Bài 23. Hịch tướng sĩ

Hịch tướng sĩ
Trần Quốc Tuấn
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Trần Quốc Tuấn (1231-1300) là một danh tướng kiệt xuất đời Trần, có công lớn trong các cuộc chống Mông – Nguyên

- Ông có phẩm chất cao đẹp, có tài năng, văn võ song toàn
Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn cùng tùy tướng Yết Kiêu, Dã Tượng
Tượng đài
Trần Hưng Đạo tại núi Yên Phụ
(Kinh Môn, Hải Dương)
Đền thờ Đức Thánh Trần ngày lễ hội tháng Tám âm lịch hàng năm tại xã Hưng Đạo (Chí Linh, Hải Dương)
2. Tác phÈm:
- ViÕt vµo kho¶ng tr­íc Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Nguyªn - M«ng lÇn thø hai (1285)
- ThÓ: HÞch
HÞch lµ thÓ văn nghÞ luËn thêi x­a, ®­îc vua chóa, t­íng lÜnh mét phong trµo dïng ®Ó cæ ®éng, thuyÕt phôc, hoÆc kªu gäi ®Êu tranh chèng thï trong giÆc ngoµi.
KÕt cÊu chÆt chÏ, lý lÏ s¾c bÐn, dÉn chøng thuyÕt phôc.
Th­êng ®­îc viÕt theo thÓ văn biÒn ngÉu.
* Câu văn biền ngẫu:
Không có mặc thì ta cho áo; không có ăn thì ta cho cơm; quan nhỏ thì ta thăng chức, lương ít thì ta cấp bổng; đi thủy thì ta cho thuyền đi bộ thì ta cho ngựa,...
Chẳng những thái ấp của ta không còn, mà bổng lộc các ngươi cũng mất; chẳng những gia quyến của ta bị tan, mà vợ con các ngươi cũng khốn; chẳng những xã tắc tổ tông ta bị giày xéo, mà phần mộ cha mẹ các ngươi cũng bị quật lên,...
Bảng so sánh thể Chiếu và Hịch.
3. Bố cục: 4 phần
Phần 1: Nêu gương sáng trong sử sách.
Từ đầu ... "còn lưu tiếng tốt"
Phần 2: Lột tả sự ngang ngược của kẻ thù và nói lên lòng căm thù giặc.
Từ "Huống chi"... "cũng vui lòng".
Phần 3: Phân tích phải trái, làm rõ đúng sai.
Từ "Các ngươi" ... "phỏng có được không?".
Phần 4: Nhiệm vụ cấp bách, khích lệ tinh thần chiến đấu.
Phần còn lại
"... Huống chi ta cùng các ngươi sinh phải thời loạn lạc, lớn gặp buổi gian nan. Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tề phụ, thác mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa, để thoả lòng tham không cùng, giả hiệu Vân Nam Vương mà thu bạc vàng, để vét của kho có hạn. Thật khác nào như đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi tai vạ về sau!"...
Tội ác của giặc
* Tâm sự của Trần Quốc Tuấn.

" ...Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng."...
Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn cùng tùy tướng Yết Kiêu, Dã Tượng