Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

Tiết 117
Mùa xuân nho nhỏ
Thanh hải
I. Tác giả, tác phẩm
1. Tác giả:
- Tên : Phạm Bá Ngoãn(1930-1980), là người con xứ Huế.
- Là một trong những nhà thơ tiêu biểu của văn học cách mạng Việt Nam .
-Phong cách thơ : chân thành, đôn hậu, đằm thắm .
2. Tác phẩm :
* Sáng tác tháng 11 năm 1980
Khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh.
* Thể thơ : năm chữ
* Bố cục : 4 Phần
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Ii. Phân tích:
1. Mùa xuân của thiên nhiên:
Bức tranh
xuân
Hình ảnh: dòng sông,bông hoa
Màu sắc: xanh, tím
Âm thanh: tiếng chim chiền chiện
Bức bức tranh thiên nhiên có màu sắc dịu mát, âm thanh rộn rã, đường nét hài hòa, không gian cao rộng => Đậm sắc màu xứ Huế nên thơ , tao nhã, thơ mộng.
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
Giọt long lanh :
Giọt âm thanh của tiếng chim
Nhà thơ không chỉ nghe thấy âm thanh mà còn có cảm giác như nhìn thấy âm thanh ấy kết thành giọt và đặc biệt còn tiếp xúc "hứng" được.
=> Tâm trạng say sưa, ngây ngất, nâng niu, trân trọng của tác giả trước cảnh đất trời vào xuân.
Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác
2. Mùa xuân của đất nước :
Người cầm súng
Người ra đồng
=> Hai lớp người gian nan vất vả tiêu biểu cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước.
Lộc
Người lính ra trận như mang theo sức sống của mùa xuân vào trận đánh
Người nông dân ra đồng như gieo mùa xuân trên cánh đồng
Mang cả mùa xuân , sức xuân ra trận, ra dồng để tạo
nên mùa xuân cho đất nước.
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Hình ảnh so sánh đẹp và giàu ý nghĩa:
-Sức sống bền bỉ , mãnh liệt.
- Niềm tự hào , tin tưởng của tác giả vào tương lai của đất nước.
3. Ước nguyện của nhà thơ:
con chim hót
Ta
làm
một cành hoa
một nốt trầm xao xuyến
Ước nguyện khiêm nhường mà tha thiết được cống hiến một phần nhỏ bé để góp phần làm đẹp cho đời
4. Lời ngợi ca quê hương đất nước :
Câu nam ai, Nam bình
Điệu hò nổi tiếng của xứ Huế
Bộ phận cấu thành nền văn hóa dân tộc
Khúc hát thân tình , ấm áp ngân lên niềm tin yêu tha thiết vào cuộc đời, vào quê hương xứ xở.
1. Nghệ thuật:
-Thể thơ năm chữ, nhịp thơ linh hoạt.Hình ảnh ---Giản dị, giàu ý nghĩa biểu trưng.
- Giọng thơ trầm lắng thiết tha.
2. Nội dung:
Bài thơ là tiếng lòng tha thiết thể hiện tình cảm yêu mến, gắn bó với đất nước , cuộc đời, là ước nguyện chân thành được cống hiến cho đất nước và góp một mùa xuân nho nhỏ của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.
* Ghi nhớ: SGK/ 58
Luyện tập
Bài 1:
Khoanh tròn vào chữ cái đầu dòng nêu nhận xét đúng nhất về hình ảnh thơ trong bài ?
Hình ảnh thơ giản dị, gợi cảm giàu sức biểu trưng.
Hình ảnh thơ bất ngờ, thú vị.
Hình ảnh thơ giàu chất triết lí.
A
Thảo luận nhóm
Nhan đề bài thơ:
Nguyễn Trãi có " Xuân muộn", Hàn Mặc Tử có "Xuân chín" còn Thanh Hải lại chỉ có một "Mùa xuân nho nhỏ" em hãy phân tích cái hay và đặc sắc của nhan đề bài thơ ?
Nhan đề bài thơ
Mùa xuân nho nhỏ là một nhan đề lạ, thật hồn nhiên và cũng thật thân thương. Danh từ "Mùa xuân"- một phạm trù thời gian không ai có thể cảm nhận nó như thế nào, được tác giả khéo léo kết hợp với một tính từ "nho nhỏ" tạo nên một nhan đề "Mùa xuân nho nhỏ"gọn gàng xinh xắn . Qua đó tác giả nói lên khát vọng được góp phần nhỏ bé (nho nhỏ) sự nhiệt tình, sức lực,cái tốt(mùa xuân) của mình để hòa vào mùa xuân lớn của thiên nhiên đất nước làm cho cuộc đời ngày thêm tươi đẹp hơn.
Hướng dẫn học bài
* Học thuộc lòng bài thơ, nắm được nội dung và nghệ thuật của bài.
Viết đoạn văn bình một khổ thơ mà em thích nhất.
* Soạn bài: Viếng lăng Bác