Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

Mùa xuân nho nhỏ
(Thanh Hải)
Giáo viên: Nguyễn Thành Long
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm :
- Thanh Hải ( 1930 – 1980)
- Quê: Thừa Thiên Huế
- Hoạt động văn nghệ trong hai cuộc kháng chiến
- “Mùa xuân nho nhỏ” viết không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời .
II. Đọc và tìm hiểu chung :
1.Đọc :
2. Mạch cảm xúc của bài thơ :

- Từ mùa xuân của thiên nhiên , đất trời
Cảm xúc về mùa xuân đất nước
Ước nguyện được góp vào mùa xuân của đất nước
3. Bố cục :
- Khổ đầu : Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
- Khổ 2 và 3 : Cảm xúc của tác giả Trước mùa xuân của
đất nước
- Khổ 4và 5 : Suy nghĩ, ước nguyện của tác giả trước mùa xuân
- Khổ cuối : Lời ngợi ca quê hương
III. Tìm hiểu văn bản :
1. Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên, đất nước qua cảm xúc của nhà thơ :
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời :
- Dòng sông xanh, bông hoa tím
- Tiếng chim chiền chiện
Bức tranh đầy màu sắc, đường nét, rộn rã âm thanh
Nghệ thuật đảo ngữ
Sức sống mãnh liệt của mùa xuân
- Cảm xúc của nhà thơ :
( ẩn dụ chuyển đổi cảm giác )
Niềm say sưa, ngây ngất của tác giả trước vẻ đẹp diệu kì của thiên nhiên mùa xuân
Giọt âm thanh của tiếng chim chiền chiện
“ Giọt long lanh rơi” :
b. Mùa xuân của đất nước :
- Lộc non mùa xuân
Trên lưng người cầm súng…
Trên tay người ra đồng…
- Hai câu thơ đối xứng nhịp nhàng, hình ảnh thơ đẹp
- Các điệp ngữ ở đầu câu
Tạo nhịp điệu cho câu thơ
Gợi không khí sôi nổi, tấp nập của bức tranh lao động, chiến đấu
- Đất nước đi lên phơi phới tràn đầy sức xuân
- Hình ảnh liên tưởng và so sánh bay bổng
2. Tâm niệm tha thiết của nhà thơ :
- Khát vọng được hoà nhập vào mùa xuân của đất nước
- Khát vọng được cống hiến phần tốt đẹp dù nhỏ bé
( con chim, nhành hoa, nốt trầm…. )
( Một mùa xuân nho nhỏ …)
- Khát vọng mãi mãi, ở mọi lứa tuổi…
Cao đẹp chân thành
Tha thiết, khiêm nhường
Giản dị, tự nhiên
(Tuổi hai mươi ,…. khi tóc bạc)
Điệp từ “ta làm”
- Chuyển đổi phát ngôn của nhân vật trữ tình
Riêng - chung
Một người – nhiều người
( Tôi – Ta )
- Cấu tứ lặp lại….
Ước nguyện cao đẹp, chân thành của nhà thơ
* Bài thơ kết thúc bằng âm điệu dân ca xứ Huế ….
Tin yêu đất nước qua giá trị truyền thống
Thảo luận :
- Sau khi học xong bài thơ, em hiểu gì về nhan đề “Mùa xuân nho nhỏ” ?
- Đặt vào thời điểm sáng tác đặc biệt, bài thơ có ý nghĩa gì sâu sắc ?
* Nhóm 1 + 2 :
* Nhóm 3 + 4 :
Đáp án :
“ Mùa xuân nho nhỏ” là hình ảnh bất ngờ lí thú, là sáng tạo riêng của Thanh Hải.
- “ Mùa xuân nho nhỏ” là mong ước của tác giả được cống hiến cho đất nước , góp một phần nhỏ bé của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.
Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” được viết không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời.
- Đặt trong hoàn cảnh đặc biệt ấy ta càng hiểu bài thơ như một lời tâm niệm chân thành, lời gửi gắm tha thiết của nhà thơ để lại cho đời.
III. Tổng kết :
- “Mùa xuân nho nhỏ” là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời; thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước; góp một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.
- Bài thơ theo thể năm tiếng, có nhạc điệu trong sáng, tha thiết, gắn bó với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, những so sánh và ẩn dụ sáng tạo
Cảm ơn quý thầy cô