Bài 23. Mùa xuân nho nhỏ

KIỂM TRA BÀI CŨ:

Trình bày khái quát giá trị nội dung và đặc sắc nghệ thuật của bài thơ “ Con cò”( Chế Lan Viên)
Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
Môn: Ngữ văn 9
Giáo viên:
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
NHÀ THƠ THANH HẢI (1930-1980)
Ông tham gia hoạt động văn nghệ từ thời kì kháng chiến chống Pháp, là gương mặt tiêu biểu của thơ ca cách mạng Miền nam.
- Phong cách thơ: nhẹ nhàng, trong sáng, giàu chất suy tư; cảm xúc tha thiết, chân thành, lắng đọng.
Tên khai sinh: Phạm Bá Ngoãn.
Quê: huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên-Huế.
- Tác phẩm chính:
1962
Tập 1: 1970, tập 2: 1975
1977
1982
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
NHÀ THƠ THANH HẢI (1930-1980)
Thơ Thanh Hải là tiếng nói bình dị, chân thành, đằm thắm, thiết tha của người chiến sĩ trung kiên, một lòng theo cách mạng.
Ông được tặng giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu( 1965) và truy tặng giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2001
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản : MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chi?n chi?n
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.

Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.

Đất nước bốn ngàn năm.
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.

Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam Ai- Nam Bình,
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.

Tháng 11 - 1980
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
5 chữ
- Hoàn cảnh sáng tác:
Thể thơ:
Phương thức biểu đạt:
Biểu cảm + miêu tả, tự sự…

11/1980- khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh.
- Nhân vật trữ tình:
Xưng “ tôi”- Tác giả
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)

Hình ảnh
xuyên suốt
bài thơ:
Mùa xuân
Mùa xuân của thiên nhiên
Mùa xuân của đất nước
Mùa xuân
của lòng người
Mùa xuân trong khúc hát
ngợi ca quê hương
Khổ 1
Khổ 2, 3
Khổ 4, 5
Khổ cuối
Cấu trúc:
4 phần
Mạch cảm xúc
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Hình ảnh
Màu sắc
Âm thanh
- Dòng sông
- Bông hoa
- Cánh chim,
Bình dị, quen thuộc
Gợi không gian rộng lớn, khoáng đạt
Xanh, tím
Tươi sáng, hài hòa
Tiếng chim hót vang trời
Tươi vui, rộn ràng, náo nhiệt
Bức tranh thiên nhiên vô cùng tươi đẹp , tràn đầy sức sống và đậm phong vị xứ Huế.
Mọc
1. Mùa xuân của thiên nhiên
(NTTT đảo ngữ)
Nhấn mạnh, gợi cảm nhận về sự vận động, sinh sôi, sức sống mãnh liệt của thiên nhiên mùa xuân
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
1. Mùa xuân của thiên nhiên
- Ơi
, chi
- hứng
Âm sắc ngọt ngào của người con xứ Huế
Đón nhận một cách nâng niu, trân trọng

? Em hiểu thế nào về “ Giọt long lanh” ?
A. Giọt mưa xuân.
B. Giọt âm thanh của tiếng chim.
C. Giọt sương mùa xuân.
D. Ý kiến của riêng em.
- NTTT: Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
- Cảm xúc say sưa, ngây ngất
- Tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống thiết tha.
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.
Bảo vệ tổ quốc.
Lao động dựng xây đất nước.
Người cầm súng
Người ra đồng
2. Mùa xuân của đất nước.
Lộc
giắt đầy
trải dài
Sức sống, sức xuân mạnh mẽ, căng tràn trên mọi miền đất nước.
THẢO LUẬN TRONG BÀN:
Phát hiện những nét nghệ thuật đặc sắc của khổ thơ và chỉ ra tác dụng của nó?
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)

Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.
- NT Điệp ngữ
- Nhấn mạnh sức sống, sức xuân mạnh mẽ và khí thế khẩn trương của quê hương đất nước.
Từ láy và hình ảnh thơ giàu giá trị biểu cảm.
…
Mùa xuân
Mùa xuân
Lộc
Lộc
Tất cả như
Tất cả như
- Tạo âm hưởng vui tươi, rộn ràng
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
Bảo vệ tổ quốc.
Lao động dựng xây đất nước.
Người cầm súng
Người ra đồng
2. Mùa xuân của đất nước.
Lộc
giắt đầy
trải dài
Sức sống, sức xuân mạnh mẽ, căng tràn trên mọi miền đất nước.
- NT Điệp ngữ
Từ láy và hình ảnh thơ giàu giá trị biểu cảm.
….
Khí thế khẩn trương, sôi động của quê hương đất nước.
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
2. Mùa xuân của đất nước.

Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Lẽ sống thủy chung tình nghĩa, uống nước nhớ nguồn.
Thái độ của nhà thơ:
Vừa trân trọng tự hào lại vừa trĩu nặng yêu thương bởi những thăng trầm gian khổ mà dân tộc ta đã phải trải qua.
- Bề dày lịch sử dựng nước và giữ nước với biết bao gian khổ thăng trầm
bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Bài thơ: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
THẢO LUẬN NHÓM TRONG BÀN:
Phát hiện nghệ thuật tu từ nổi bật trong hai câu thơ sau và chỉ ra tác dụng biểu cảm của nó.
“ Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.”


Chủ đề: Thơ hiện đại Việt Nam
Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
2. Mùa xuân của đất nước.
- NTTT So sánh
- Khẳng định sự trường tồn, phát triển bền vững và tương lai tươi sáng của đất nước.
- Thể hiện tình yêu, niềm tự hào và tin tưởng của nhà thơ dành cho đất nươc.


“ Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.”

Đất nước
vì sao
BT1:
Trình bày trong khoảng một phút cảm nhận của em về nội dung và đặc sắc nghệ thuật của hai phần thơ vừa học?.
Nghệ thuật:
- Hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, trong sáng, giàu giá trị biểu cảm…
Giọng thơ ngọt ngào, tha thiết, vui tươi…
- Nghệ thuật tu từ ẩn dụ, điệp ngữ, đảo ngữ được sử dụng hiệu quả…
Nội dụng:
- Bức tranh mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân đất nước vô cùng tươi đẹp, tràn đầy sức sống.
Tâm hồn nhạy cảm, tình yêu thiên nhiên , đất nước, yêu cuộc sống thiết tha và niềm tự hào, tin tưởng của nhà thơ dành cho quê hương đất nước.
TIỂU KẾT
Hướng dẫn về nhà:

Viết đoạn văn nêu cảm nhận về hai câu thơ:
“ Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”
Dựa vào khổ thơ đầu và bằng trí tưởng tượng của mình em hãy vẽ lại bức tranh mùa xuân xứ Huế.
Đọc và tìm hiểu kĩ phần thơ còn lại.
Viết đoạn văn nêu cảm nhận về hai câu thơ:
“ Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”
+ Đất nước ta vừa ra khỏi 2 cuộc chiến tranh biên giới.
+ Nền kinh tế bao cấp còn bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém.
+ Chiến tranh khiến cho cơ sở vật chất bị phá hủy, nền kinh tế kiệt quệ, đời sống nhân dân vô cùng đói khổ.
Năm 1980
1. Tác giả
(1930 -1980)
+Xứ Huế là 1 dải đất miền trung không chỉ nổi tiếng là nơi tập trung nhiều đền đài lăng tẩm của các vua triều Nguyễn mà còn là vùng đất có thiên nhiên tươi đẹp thơ mộng; con người Huế hiền hòa, tâm hồn mộc mạc và rất đằm thắm.