Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

MÙA XUÂN NHO NHỎ
Tu?n 25 - Ti?t 116
THANH HẢI
MÙA XUÂN NHO NHỎ
I/Đọc -Tìm hiểu chung:
1/ Đọc.
MÙA XUÂN NHO NHỎ
THANH H?I
M?c gi?a dòng sông xanh
M?t bông hoa tím bi?c
Oi con chim chi?n chi?n
Hót chi mà vang tr?i
T?ng gi?t long lanh roi
Tôi dua tay tôi h?ng
M�ùa xuân ngu?i c?m súng
L?c gi?t đ?y quanh lung
M�ùa xuân ngu?i ra đ?ng
L?c tr?i dài nuong m?
T?t c? nhu h?i h?
T?t c? nhu xôn xao.

.
2/ Tác giả -Tác phẩm.
a/ Tác giả: Thanh Hải (1930-1980).
- Tên khai sinh: Phạm Bá Ngoãn, quê ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên- Huế.
- Ông là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng ở miền Nam từ những ngày đầu.
Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ
THANH HẢI
b/ Tác phẩm:
Bài "Mùa xuân nho nhỏ" được sáng tác vào tháng 11/1980, khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh- không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời, thể hiện niềm yêu mến thiết tha cuộc sống , đất nước và ước nguyện của tác giả.
Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ
THANH HẢI
3/ Giải thích từ khó:SGK
* Mạch cảm xúc của bài thơ: Từ cảm xúc trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân đất nước, tác giả thể hiện khát vọng được dâng hiến "mùa xuân nho nhỏ" của mình vào mùa xuân lớn của cuộc đời chung.
Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ
THANH HẢI
Kh? tho đầu
B? C?C
C?m xúc tru?c mùa xuân
c?a thiên nhiên đ?t tr?i
Kh? 2 và 3
Cảm xúc về mùa xuân c?a
đ?t nu?c, con ngu?i
Kh? 4 và 5
Suy nghi và u?c
nguy?n c?a nhà tho
L?i ng?i ca quê hương
đ?t nu?c qua điệu dân ca xứ Huế .
Kh? tho cu?i
II/Phân tích:
1/ Caûm xuùc tröôùc muøa xuaân cuûa thieân nhieân ñaát trôøi:
Moïc giöõa doøng soâng xanh
Moät boâng hoa tím bieác
Ôi con chim chieàn chieän
Hoùt chi mà vang trôøi.
Bức tranh mùa xuân thiên nhiên được phác họa như thế nào?
Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ
THANH HẢI
Hỡnh ảnh:
Bức tranh xuân
Màu sắc:
Âm thanh:
dòng sông,
xanh, tím
tiếng chim hót
Mọc gi?a dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Liệt kê, hình ảnh chọn lọc, màu sắc tươi thắm, đặc trưng, âm thanh rộn rã, vui tươi
? Tràn đầy sức sống
bông hoa,
chim chiền chiện
Nhận xét trật tự hai dòng thơ sau?
Nghệ thuật sử dụng của những hình ảnh đó ?
II. PH�N TÍCH:
1/ Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên đất trời:
"Mọc" giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Đảo ngữ, hình ảnh chọn lọc, màu sắc tươi thắm, đặc trưng, âm thanh rộn rã, vui tươi.
Mùa xuân tràn đầy sức sống.
Từng giọt long lanh rơi.
Tôi đưa tay tôi hứng.



Theo em, giót long lanh la� giót g�?
Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ
THANH HẢI
giọt long lanh
Giọt âm thanh của tiếng chim.
Giọt sương, giọt mưa xuân.
Vậy cảm xúc của nhà thơ
ở đây được diễn tả như thế nào?
- Chuyển đổi cảm giác thật tinh tế
Cảm xúc ngây ngất, say sưa, tha thiết, nồng nàn, tin yêu vào con người và cuộc sống của quê hương đất nước.
Tác giả cảm nhận âm thanh
tiếng chim không chỉ bằng thính giaùc, thị
giác, mà còn cảm nhận bằng xúc giác
qua động từ nào ở cuối đoạn ?


1/ Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên đất trời:
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Đảo ngữ, hình ảnh chọn lọc, màu sắc tươi thắm, đặc trưng, âm thanh rộn rã, vui tươi.
Mùa xuân tràn đầy sức sống.
Từng giọt long lanh rơi.
Tôi đưa tay tôi hứng.
-Chuyển đổi cảm giác tinh tế
-Cảm xúc ngây ngất, say sưa.




Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ
THANH HẢI
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước:
Hãy tìm những hình ảnh mà tác giả
muốn nhắc đến khi mùa xuân về ở
đoạn thơ 2 ?
- Mùa xuân
người cầm súng
người ra đồng
Biểu trưng cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước
Tại sao tác giả nhắc
đến hai hình ảnh này khi
mùa xuân về ?
Hình ảnh nào
gắn liền bên họ ?
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước
- Mùa xuân
người cầm súng
người ra đồng
Biểu trưng cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước
+ Lộc
Hình ảnh nào
gắn liền bên họ ?
Theo em, sức sống của mùa
xuân đất nước còn được cảm
nhận qua nhịp điệu như thế nào ?
tìm dẫn chứng.
hối hả
xôn xao
Người chiến sĩ và người nông dân mang mùa xuân ấm no, hạnh phúc đến cho mọi người
Lộc gắn liền với hình ảnh
người chiến sĩ và người nông dân
có ý nghĩa gì? .
- Tất cả như
2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước
- Mùa xuân
người cầm súng
người ra đồng
Biểu trưng cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước.
+ Lộc
Hình ảnh sóng đôi, điệp ngữ
- Tất cả như
hối hả
xôn xao
Điệp ngữ,
so sánh, từ láy
Khẩn trương, tưng bừng rộn rã.
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Kh?ng d?nh ni?m tin v�o tuong lai. V? d?p h�ng vĩ tr�n tr? hi v?ng ph�t tri?n.
Người chiến sĩ và người nông dân mang mùa xuân ấm no, hạnh phúc đến cho mọi người.
So sánh, liên tưởng
Các nội dung trên được thể hiện
qua những nghệ thuật đặc sắc nào?
Thể hiện một không khí như thế nào?
Tác giả đã suy tư những gì về đất nước?
Ta đọc được một thái độ gì của tác giả ở đây?
3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ:
Trước mùa xuân bao la của đất
trời, nhà thơ đã ước vọng điều gì ?
- Ta làm
con chim hót
một cành hoa
một nốt trầm
- Mùa xuân nho nhỏ
- Lặng lẽ dâng cho đời
Ước nguyện cống hiến cho đời một cách khiêm tốn và thầm lặng, không kể thời gian, tuổi tác.
- Dù là
tuổi hai mươi
khi tóc bạc
Điệp ngữ, ẩn dụ.
Nhận xét về nghệ thuật ?
Em có cảm nhận gì về
quan niệm cống hiến của nhà thơ ?
Nghệ thuật:
-Viết theo thể thơ năm chữ nhẹ nhàng, tha thiết, mang âm hưởng gần gũi với dân ca.
- Kết hợp hài hòa giữa những hình ảnh thơ tự nhiên, giản dị với những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu trưng khái quát.
- Sử dụng ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh, giàu cảm xúc với các ẩn dụ, điệp từ, điệp ngữ, sử dụng từ xưng hô.
-Có cấu tứ chặt chẽ, giọng điệu thơ luôn có sự biến đổi phù hợp với nội dung từng đoạn.
Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ
THANH HẢI
* C/ Ý nghĩa văn bản
�
�
Bài thơ thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước và khát vọng được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời.
30 GIÂY
HỌC SINH THẢO LUẬN


Thay đổi từ "tôi" ở khổ thứ nhất sang từ "ta" ở khổ thứ tư có ý nghĩa gì?
H?T TH?I GIAN
Thay đổi cách xưng hô
Tôi
Số ít
Riêng
Tác giả
Ta
Số ít + số nhiều
Riêng + chung
Tác giả + mọi người
Trang trọng, tự hào
Khát vọng hoà nhập vào cuộc sống chung
BÀI TẬP CỦNG CỐ
(Sử dụng eMindMaps)
Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ
THANH HẢI



2/ Em hiểu thế nào về nhan đề " Mùa xuân nho nhỏ"?
* "Mùa xuân nho nhỏ" là một sáng tạo độc đáo của Thanh Hải.Người ta dùng nhiều định ngữ gắn với mùa xuân như "Mà xuân chín", "Mùa xuân xanh", "Xuân lòng" nhưng "Mùa xuân nho nhỏ" là một phát hiện mới mẻ và sáng tạo.
3/Hãy nêu chủ đề của bài thơ?
-Chủ đề: Nhà thơ nguyện làm một mùa xuân, nghĩa là sống đẹp sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng rất khiêm nhường là một mùa xuân nhỏ góp vào mùa xuân lớn của đất nước , của cuộc đời chung .
Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ
THANH HẢI
Hướng dẫn học sinh tự học:
- Học thuộc bài thơ.
- Viết m?t văn bản cảm nhận một khổ thơ mà em thích nhất.
- Soạn: Viếng lăng Bác.
Chúc các em có tiết học vui, bổ ích và lý thú.