Bài 23. Hịch tướng sĩ

Tiết 93-94:
HỊCH TƯỚNG SĨ
Tr?n Qu?c Tu?n
I. Tỡm hi?u so lu?c
1. Tác giả:
Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn
- Trần Quốc Tuấn (1231 ? - 1300), tước Hưng Đạo Vương là một danh tướng kiệt xuất thời Trần.
- Là người có phẩm chất cao đẹp, văn võ song toàn và có công lao lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên.
- Được nhân dân tôn là "Đức Thánh Trần" và lập đền thờ ở nhiều nơi.
Đền thờ Trần Quốc Tuấn
tại Yên Hưng, Hà Nam
Tượng đài
Trần Hưng Đạo tại núi Yên Phụ
(Kinh Môn, Hải Dương)
Tượng đài Trần Hưng Đạo tại TP Vũng Tàu
Tượng đài Trần Hưng Đạo tại Nam Định

2. Tác phẩm
-Hịch tướng sĩ có tên chữ Hán là "Dụ chư tì tướng hịch văn". Ra đời trước cuộc kháng chiến chống
Mông - Nguyên lần thứ hai
Là thể văn nghị luận thời xưa, được vua chúa, tướng lĩnh một phong trào dùng để cổ động, thuyết phục, hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong giặc ngoài .Kết cấu chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, dẫn chứng thuyết phục. Thường được viết theo thể văn biền ngẫu.
b. D?c, chỳ thớch
c. Phương thức biểu đạt:
a.Thể loại:
Hịch.
Nghị luận.
Phần 3: Phần còn lại? Kờu g?i tu?ng si h?c Binh thu y?u lu?c.
3. Bố cục bài "Hịch tướng sĩ": Gồm 3 phần

Phần 1: Từ đầu ... "còn lưu tiếng tốt" ? Nêu gương trung thần nghĩa sĩ.
Phần 2: Từ "Huống chi... phỏng có được không?":? Phõn tớch tỡnh hỡnh d?ch ta nh?m kớch l? lũng yờu nu?c, cam thự gi?c c?a tu?ng si

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
- Có người làm tướng: Kỉ Tín, Do Vu, Vương Công Kiên, Cốt Đãi...
1.Nêu gương sỏng trong l?ch s?:
l?p lu?n b?ng d?n ch?ng
- Có người làm gia thần: Dự Nhượng, Kính Đức.
-Có người làm quan nhỏ: Thân Khoái.
Sẵn sàng chết vì vua, vì chủ, vì nước, không sợ hiểm nguy, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
-> Nhằm khích lệ lòng trung quân ái quốc của các tướng sĩ.
a. Tỡnh hỡnh d?t nu?c.
Nt ?n d?, nhõn hoỏ
+ Gi?c s? m?ng tri?u dỡnh
+ Thu vột c?a c?i, tham lam vụ d?
+ D?i s?ng nd nh?c nhó, dúi kh?.
2. Phõn tớch d?t nu?c v� n?i lũng c?a tỏc gi?.
Gợi hình, gợi cảm lời văn mØa mai ch©m biÕm, nhÞp dån dËp liªn tiÕp, c¨m phÉn dån nÐn.
Lột tả kẻ thù ngang ngược, độc ác, tham lam, tàn bạo.
“ Ta th­êng tíi b÷a quªn ¨n, nöa ®ªm vç gèi ; ruét ®au nh­ c¾t, n­íc m¾t ®Çm ®×a ; chØ c¨m tøc ch­a x¶ thÞt lét da, nuèt gan uèng m¸u qu©n thï. DÉu cho tr¨m th©n nµy ph¬i ngoµi néi cá, ngh×n x¸c nµy gãi trong da ngùa, ta còng vui lßng.”
b.Nỗi lòng của tác giả:
.


- Sử dụng câu phủ định
NT so sánh
Động từ, tính từ mạnh
Bµy tá tÊm lßng lo l¾ng, ®au xãt cho ®Êt n­íc, c¨m tøc kÎ thï, s½n sµng hi sinh v× ®Êt n­íc.
3. Phê phán thái độ, hành động của tướng sĩ.
Thái độ và hành động sai trái:
- Biểu hiện:
+ “Chủ nhục mà không biết lo, nước nhục mà không biết thẹn”.
+ Ham thú vui tầm thường: chọi gà, xem hát.
+
+ Quên danh dự và bổn phận
+ Cầu an, hưởng lạc.
- Hậu quả:
+ Mất sinh lực, tâm trí đánh giặc
+ Nước mất, nhà tan.
-> Phê phán dứt khoát, nghiêm khắc
Thái độ và hành động cần làm.
Biết lo xa
- Luyện tập võ nghệ để rửa nhục cho nước.
-Giọng điệu khuyên bảo,răn dạy, bày tỏ thiệt hơn.
Động viên ý chí và thái độ dứt khoát,cương quyết và quyết tâm chiến đấu của các tướng sĩ.
4. Lời kêu gọi.
- Lập luận:
+ Vạch 2 con đường: sống và chết
+ Vạch 2 con đường: đạo thần chủ hay kẻ nghịch thù.
-> Tướng sĩ lựa chọn -> Thái độ cương quyết, dứt khoát
- Câu kết: giọng điệu tâm tình
* TỔNG KẾT:
1)Nghệ thuật : Đây là một áng văn chính luận , sự kết hợp lập luận chặt chẽ ,sắc bén lời văn thống thiết, có sức lôi cuốn mạnh.
2) Nội dung: phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, thể hiện qua lòng căm thù giặc, ý chí quyết chiến quyết thắng kẻ thù xâm lược.
Đền thờ Đức Thánh Trần ngày lễ hội tháng Tám âm lịch hàng năm tại xã Hưng Đạo (Chí Linh, Hải Dương)
IV .Luyện tập
Hóy l?a ch?n dỏp ỏn dỳng cho nh?ng cõu h?i sau:
1. ý nào nói đúng nhất chức năng của thể hịch?
a. Dùng để ban bố mệnh lệnh của vua.
b. Dùng để công bố kết quả một sự nghiệp.
c. Dùng để trình bày với nhà vua về sự việc, ý kiến, đề nghị.
d. Dùng để cổ động, thuyết phục hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong giặc ngoài.

2. ý nào nói đúng nhất nội dung của câu văn sau:
"Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng".
a. Thể hiện sự thông cảm của các tướng sĩ.
b. Kêu gọi tinh thần đấu tranh của các tướng sĩ.
c. Thể hiện lòng căm thù giặc và ý chí quyết xả thân vì nước
của tác giả.
d. Để cho dẫn chứng thêm đầy đủ.
d.
c
V . Hướng dẫn về nhà


H?c: học thuộc lòng và viết một đoạn văn trình bày cảm nhận của em về lòng yêu nước của tác giả qua đoạn: "Ta thường tới bữa ., ta cũng vui lòng."
2.So?n : H�nh d?ng núi
HD: d?c do?n trớch - tr? l?i cõu h?i