cũ
Câu 1:
- Đọc thuộc lòng đoạn 1 và đoạn 2 bài thơ “Con cò” của Chế Lan Viên.
-Hình tượng con cò trong bài thơ là hình tượng ẩn dụ cho điều gì, cho ai?

Hình tượng con cò trong bài thơ là ẩn dụ cho:
-Những lời ru ngọt ngào của mẹ.
-Tình cảm yêu thương con mênh mông, sâu sắc của người mẹ.



Bài tập trắc nghiệm:
Câu 1: Dòng nào sau đây nêu cách hiểu đúng nhất về hai câu thơ:
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con

A. Tình mẹ yêu con mãi mãi không bao giờ thay đổi
B. Ca ngợi người luôn yêu thương con ngay cả khi con đã lớn khôn
C. Bổn phận làm con phải luôn ghi nhớ và biết ơn công lao của cha mẹ
D. Tình cảm của người mẹ mãi dạt dào và có ý nghĩa lớn lao đối với cuộc đời mỗi người.
D



Bài tập trắc nghiệm:
Câu 2: Ý nào sau đây nêu đúng nét đặc nhất về nghệ thụât của bài thơ?
Vận dụng sáng tạo hình ảnh và giọng điệu của ca dao
Sử dụng rộng rãi phép nhân hoá
Thể thơ tự do, giọng điệu linh hoạt
Sử dụng nhiều hình ảnh có ý nghĩa triết lí


B
VĂN HỌC
Mùa xuân nho nhỏ

Thanh Hải


I. TÌM HIỂU CHUNG
1.Tác giả:
- Thanh Hải (1930-1980)
- Quê Thừa Thiên Huế.
Nhà thơ cách mạng tham gia
hai cuộc kháng chiến
HUẾ
HUẾ


I. TÌM HIỂU CHUNG

1.Tác giả:
- Thanh Hải (1930-1980)
- Quê Thừa Thiên Huế.
Nhà thơ cách mạng tham gia
hai cuộc kháng chiến
2. Tác phẩm:
- 11-1980
- Thể thơ: 5 chữ.
3. Đọc văn bản và tìm hiểu
các chú thích:
a. Đọc văn bản:
Mùa xuân nho nhỏ
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng

Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao

Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc

Mùa xuân – ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế

Thanh Hải


b. Tìm hiểu các chú thích:
4. Bố cục:

a.Khổ đầu (6 dòng):
Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời.
b.Hai khổ thơ tiếp theo:
Cảm xúc về mùa xuân đất nước
c.Hai khổ thơ tiếp theo:
Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ trước mùa xuân đất nước
d. Khổ cuối:
Lời ngợi ca quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế


II.PHÂN TÍCH

1.Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời:

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng


Hình ảnh của thiên nhiên được phác hoạ như thế nào?


II.PHÂN TÍCH

1.Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời:

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng


- Dòng sông xanh, hoa tím biếc,chim chiền chiện hót
* Không gian cao rộng, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang vọng vui tươi.
-Đảo ngữ
-Giọt âm thanh
-Ẩn dụ+ chuyển đổi cảm giác
*Niềm say sưa ngây ngất của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên trời đất vào mùa xuân.
long lanh rơi
II.PHÂN TÍCH

1.Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời:

* Không gian cao rộng, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang vọng vui tươi.
*Niềm say sưa ngây ngất của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên trời đất vào mùa xuân.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao

Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước

2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao

Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước

Điệp từ
- Ngườicầm súng - chiến đấu
- Người ra đồng – lao động

Điệp ngữ ,
Nhịp điệu hối hả, âm thanh xôn xao
So sánh, điệp ngữ, nhân hoá

-Sức sống vươn lên không ngừng của đất nước
* Tự hào về đất nước, con người Việt Nam
Lộc
Lộc
Từ láy

2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:

* Tự hào về đất nước, con người Việt Nam


3. Tâm niệm của nhà thơ
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc

Em hãy phát hiện những tín
hiệu nghệ thuật trong hai
khổ thơ?


Thảo luận nhóm
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
con chim hót
một cành hoa
nốt trầm xao xuyến
mùa xuân nho nhỏ
Ẩn dụ
-Đảo ngữ
-Điệp ngữ
-Khát vọng được hoà nhập vào cuộc sống của
đất nước
-Cống hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung, cho đất nước
mùa xuân nho nhỏ: nhỏ nhẹ, bình dị, khiêm tốn
Một mùa xuân nho nhỏ

3. Tâm niệm của nhà thơ:

3. Tâm niệm của nhà thơ:

- Khát vọng được hoà nhập vào cuộc sống của đất nước.
Cống hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung,
Cho đất nước

Hãy phát biểu suy nghĩ của em về lẽ sống của tuổi trẻ sau khi đọc những dòng thơ tâm nguyện của nhà thơ Thanh Hải ?


Nếu là con chim, chiếc lá
Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình?
(Tố Hữu)

Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta
Mà hãy hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc chưa.


4. Lời ngợi ca quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế:

Mùa xuân – ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế





4. Lời ngợi ca quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế:

Mùa xuân – ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế


Điệp ngữ
- Âm thanh mùa xuân đất nước
muôn đời vẫn trẻ trung,vấn vít,
xao xuyến lòng người.


1. Nghệ thuật

- Thể thơ năm chữ.
- Hình ảnh tự nhiên giản dị.
- Cấu tứ của bài thơ chặt chẽ.
- Giọng điệu bài thơ thể hiện đúng tâm trạng, cảm xúc của tác giả.

2. Nội dung:

- Chủ đề: Khát vọng đẹp đẽ của nhà thơ
muốn được dâng hiến cho cuộc đời.

* Ghi nhớ: (SGK – 58)

III. TỔNG KẾT



IV. Luyện tập:




Em hiểu làm mùa xuân nho nhỏ là làm gì?
Làm mùa xuân nho nhỏ: Là sống đẹp,sống với tất cả sức sống tươi trẻ và khiêm nhường như mùa xuân nho nhỏ góp vào mùa xuân lớn của nhân dân đất nước và thời đại. Đó không chỉ là nguyện ước cuối cùng mà là nguyện ước suốt đời của Thanh Hải và cũng là mỗi người chúng ta.

IV. Luyện tập:




BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM



Câu 1: Ý nào nêu đúng nhất về giọng điệu bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” ?
A. Hào hùng, mạnh mẽ
B. Bâng khuâng, tiếc nuối
C. Trong sáng, thiết tha
D. Thành kính


Bài tập trắc nghiệm:
C





Bài tập trắc nghiệm:
Câu 2: Thái độ dâng hiến cho đời được tác giả nói đến trong khổ thơ thứ tư của bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” là thái dộ như thế nào?
A. Sôi nổi, ồn ào
B. Lặng lẽ, khiêm tốn
C. Nghiêm trang
D. Có cho và có nhận
B
Đọc diễn cảm bài thơ
CỦNG CỐ
VĂN HỌC
Mùa xuân nho nhỏ

Thanh Hải

* DẶN DÒ:

- Học thuộc lòng bài thơ.
- Viết một đoạn văn bình một khổ thơ trong bài mà em thích.
- Soạn bài: “Viếng lăng Bác”
(Viễn Phương)




Kính chúc quý thầy cô giáo
sức khoẻ, dạy tốt





* LỚP 9
* NĂM HỌC: 2009-2010