Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

NGỮ VĂN 9
Thực hiện tiết dạy: Nguyễn Hữu Sơn
Chào tất cả các em học sinh lớp 9/4!
MÙA XUÂN NHO NHỎ
Tiết: 116
THANH HẢI
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
1) Tác giả:
THANH HẢI
Em hãy nêu vài
nét về tác giả ?
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
1) Tác giả: SGK/56,57
THANH HẢI
Hoàn cảnh ra đời của bài
thơ có gì đặc biệt ?
Các em hãy lắng nghe !
2) Tác phẩm: SGK/56,57
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
1) Tác giả: SGK/56,57
THANH HẢI
2) Tác phẩm: SGK/56,57
Hoàn cảnh ra đời: Bài thơ viết
tháng 11/1980.
- Thể thơ: năm chữ (ngũ ngôn)
- Từ khó:(SGK/57)
- Bố cục:(4 phần)
Khổ thơ đầu
BỐ CỤC
Cảm xúc trước mùa xuân
của thiên nhiên đất trời
Khổ 2 và 3
Mùa xuân của đất nước,
con người
Khổ 4 và 5
Suy nghĩ và ước
nguyện của nhà thơ
Lời ngợi ca quê
hương đất nước
Khổ thơ cuối
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
THANH HẢI
II. Đọc - Hiểu văn bản:
MÙA XUÂN NHO NHỎ
THANH HẢI
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao…
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dăm mình
Nước non ngàn dăm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
11 - 1980
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
THANH HẢI
II. Đọc - Hiểu văn bản:
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời”
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
Mùa xuân của thiên
nhiên được bắt nguồn từ
những hình ảnh nào ?
 Không gian sống động, giàu hình ảnh,màu sắc, âm thanh
Những hình ảnh này
Có ý nghĩa gì ?
Theo em, hình ảnh nào
gây ấn tượng mạnh mẽ
hơn cả ? Vì sao ?
- Giọt long lanh rơi
Theo em, giọt gì
mà rơi long lanh ?
Tác giả cảm nhận mùa
xuân không chỉ bằng thị giác
mà còn cảm nhận bằng xúc giác
qua động từ nào ở cuối đoạn ?
 chuyển đổi cảm giác thật tinh tế
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
Từ “hứng” diễn tả
thái độ của tác giả
như thế nào ?
Theo em, đặc sắc
nghệ thuật ở khổ
thơ này là gì ?
Vậy cảm xúc của nhà thơ
ở đây như thế nào ?
 Cảm giác say sưa ngây ngất.
Đặt trong hoàn cảnh
cụ thể,ta có thể biết
được tác giả là người
như thế nào ?
 Yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao…
THANH HẢI
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao…”
Trong không
khí mùa xuân rộn ràng,
náo nức, tác giả nhắc đến mùa
xuân của đất nước qua khổ
thơ nào ?
THANH HẢI
Hãy tìm những hình ảnh
mà tác giả muốn nhắc đến
khi mùa xuân về ở khổ
thơ vừa đọc ?
- Mùa xuân
người cầm súng
người ra đồng
Tại sao tác giả nhắc
đến hai đối tượng này khi
mùa xuân về ?
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
THANH HẢI
- Mùa xuân
người cầm súng
người ra đồng
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
THANH HẢI
Hình ảnh nào
gắn liền bên họ ?
+ Lộc
Theo em, sức sống của mùa
xuân đất nước còn được cảm
nhận qua nhịp điệu như thế nào ?
tìm dẫn chứng.
- Tất cả như
hối hả
xôn xao
Ở đây, tác giả sử
dụng nghệ thuật gì ?
Tác dụng ra sao ?
 Điệp từ, so sánh, từ láy
 Tưng bừng rộn rã
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
THANH HẢI
“Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.”
Khổ thơ thứ 3 là lời tổng kết
về lịch sử đất nước, theo em,
lời tổng kết đó có ý nghĩa gì ?
- Đất nước như vì sao
 Cứ đi lên phía trước
Ý thơ “cứ đi lên phía trước”
nhằm nhấn mạnh điều gì ?
 Khẳng định niềm tin vào tương lai đất nước
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
THANH HẢI
3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
THANH HẢI
3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ
Trước mùa xuân bao la của đất
trời, nhà thơ đã ước vọng điều gì ?
- Ta làm
con chim hót
một cành hoa
một nốt trầm
Em có cảm nhận gì
về ước nguyện đó ?
 Mùa xuân nho nhỏ  Lặng lẽ dâng cho đời
Hết giờ !
Bắt đầu
Thời gian thảo luận
2 phút
Em hãy nhận xét cách dùng đại từ xưng hô của tác giả ? Tại sao ở khổ 1 xưng “tôi”, ở đây lại xưng “ta” ?
THẢO LUẬN
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
THANH HẢI
3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ
- Ta làm
con chim hót
một cành hoa
một nốt trầm
 Mùa xuân nho nhỏ
 Lặng lẽ dâng cho đời
Điệp từ “ta” khẳng định điều gì ?
 Ước nguyện cống hiến cho đời một cách khiêm tốn
và thầm lặng.
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
THANH HẢI
3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ
- Ta làm
con chim hót
một cành hoa
một nốt trầm
 Mùa xuân nho nhỏ
 Lặng lẽ dâng cho đời
Ước nguyện cống hiến cho đời một cách khiêm tốn, thầm lặng.
Vậy em sẽ làm gì để góp vào
mùa xuân của quê hương ?
Tại sao “mùa xuân” là khái
niệm của thời gian lại trở
thành một vật thể có hình,
có khối ?
- Dù là
tuổi hai mươi
khi tóc bạc
 Cống hiến vượt thời gian
Ước nguyện của Thanh Hải
giống với sự suy nghĩ và việc làm
của những nhân vật nào mà ta
đã học ?
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời:
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
THANH HẢI
3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ:
4. Lời ca ngợi quê hương đất nước:
Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dăm mình
Nước non ngàn dăm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời:
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
THANH HẢI
3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ:
4. Lời ca ngợi quê hương đất nước:
Hình ảnh và làn điệu quê hương
xứ Huế được tác giả nhắc lại qua
từ ngữ nào ?
- Ta xin hát
Nam ai
Nam bình
Cảm xúc của nhà
thơ ở đây là gì ?
 Tấm lòng ân nghĩa thủy chung
§116. MÙA XUÂN NHO NHỎ
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản:
THANH HẢI
III. Ghi nhớ: (SGK/58)
Em hiểu như thế nào về
nhan đề của bài thơ ?
- Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là tiếng lòng tha
thíêt yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời;
thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp một mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc .
- Bài thơ theo thể năm tiếng, có nhạc điệu trong
sáng, tha thíêt, gần gũi với dân ca, nhiều hình
ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, những so sánh
và ẩn dụ sáng tạo.
IV. Luyện tập:
Trong bài thơ, em thích nhất khổ thơ nào? Vì sao ?
DẶN DÒ
-Về nhà học thuộc lòng bài thơ
- Chuẩn bị bài : “Viếng lăng Bác”