Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

NGỮ VĂN 9
Xuân
2008
Kiểm tra bài cũ
Đọc thuộc lòng đoạn I bài thơ “Con cò” của Chế Lan Viên
Lựa chọn phương án đúng trong các câu trả lời cho mỗi câu hỏi sau
1. Hình ảnh con cò trong bài thơ cùng tên của Chế Lan Viên có ý nghĩa biểu trưng gì ?
a. Biểu tượng cho cuộc sống khó nhọc trước kia
b. Biểu tượng cho cuộc sống vất vả hôm nay
c. Biểu tượng cho người phụ nữ Việt Nam
d. Biểu tượng cho tấm lòng người mẹ và lời mẹ ru
2. Nhận xét nào đúng nhất về nội dung của bài thơ “Con cò” của Chế Lan Viên ?
Bài thơ “Con cò” là những cảm nhận, suy ngẫm của tác giả về :
a. Tình cảm mẹ con gắn bó thiêng liêng
b. Tình cảm gia đình nói chung
c. Tình yêu quê hương, đất nước
d. Cuộc sống sinh hoạt, gần gũi, thân thương
3. Ý nào sau đây nêu đúng nét đặc sắc nhất về nghệ thuật của bài thơ
a. Sử dụng rộng rãi phép nhân hóa
b. Vận dụng sáng tạo hình ảnh và giọng điệu của ca dao dân ca
c. Thể thơ tự do, giọng điệu linh hoạt
d. Sử dụng nhiều hình ảnh có ý nghĩa triết lý

Tieát 116

MÙA XUÂN
NHO NHỎ

Thanh Hải

Đọc - Chú thích
Tác giả
Thanh Hải tên thật là Phạm Bá Ngoãn
Quê ở Phong Điền _ Thừa Thiên Huế
Ông là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thơ ca chống Mỹ
Thơ ông nhỏ nhẹ, chân thành, giản dị, tình cảm gắn bó với quê hương đất nước
Các tập thơ chính :
Những đồng chí trung kiên (1962)
Huế mùa xuân _ Tập 1 (1970)
_Tập 2 (1975)
Dẫu võng Trường Sơn (1977)
Mưa xuân đất này (1982)
Thanh Hải thơ tuyển (1982)














2. Văn bản
Được sáng tác khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh - Tháng 11/1980
Mùa xuân nho nhỏ
Mọc giữa dòng sông xanh Ta làm con chim hót
Một bông hoa tím biếc Ta làm một nhành hoa
Ơi con chim chiền chiện Ta nhập vào hòa ca
Hót chi mà vang trời Một nốt trầm xao xuyến
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Mùa xuân người cầm súng Dù là tuổi hai mươi
Lộc giắt đầy trên lưng Dù là khi tóc bạc
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ Mùa xuân ta xin hát
Tất cả nhu hối hả Câu Nam ai, Nam bình
Tất cả như xôn xao . Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Đất nước bốn ngàn năm Nhịp phách tiền đất Huế
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước

II. Tìm hiểu bài
1. Mùa xuân của thiên nhiên
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng


Mùa xuân tươi đẹp, trong sáng, rộn rã, náo nức, mê say lòng người
II. Tìm hiểu bài
1. Mùa xuân của thiên nhiên
Mùa xuân tươi đẹp, trong sáng, rộn rã, náo nức, mê say.
Mùa xuân
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao .

Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
người cầm súng
người ra đồng
2. Mùa xuân của đất nước
-Đất nước tươi đẹp, tràn đầy sức xuân với nhịp điệu lao động, chiến đấu hối hả, khẩn trương.
- Đất nước mạnh mẽ, trường tồn, luôn hướng về tương lai rạng rỡ
II. Tìm hiểu bài
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc

3. Ước nguyện


Ước nguyện chân thành, giản dị, thiết tha, khiêm nhường, thể hiện lẽ sống đẹp : Sống là để dâng hiến cho cuộc đời.
Mùa xuân-ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Giọng thơ nhỏ nhẹ, chân thành, tha thiết, giàu
nhạc điệu.
- Nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm.
- Nghệ thuật điệp ngữ, so sánh, ẩn dụ sáng tạo.
2. Nội dung
- Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân thiên nhiên,
đất trời, mùa xuân đất nước con người và khát vọng
làm một mùa xuân nho nhỏ dâng hiến cho cuộc đời.
- Thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu đất nước và lẽ
sống đẹp của tác giả Thanh Hải.
Mùa xuân nho nhỏ
Ghi nhớ
Bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" với tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời; thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp một "mùa xuân nho nhỏ" của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc
Bài thơ theo thể năm tiếng, có nhạc điệu trong sáng, tha thiết, gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp giản dị, gợi cảm, những so sánh, ẩn dụ sáng tạo
Đọc - chú thích
II. Tìm hiểu văn bản
1. Mùa xuân của thiên nhiên đất trời
Trong sáng, rộn rã, náo nức, mê say
lòng người.
2. Mùa xuân của đất nước
Đất nước mạnh mẽ, trường tồn, luôn hướng
về tương lai rạng rỡ.
3. Nguyện ước của tác giả
Giản dị, chân thành, trong sáng,thiết tha, khiêm nhường : sống là để dâng hiến cho cuộc đời.
III. Ghi nhớ
IV. Luyện tập
Mùa
xuân
nhỏ nhỏ
III. Luyện tập
Bài 1. Lựa chọn phương án đúng
Câu 1. Bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" của Thanh Hải bắt nguồn từ cảm xúc nào ?
A. Cảm xúc về vẻ đẹp và truyền thống của đất nước
B. Cảm xúc về vẻ đẹp của con người xứ Huế
C. Cảm xúc về vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên đất nước
D. Cảm xúc về thời điểm lịch sử đáng ghi nhớ của dân tộc
Câu 2. Ý nào nêu đúng nhất giọng điệu của bài thơ trên ?
A. Hào hùng, mạnh mẽ
B. Trong sáng, thiết tha
C. Bâng khuâng, tiếc nuối
D. Nghiêm trang, thành kính
Câu 3. Nhà thơ đã thể hiện tình cảm gì qua bài thơ ?
A. Tình yêu thiên nhiên đất nước
B. Tình yêu cuộc sống
C. Khát vọng cống hiến cho đời
D. Cả 3 ý trên

Mùa xuân nho nhỏ
Mùa xuân nho nhỏ

IV. Luyện tập
Bài 2. Đọc thuộc lòng diễn cảm bài thơ
Bài 3. Hãy bình một khổ thơ hoặc một vài câu thơ mà em yêu thích trong bài.
V. Hướng dẫn học ở nhà
Học thuộc lòng bài thơ _ Hát bài "Mùa xuân nho nhỏ"
Viết một đoạn văn bình một khổ thơ trong bài mà em yêu thích
Soạn bài "Viếng lăng Bác"

Xin chân thành cảm ơn các thầy cô và các em
Chúc các thầy cô và các em năm mới mạnh khỏe,
tươi trẻ, thành công