Bài 23. Hịch tướng sĩ

Chào mừng Quý Thầy Cô và các Em học sinh
HƯNG ĐẠO VƯƠNG
TRẦN QUỐC TUẤN
- Trần Quốc Tuấn (1231 ?- 1300), tước Hưng Đạo Vương là một danh tướng kiệt xuất thời Trần.
- Là người có phẩm chất cao đẹp, văn võ song toàn và có công lao lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên.
- Được nhân dân tôn là “Đức Thánh Trần” và lập đền thờ ở nhiều nơi.
.
Tượng đài
Trần Hưng Dạo tại núi Yên Phụ
(Kinh Môn, Hải Dương)
Tượng đài Trần Hưng Dạo tại TP Vũng Tàu
Tượng đài Trần Hưng Dạo tại Nam Dịnh
Đền thờ Trần Quốc Tuấn
tại Yên Hưng, Hà Nam
Kết cấu thể Hịch:
- Phần 4: Đề ra chủ trương cụ thể để kêu gọi đấu tranh.
- Phần 1: Nêu vấn đề

- Phần 2: Nêu truyền thống vẻ vang trong sử sách để gây lòng tin.

- Phần 3: Nhận định tình hình để gây lòng căm thù, phân tích phải trái để làm rõ đúng, sai.

Hịch là một thể văn nghị luận thời xưa, thường được vua chúa, tướng lĩnh hoặc thủ lĩnh một phong trào dùng để cổ động, thuyết phục hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong giặc ngoài.

Hịch có kết cấu chặt chẽ, có lí lẽ sắc bén, có dẫn chứng thuyết phục và thường được viết theo lối văn biền ngẫu.

- Từ "Hịch" xuất hiện lần đầu thời Chiến Quốc. "Hịch" còn gọi là "lộ bố" nghĩa là bản văn để lộ, để cho mọi người cùng đọc.
SO SÁNH CHIẾU VÀ HỊCH
L� lo?i van ban b? cụng b?, cựng l� th? van ngh? lu?n, k?t c?u ch?t ch?, l?p lu?n s?c bộn, cú th? du?c vi?t b?ng van xuụi, van v?n ho?c van bi?n ng?u.
.Dựng d? c? vu, thuy?t ph?c, kờu g?i, d?ng viờn khớch l? tinh th?n, tỡnh c?m.
Giống NHAU:
Khác NHAU:
Dùng để ban bố mệnh lệnh.
Phần 3: từ: “ các ngươi”….phỏng có được không”: phân tích phải trái, làm rõ đúng sai.

K?T C?U: 4 phần

Phần 1: từ đầu ... “còn lưu tiếng tốt”  Nêu gương trung thần nghĩa sĩ.
Phần 2: từ: “huống chi…cũng vui lòng”: lột tả sự ngang ngược và tôi ác của kẻ thù đồng thời bày tỏ nỗi lòng của vị chủ tướng.

Phần 4: (đoạn còn lại): Nêu nhiệm vụ cấp bách, khích lệ tinh thần chiến đấu.

Có người làm tướng: Kỉ Tín, Do Vu, Vương Công Kiên, Cốt Đãi Ngột Lang, Xích Tu Tư.
Có người làm gia thần: Dự Nhượng, Kính Đức.
Có người làm quan nhỏ: Thân Khoái, Cảo Khanh...
Sẵn sàng chết vì chủ, vì vua, vì nước, không sợ hiểm nguy, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Nhằm khích lệ lòng trung quân ái quốc của các tướng sĩ.
Huống chi ta cùng các ngươi sinh phải thời loạn lạc, lớn gặp buổi gian nan. Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ, thác mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa, để thỏa lòng tham không cùng, giả hiệu Vân Nam Vương mà thu bạc vàng, để vét của kho có hạn. Thật khác nào như đem thịt mà nuôi hổ đói sao cho khỏi để tai vạ về sao!
Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng.
* Tội ác của giặc
Huống chi ta cùng các ngươi sinh phải thời loạn lạc, lớn gặp buổi gian nan. Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đỡnh, đem thân dê chó mà bắt nạt t? phụ, thác mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa, để thoả lòng tham không cùng, giả hiệu Vân Nam Vương mà thu bạc vàng, để vét của kho có hạn. Thật khác nào như đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi tai vạ về sau!

*Tâm sự của tác giả - n?i lòng vị chủ tướng:
Ta thu?ng t?i b?a quờn an, n?a dờm v? g?i; ru?t dau nhu c?t, nu?c m?t d?m dỡa; ch? cam t?c chua x? th?t l?t da, nu?t gan u?ng mỏu quõn thự. D?u cho tram thõn n�y phoi ngo�i n?i c?, nghỡn xỏc n�y gúi trong da ng?a, ta cung vui lũng.


Luyện tập
Hóy l?a ch?n dỏp ỏn dỳng cho nh?ng cõu h?i sau:
1. í nào nói đúng nhất chức nang của thể hịch?
a. Dùng để ban bố mệnh lệnh của vua ban.
b. Dùng để công bố kết quả một sự nghiệp.
c. Dùng để trỡnh bày với nhà vua về sự việc, ý kiến, đề nghị.
d. Dùng để cổ động, thuyết phục hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong giặc ngoài.
2. ý nào nói đúng nhất nội dung của câu van sau:
"Dẫu cho tram thân này phơi ngoài nội cỏ, nghỡn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng".
a. Thể hiện sự thông cảm của các tướng sĩ.
b. Kêu gọi tinh thần đấu tranh của các tướng sĩ.
c. Thể hiện lòng cam thù giặc và ý chí quyết xả thân vỡ nước của tác giả.
d. Dể cho dẫn chứng thêm đầy đủ.
a. Thể hiện sự thông cảm của các tướng sĩ.
b. Kêu gọi tinh thần đấu tranh của các tướng sĩ.
a. Dùng để ban bố mệnh lệnh của vua ban.
b. Dùng để công bố kết quả một sự nghiệp.
c. Dùng để trỡnh bày với nhà vua về sự việc, ý kiến, đề nghị.
Dáp án
d. Dùng để cổ động, thuyết phục hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong giặc ngoài.
c. Thể hiện lòng cam thù giặc và ý chí quyết xả thân vỡ nước của tác giả.
d. Dể cho dẫn chứng thêm đầy đủ.
1. ý nào nói đúng nhất chức nang của thể hịch?
2. ý nào nói đúng nhất nội dung của câu van sau:
..."Dẫu cho tram thân này phơi ngoài nội cỏ, nghỡn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng."...
Công việc ở nhà:
Học thuộc lòng đoạn: “Huống chi”… “vui lòng”
- Viết một đoạn văn trình bày cảm nhận của em về lòng yêu nước của tác giả qua đoạn: “Ta thường tới bữa …, ta cũng vui lòng.”
Soạn kĩ phần còn lại của văn bản theo câu hỏi Sách giáo khoa.
Cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh