Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

Kính chào các thầy cô giáo về dự giờ
Mùa xuân nho nhỏ
bài giảng ngữ văn 9
Tiết 116 : MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Tác giả - Tác phẩm :
1. Tác giả :
Phạm Bá Ngoãn ( 1930 – 1980 ).
Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ.
Phong cách nhỏ nhẹ, trầm tĩnh.


2. Tác phẩm :
Sáng tác tháng 11/ 1980, khi tác giả đang nằm trên giường bệnh.
Bài thơ được in trong tập “ Thơ Việt Nam 1945 – 1985 ”.
II. Đọc – Tìm hiểu văn bản :
Mùa xuân nho nhỏ
Thanh Hải
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao …
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Mùa xuân – ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
11 - 1980
Tiết 116 : MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
II. Đọc – Tìm hiểu văn bản :
Bố cục bài thơ :
- Khổ 1 : Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời.
- Khổ 2 + 3 : Cảm xúc về mùa xuân đất nước.
- Khổ 4 + 5 : Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ trước mùa xuân đất nước.
- Khổ 6 : Lời ngợi ca quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.
Tiết 116 : MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
II. Đọc – Tìm hiểu văn bản :
1. Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên và đất nước :
- Từng giọt … tôi hứng
a. Mùa xuân thiên nhiên : ( Khổ 1 )
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
- Dòng sông xanh …, bông hoa tím biếc…
- Chim chiền chiện …hót vang trời.
 Vài nét phác họa nhưng vẽ ra mùa xuân với không gian cao rộng, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang vọng tươi vui.
 Chi tiết tạo hình, nghệ thuật chuyển đổi cảm giác.
 Niềm say sưa, ngây ngất trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời lúc vào xuân.
Tiết 116 : MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
b. Cảm nhận về mùa xuân đất nước: ( Khổ 2 +3 )
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao …
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
- Người cầm súng, người ra đồng
 Biểu trưng cho hai nhiệm vụ chiến đấu và lao động xây dựng đất nước.
- Lộc  Hình ảnh gợi cảm.
- Tất cả, hối hả, xôn xao …
Điệp ngữ, từ láy + từ biểu cảm
- Đất nước như … phía trước
 Hình ảnh so sánh khẳng định niềm tin vào tương lai của đất nước.

 Tạo nhịp điệu hối hả, gợi lên sức sống mạnh mẽ, tưng bừng náo nức của đất nước.
Tiết 116 : MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
2. Tâm niệm của nhà thơ : ( Khổ 4 + 5 )
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
- Con chim hót, cành hoa, nốt trầm …
- Mùa xuân nho nhỏ … lặng lẽ …
- Ta làm … dù là …
 Cấu tứ lặp lại, hình ảnh giản dị + điệp ngữ
III. Tổng kết :

 Khát vọng được hòa nhập vào cuộc sống của đất nước, cống hiến phần tốt đẹp dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung; được biểu hiện một cách bình dị, khiêm nhường, chân thành, tha thiết.
THẢO LUẬN
Câu 1 : Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ ?
Câu 2 : Nêu cách hiểu của em về ý nghĩa nhan đề bài thơ ? Từ đó phát biểu chủ đề của tác phẩm ?
Ghi nhớ ( SGK, trang 58 ).
IV. Luyện tập :
s
p
ố
n
g
Đ
ẹ
Là tính từ đánh giá về bức tranh thiên nhiên mùa xuân
trong bài
Một loại nhạc cụ xứ Huế được nhắc đến trong bài thơ

á
n
g
t
ạ
o
Cách miêu tả mùa mùa xuân của thiên nhiên đất nước thể hiện năng lực gì của Thanh Hải ?00
ô chữ bí mật
c
n
g
ế
n
h
t
i
ề
n
n
h
h
i
đ
i
ệ
p
g
ữ
i
ữ
m
ù
a
x
u
â
n
ấ
T
n
Ư
ớ
c
t
u
y
ệ
t
đ
p
1
2
3
4
5
6
7
p
ị
h
á
c
Bài thơ sử dụng thành công biện pháp nghệ thuật nào

Nếu người nông dân có nhiệm vụ tô điểm cho mùa xuân
thì người lính có nhiệm vụ gì ?
Là từ chỉ mùa xuân thứ hai trong bài thơ

1
2
3
4
5
6
7
Nhà Thơ Thanh Hải có ước nguyện gì cho đất nước?
Hàng
dọc
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Câu 1 : Phân tích ý nghĩa của hình ảnh hàng tre được miêu tả ở khổ thơ đầu và khổ thơ cuối ?
Câu 2 : Tình cảm của nhà thơ và của mọi người đối với Bác được thể hiện như thế nào trong các khổ thơ 2, 3, 4 ? Chú ý phân tích những hình ảnh ẩn dụ đặc sắc trong các khổ thơ này ?
Câu 3 : Nhận xét về sự thống nhất giữa nội dung tình cảm, cảm xúc và các yếu tố nghệ thuật của bài thơ ?
Tiết 116 : MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải
I. Tác giả - Tác phẩm :
II. Đọc – Tìm hiểu văn bản :
1. Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên và đất nước.
a. Mùa xuân thiên nhiên : ( Khổ 1 )
b. Cảm nhận về mùa xuân đất nước : ( Khổ 2 + 3 )
2. Tâm niệm của nhà thơ : ( Khổ 4 + 5 )
III. Tổng kết : ( SGK, trang 58 ).
IV. Luyện tập :