Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

CHàO MừNG CáC THầY GIáO,
CÔ GIáO Về Dự GIờ
mùa xuân nho nhỏ
(Thanh Hải)
Tiết 116
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
I. Đọc, hiểu chú thích.
1. Tác giả.

- Thanh Hải tên thật là Phạm Bá Ngoãn (1930-1980) quê : Phong Điền - Thừa Thiên Huế.
Nhµ th¬ tham gia c¶ 2 cuéc kh¸ng chiÕn.
Là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng ở miền Nam từ những ngày đầu tiên.



2. Tác phẩm
- Bài thơ được sáng tác tháng 11 – 1980 khi nhà thơ nằm trên giưòng bệnh. Đây là sáng tác cuối cùng của ông.


I. Đọc, hiểu chú thích.
1. Tác giả
2. Tác phẩm
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
- Phong cách thơ: thơ ông nhỏ nhẹ, chân thành giản dị, thể hiện tình cảm gắn bó với quê hương đất nước.
I. Đọc, hiểu chú thích.
1. Tác giả
2. Tác phẩm
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
II. Đọc, hiểu văn bản.
1. Đọc
- Chú ý giọng đọc phù hợp với mạch cảm xúc của bài thơ: say sưa, trìu mến ở phần đầu, phấn chấn ở phần giữa, tha thiết trầm lắng ở phần cuối.
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
2. Tìm hiểu chung
I. Đọc, hiểu chú thích.
1. Tác giả
2. Tác phẩm
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
II. Đọc, hiểu văn bản.
1. Đọc
Thể loại : thơ năm chữ
Phương thức biểu đạt: biểu cảm kết hợp với miêu tả
.B? c?c: 4 ph?n
- Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời.
- Khổ 2, 3: Cảm xúc về mùa xuân đất nước.
- Khổ 4, 5: Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ trước mùa xuân đất nước.
- Khổ 6: Lời ngợi ca quê hương, đất nước.
Phương thức biểu đạt của văn bản?
Bài thơ được chia làm mấy phần?
Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
I. Đọc, hiểu chú thích.
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
II. Đọc, hiểu văn bản.
3. Tìm hiểu chi tiết
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Màu sắc: xanh, tím

Âm thanh: tiếng chim hót
Không gian: rộng lớn, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang vọng,


tràn trề nhựa sống
Hình ảnh: dòng sông, bông hoa, con chim
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
+ Chuyển đổi cảm giác
- Cảm xúc của tác giả: niềm vui say sưa, ngây ngất, trân trọng, nâng niu vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời lúc vào xuân.

"Tôi đưa tay tôi hứng."
I. Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
3. Tìm hiểu chi tiết
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời
Hình ảnh: dòng sông, bông hoa, con chim

Màu sắc: xanh, tím

Âm thanh: tiếng chim hót
Không gian: rộng lớn, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang vọng,


tràn trề nhựa sống
giọt long lanh
Giọt âm thanh của tiếng chim
Giọt sương, giọt mưa xuân.
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
I. Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
3. Tìm hiểu chi tiết
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời
b. Mùa xuân của đất nước:
Mùa xuân ng­êi cÇm sóng
Léc gi¾t ®Çy trªn l­ng
Mïa xu©n ng­êi ra ®ång
Léc tr¶i dµi n­¬ng m¹
TÊt c¶ nh­ hèi h¶
TÊt c¶ nh­ x«n xao...

§Êt n­íc bèn ngµn n¨m
VÊt v¶ vµ gian lao
§Êt n­íc nh­ v× sao
Cø ®i lªn phÝa tr­íc.
Lộc giắt đầy - Lộc trải dài
- Đất nước đẹp tươi khi sang xuân với khí thế khẩn trương tưng bừng và náo nhiệt ở khắp mọi nơi.
- Mùa xuân của đất trời đã đi theo họ và họ cũng chính là người mang mùa xuân đến mọi miền đất nước.
- Người cầm súng
- Người ra đồng
Bảo vệ Tổ quốc
Xây dựng đất nước
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
I. Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
3. Tìm hiểu chi tiết
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời
b. Mùa xuân của đất nước:
Mùa xuân ng­êi cÇm sóng
Léc gi¾t ®Çy trªn l­ng
Mïa xu©n ng­êi ra ®ång
Léc tr¶i dµi n­¬ng m¹
TÊt c¶ nh­ hèi h¶
TÊt c¶ nh­ x«n xao...

§Êt n­íc bèn ngµn n¨m
VÊt v¶ vµ gian lao
§Êt n­íc nh­ v× sao
Cø ®i lªn phÝa tr­íc.
Lộc giắt đầy - Lộc trải dài
- Đất nước đẹp tươi khi sang xuân với khí thế khẩn trương tưng bừng và náo nhiệt ở khắp mọi nơi.
- Đất nước trường tồn mạnh mẽ luôn hướng về tương lai rạng rỡ.
- Mùa xuân của đất trời đã đi theo họ và họ cũng chính là người mang mùa xuân đến mọi miền đất nước.
- Người cầm súng
- Người ra đồng
Bảo vệ Tổ quốc
Xây dựng đất nước
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
I. Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
3. Tìm hiểu chi tiết
c. Tâm niệm, ước nguyện của nhà thơ
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời
b. Mùa xuân của đất nước:
2. Tìm hiểu chung
1. Đọc
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Nhóm 4: Em hiểu mùa xuân nho nhỏ có ý nghĩa như thế nào?
Thảo luận nhóm
Nhóm 2: Tại sao tác giả đang từ xưng “tôi” chuyển sang xưng “ta”, giữa hai cách xưng hô này có gì khác nhau? Dụng ý nghệ thuật là gì?
Nhóm 3: Em có suy nghĩ gì về ước nguyện của nhà thơ ?
Nhóm 1: Theo em ước nguyện của nhà thơ là gì? Điệp ngữ “ta làm”, “dù là” nhấn mạnh điều gì?
Nhóm 2: Tại sao tác giả đang từ xưng “tôi” chuyển sang xưng “ta”, giữa hai cách xưng hô này có gì khác nhau? Dụng ý nghệ thuật là gì?
Tôi: cảm xúc cá nhân . Ta vừa là số ít (nhà thơ) vừa là số nhiều (tất cả).
Ước nguyện của tác giả cũng là ước nguyện chung của mọi người.
Nhóm 1: Theo em ước nguyện của nhà thơ là gì? Điệp ngữ “ta làm”, “dù là” nhấn mạnh điều gì?
Ước nguyện: con chim hót, một cành hoa, nốt nhạc trầm. Một mùa xuân nho nhỏ lặng lẽ dâng cho đời.
- Tác dụng: nhấn mạnh, khẳng định ước nguyện của nhà thơ
Nhóm 4: Em hiểu mùa xuân nho nhỏ có ý nghĩa như thế nào?

Mùa xuân nho nhỏ là mùa xuân của mỗi người với tất cả sức tươi trẻ để góp phần vào mùa xuân lớn của đất nước.Thể hiện ước nguyện ,quan niệm sống đẹp đậm tính nhân văn.
Nhóm 3: Em có suy nghĩ gì về ước nguyện của nhà thơ ?
Ước nguyện của nhà thơ thể hiện khát vọng sống là được cống hiến, được hoà nhập vào cuộc đời một cách khiêm nhường,tha thiết, kín đáo.
Thảo luận nhóm
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
I. Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
3. Tìm hiểu chi tiết
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời
b. Mùa xuân của đất nước:
c. Tâm niệm, ước nguyện của nhà thơ
2. Tìm hiểu chung
1. Đọc
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
I. Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
3. Tìm hiểu chi tiết
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời
b. Mùa xuân của đất nước:
c. Tâm niệm, ước nguyện của nhà thơ
2. Tìm hiểu chung
1. Đọc
Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
d. Lời ngợi ca quê hương, đất nước.
Điệu hát Nam ai, Nam bình - dân ca Huế
Giai điệu quê hương thiết tha, sâu lắng
Thể hiện vẻ đẹp của tâm hồn quê hương, đất nước.
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
I. Đọc, hiểu chú thích.
II. Đọc, hiểu văn bản.
3. Tìm hiểu chi tiết
a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời
b. Mùa xuân của đất nước
c. Tâm niệm, ước nguyện của nhà thơ
2. Tìm hiểu chung
1. Đọc
d. Lời ngợi ca quê hương, đất nước.
4. Tổng kết
Bài thơ theo thể năm tiếng, có nhạc điệu trong
sáng, tha thíêt, gần gũi với dân ca, nhiều hình
ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, những so sánh và ẩn
dụ sáng tạo.
- Bµi th¬ lµ tiÕng lßng tha thݪt yªu mÕn vµ g¾n bã víi ®Êt n­íc, víi cuéc ®êi; thÓ hiÖn ­íc nguyÖn ch©n thµnh cña nhµ th¬ ®­îc cèng hiÕn cho ®Êt n­íc, gãp mét “mïa xu©n nho nhá” cña m×nh vµo mïa xu©n lín cña d©n téc .
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải
Câu 1: Nhà thơ đã thể hiện tình cảm gì qua bài thơ ?
A. Tình yêu thiên nhiên đất nước

B. Tình yêu cuộc sống

C. Khát vọng cống hiến cho đời

D. Cả 3 ý trên
Bài tập nhanh
Câu 2 : ý nào nêu đúng nhất giọng điệu của bài thơ trên ?

A. Hào hùng, mạnh mẽ

B. Trong sáng, thiết tha

C. Bâng khuâng, tiếc nuối

D. Nghiêm trang, thành kính
Về nhà
Học thuộc bài thơ, nắm được nội dung và nghệ thuật của bài.
Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về một khổ thơ em thích nhất.
Tiết 116 Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải -
Giờ học đến đây là hết
Chúc các thầy cô
mạnh khỏe, hạnh phúc!
Chúc các em học giỏi, chăm ngoan!