Bài 23. Luyện tập làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

sss
TRƯỜNG THCS hy c­¬ng

Chào mừng quý thầy cô về dự giờ thăm lớp
Luyện tập làm bài nghị luận về tác phẩm truyện
hoặc đoạn trích.
Tiết 120
I.Ôn tập về lí thuyết
Tiết 120: LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
- Nghị luận về một tác phẩm hoặc một đoạn trích là trỡnh bày
Nh?ng nhận xét, đánh giá của mỡnh về nhân vật, sự kiện,
chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể.
- Nhận xét, đánh giá phải xuất phát từ ý nghĩa cốt truyện,
tính cách, số phận của nhân vật.
Các nhận xét, đánh phải rõ ràng đúng đắn, có luận cứ và lập luận thuyết phục
- Phải có bố cục rõ ràng chuẩn xác.
- Bài viết có thể bàn về chủ đề, nhân vật, cốt truyện, nghệ thuật của truyện.
- Gi?a các phần của bài phải có sự liên kết hợp lý, tự nhiên.
Tiết 120: LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
II.Luyện tập.
Cho đề bài:
Cảm nhận của em về đoạn trích " Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng.
* Tỡm hiểu đề, tỡm ý.
+ Tỡm hiểu đề.
- Thể loại: Nghị luận về đoạn trích.
- Nội dung: Cảm nhận của em về đoạn trích.
- Phạm vi: Doạn trích "Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng.
Tiết 120: LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
II.Luyện tập.
Cho đề bài:
Cảm nhận của em về đoạn trích " Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng.
* Tỡm hiểu đề, tỡm ý.
+ Tỡm ý:
Hoàn cảnh ls: Nứơc ta đang trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến ->
khiến cho nhiều người giống như ông Sáu phải xa nhà
đi chi?n đấu và phải chịu nhiều mất mát về tỡnh cảm gia đỡnh.
- Tỡnh cảm cha con ông Sáu:
+ Nhân vật ông Sáu:
Trong đợt nghỉ phép:ông rất buồn, hẫng hụt sau đó kiên nhẫn cảm hoá, vỗ về đứa con;
đến khi chia tay ông có cảm nhận bất lực;
khi đứa con nhận ra cha th?y hạnh phúc tột đỉnh.
Tiết 120: LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
II.Luyện tập.
Cho đề bài:
Cảm nhận của em về đoạn trích " Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng.
* Tỡm hiểu đề, tỡm ý.
+ Tỡm ý:
Tỡnh cảm cha con ông Sáu:
Sau đợt nghỉ phép: say sưa, tỉ mẩm làm chiếc lược ngà(d/c) trước khi chút hơi thở cuối cùng ông gửi lại cây lược nhờ bạn trao cho con.
+ Nhân vật bé Thu:
- Thái độ của Thu trong buổi đầu gặp gỡ: không nhận Ba( dẫn chứng..)
-Thái độ, tỡnh cảm của Thu trong nh?ng ngày tiếp theo: thờ ơ, lạnh nhạt, tẩy chay ông Sáu( d/ c)
- Thái độ, hành động trong buổi chia tay: tỡnh cảm cha con cảm động( d/c).
Tiết 120: LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
II.Luyện tập.
Cho đề bài:
Cảm nhận của em về đoạn trích " Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng.
+ Nhận xét, đánh giá:
Về ND: Ca ngợi tỡnh phụ tử sâu đậm như một lẽ sống,vỡ nó
con người có thể bỡnh thản hy sinh cho lý tưởng.
Về nghệ thuật: cốt truyện chặt ch?,tỡnh huống bất ngờ nhưng hợp lý:
ngôi kể thứ nhất đảm bảo tính trung thực của tác phẩm.
Ngôn ng? giản dị, mang đậm mầu sắc Nam Bộ.
II.Luyện tập
1. Mở bài:
- Giới thiệu được tác giả, tác phẩm:
Nguyễn Quang Sáng 1932, quê ở An Giang. Ông là nhà văn quân đội trưởng thành
trong quân ngũ
từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc,
chuyên viết về cuộc sống và con người Nam Bộ.
Truyện “Chiếc lược ngà” sáng tác năm 1966 tại chiến trường miền Tây Nam bộ,
kể về tình cha con vô cùng cảm động của người cán bộ cách mạng.
- Nêu khái quát cảm nhận về truyện.
2. Thân bài:
- Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau 8 năm xa cách:
+ Anh Sáu thoát li đi kháng chiến từ lúc đứa con gái chưa đầy một tuổi.
Vì hoàn cảnh công tác, 8 năm sau anh có dịp ghé thăm nhà.
+ Anh vui mừng khôn xiết, muốn bày tỏ tình cảm yêu thương, âu yếm đối với con.
+ Ngược lại, bé Thu đối với anh như người xa lạ: sợ hãi, xa lánh,
dù má giải thích thế nào đi nữa, bé vẫn dứt khoát không nhận cha.
+ Bữa cơm đoàn tụ, anh Sáu gắp cho con miếng trứng cá, bé Thu vùng vằng
hất xuống đất.
Anh Sáu nổi giận đánh con một cái vào mông. Bé Thu giận, chèo xuồng sang sông
với bà.
Cảnh chia tay cảm động:
+ Trong phút chia tay, tình yêu thương và nỗi khát khao được gặp cha
bùng dậy trong lòng bé Thu khiến bé hối hả, cuống quýt bày tỏ tình cảm của mình.
+ Bé bật kêu lên tiếng gọi “ba”, chạy tới ghì lấy cổ ba không rời,
khóc nức nở, không cho ba đi nữa.
+ Chứng kiến cảnh này, ai cũng xúc động, xót xa. Bác Ba (bạn của anh Sáu)
“bỗng thấy khó thở như có bàn tay ai nắm lấy trái tim”.
II.Luyện tập
3. Kết bài:
Truyện “Chiếc lược ngà” đã diễn tả chân thực tình cha con thắm thiết,
sâu nặng trong hoàn cảnh chiến tranh, tình cảm ấy càng thiêng liêng, ngời sáng.
Ẩn dưới câu chuyện được kể một cách khách quan là tiếng nói
lên án chiến tranh xâm lược gây bao đau khổ cho con người.

Chào mừng quý thầy cô về dự giờ thăm lớp
TRƯỜNG THCS hy c­¬ng
CÁCH LÀM nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn
hoÆc ®o¹n trÝch.
Tiết 119
I.Bµi häc
Tiết 119: Cách làm bài nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
1. Ng? liệu v� phõn tớch ng? li?u
D? b�i sau:
1.Suy nghi v? nhõn v?t ụng Hai trong truy?n l�ng c?a Kim Lõn.
2.Suy nghi v? thõn ph?n Thỳy Ki?u trong do?n trớch Ki?u ? l?u ngung bớch.
Giống nhau: Dều là kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện
Khác nhau:
+ "Suy nghĩ" là xuất phát từ sự cảm, hiểu của mỡnh để nhận xét, đánh giá tác phẩm
+ Phân tích: xuất phát từ tác phẩm để lập luận, nhận xét
I.Bµi häc
Tiết 119: Cách lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
Ng? liệu v� phõn tớch ng? li?u
K?t lu?n:
Các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích
D? b�i sau:
Suy nghi v? nhõn v?t ụng Hai trong truy?n l�ng c?a Kim Lõn.
*. Bu?c1Tỡm hi?u d?:
Ngh? lu?n: Nhõn v?t
N?i dung: Suy nghi v? nhõn v?t ụng Hai.
Ph?m vi: Truy?n ng?n "l�ng" c?a Kim Lõn.
*. Tỡm ý: trả lời các câu hỏi : nét nổi bật nhất ở nhân vật ông Hai là gỡ ? Tỡnh yêu làng, yêu nước được bộc lộ trong hoàn cảnh nào ?...

I.Bµi häc
Tiết 119: Cách lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
Ng? liệu v� phõn tớch ng? li?u
K?t lu?n
Các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích
D? b�i sau:
Suy nghi v? nhõn v?t ụng Hai trong truy?n l�ng c?a Kim Lõn.
*.Bu?c 2: L?p d�n ý:
a. Mở bài: Giới thiệu truyện và nhân vật ông Hai
b. Thân bài:
*Tỡnh yêu làng, yêu nước của ông Hai là tỡnh cảm nổi bật, xuyên suốt toàn truyện:



I.Bµi häc
Tiết 119: Cáchlµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
Ng? liệu v� phõn tớch ng? li?u
K?t lu?n
Các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích
*.Bước 2: Lập dàn ý:
a. Më bµi: Giíi thiÖu truyÖn vµ nh©n vËt «ng Hai
b. Th©n bµi:
*Tình yªu lµng, yªu n­íc cña «ng Hai lµ tình c¶m næi bËt, xuyªn suèt toµn truyÖn:

+ Khi t¶n c­ nhí lµng.
+ Theo dâi tin tøc kh¸ng chiÕn.
+ T©m tr¹ng khi nghe tin lµng theo giÆc
+ NiÒm vui khi nghe tin ®ån ®­îc c¶i chÝnh
* NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt :
+ Tình huèng truyÖn ®Æc s¾c.
+ Chi tiÕt miªu t¶ nh©n vËt.
+ Sö dông ®èi tho¹i, ®éc tho¹i...


I.Bµi häc
Tiết 119: Cách làmbµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
Ng? liệu v� phõn tớch ng? li?u
K?t lu?n
Các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích
*.Bước 2: Lập dàn ý:
a. Më bµi: Giíi thiÖu truyÖn vµ nh©n vËt «ng Hai
b. Th©n bµi:
*Tình yªu lµng, yªu n­íc cña «ng Hai lµ tình c¶m næi bËt, xuyªn suèt toµn truyÖn.

c.KÕt bµi:
Kh¼ng ®Þnh vÎ ®Ñp t©m hån cña nh©n vËt vµ kh¼ng ®Þnh thµnh c«ng cña truyÖn

I.Bµi häc
Tiết 119: Cách làm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
Ng? liệu v� phõn tớch ng? li?u
K?t lu?n
Các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích
*.Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý.
*.Bước 2: Lập dàn ý
*.Bước 3: Viết bài
*. Bước 4: Đọc và sửa bài.
Ghi nhớ: SGK
Tiết 119: Cách làm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
II.Luyện tập.
Cho đề bài:
Cảm nhận của em về đoạn trích " Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng.
* Tỡm hiểu đề, tỡm ý.
+ Tỡm ý:
Tỡnh cảm cha con ông Sáu:
Sau đợt nghỉ phép: say sưa, tỉ mẩm làm chiếc lược ngà(d/c) trước khi chút hơi thở cuối cùng ông gửi lại cây lược nhờ bạn trao cho con.
+ Nhân vật bé Thu:
- Thái độ của Thu trong buổi đầu gặp gỡ: không nhận Ba( dẫn chứng..)
-Thái độ, tỡnh cảm của Thu trong nh?ng ngày tiếp theo: thờ ơ, lạnh nhạt, tẩy chay ông Sáu( d/ c)
- Thái độ, hành động trong buổi chia tay: tỡnh cảm cha con cảm động( d/c).
Tiết 119: Cách làm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
II.Luyện tập.
Cho đề bài:
Cảm nhận của em về đoạn trích " Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng.
* Tỡm hiểu đề, tỡm ý.
+ Tỡm ý:
Tỡnh cảm cha con ông Sáu:
Sau đợt nghỉ phép: say sưa, tỉ mẩm làm chiếc lược ngà(d/c) trước khi chút hơi thở cuối cùng ông gửi lại cây lược nhờ bạn trao cho con.
+ Nhân vật bé Thu:
- Thái độ của Thu trong buổi đầu gặp gỡ: không nhận Ba( dẫn chứng..)
-Thái độ, tỡnh cảm của Thu trong nh?ng ngày tiếp theo: thờ ơ, lạnh nhạt, tẩy chay ông Sáu( d/ c)
- Thái độ, hành động trong buổi chia tay: tỡnh cảm cha con cảm động( d/c).
II.Luyện tập
Lập dàn ý:
1. Mở bài:
- Giới thiệu được tác giả, tác phẩm:
Nguyễn Quang Sáng 1932, quê ở An Giang. Ông là nhà văn quân đội trưởng thành
trong quân ngũ
từ hai cuộc kháng chiến của dân tộc,
chuyên viết về cuộc sống và con người Nam Bộ.
Truyện “Chiếc lược ngà” sáng tác năm 1966 tại chiến trường miền Tây Nam bộ,
kể về tình cha con vô cùng cảm động của người cán bộ cách mạng.
- Nêu khái quát cảm nhận về truyện.
2. Thân bài:
- Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau 8 năm xa cách:
+ Anh Sáu thoát li đi kháng chiến từ lúc đứa con gái chưa đầy một tuổi.
Vì hoàn cảnh công tác, 8 năm sau anh có dịp ghé thăm nhà.
+ Anh vui mừng khôn xiết, muốn bày tỏ tình cảm yêu thương, âu yếm đối với con.
+ Ngược lại, bé Thu đối với anh như người xa lạ: sợ hãi, xa lánh,
dù má giải thích thế nào đi nữa, bé vẫn dứt khoát không nhận cha.
+ Bữa cơm đoàn tụ, anh Sáu gắp cho con miếng trứng cá, bé Thu vùng vằng
hất xuống đất.
Anh Sáu nổi giận đánh con một cái vào mông. Bé Thu giận, chèo xuồng sang sông
với bà.
Cảnh chia tay cảm động:
+ Trong phút chia tay, tình yêu thương và nỗi khát khao được gặp cha
bùng dậy trong lòng bé Thu khiến bé hối hả, cuống quýt bày tỏ tình cảm của mình.
+ Bé bật kêu lên tiếng gọi “ba”, chạy tới ghì lấy cổ ba không rời,
khóc nức nở, không cho ba đi nữa.
+ Chứng kiến cảnh này, ai cũng xúc động, xót xa. Bác Ba (bạn của anh Sáu)
“bỗng thấy khó thở như có bàn tay ai nắm lấy trái tim”.
II.Luyện tập
3. Kết bài:
Truyện “Chiếc lược ngà” đã diễn tả chân thực tình cha con thắm thiết,
sâu nặng trong hoàn cảnh chiến tranh, tình cảm ấy càng thiêng liêng, ngời sáng.
Ẩn dưới câu chuyện được kể một cách khách quan là tiếng nói
lên án chiến tranh xâm lược gây bao đau khổ cho con người.