Bài 23. Hịch tướng sĩ

PHÒNG GD & ĐT CƯMGAR
TRƯỜNG THCS ĐOÀN THỊ ĐiỂM
Môn Ngữ văn 8
Giáo viên: Nguyễn Ngọc Quế
Chào mừng quý thầy cô đến dự giờ thăm lớp 8A4!
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Câu1. Chiếu dời đô thể hiện tầm nhìn xa trông rộng và phản ánh khát vọng xây dựng đất nước độc lập, phồn thịnh của Lý Công Uẩn và nhân dân ta.
A/Đúng.
B/Sai.
Câu 2. ý nào nói đúng nhất mục đích của thể chiếu?
A Giãi bày tình cảm của người viết.
B Kêu gọi cổ vũ mọi người hăng hái chiến đấu tiêu diệt kẻ thù.
C.Miêu tả phong cảnh ,kể sự việc.
D.Ban bố mệnh lệnh của nhà vua.
CÁC EM HÃY QUAN SÁT CÁC HÌNH ẢNH SAU

CHỮ TRẦN
Vậy vì sao khi nhắc tới đời Trần thì người ta lại nói tới cụm từ “Hào khí đông A”.
CHỮ TRẦN
Theo lối chiết tự, chữ Trần còn có thể đọc là Đông A (vì được ghép từ hai chữ Đông (東) và A (阿)). Khi nhà Trần tại Việt Nam giành chiến thắng trong ba cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên, khí thế chiến đấu của quân dân nhà Trần còn được gọi là "hào khí Đông A".
tiết 93- 94: VAN B?N
HỊCH TƯỚNG SĨ
(TRẦN QUỐC TUẤN)

I. Tỡm hi?u chung:
HỊCH TƯỚNG SĨ
a. Tác giả:
(Trần Quốc Tuấn)
Tiết 93-94 Văn bản:
1.Tác giả, tác phẩm:
Tiết 93-94 Văn bản:
HỊCH TƯỚNG SĨ
a. Tác giả:
- Trần Quốc Tuấn (tức Hưng Đạo Vương) năm sinh chưa rõ ràng(1226,1230,1231?-1300). Ông là con trai An Sinh Vương Trần Liễu, quê ở Nam Định.
- Là một danh tướng kiệt xuất thời Trần.
- Là người có phẩm chất cao đẹp, văn võ song toàn và có công lao lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên.
- Là công thần số một của nhà Trần, suốt đời vì dân vì nước, được dân gian suy tôn là “Đức Thánh Trần” và lập đền thờ ở nhiều nơi.
Tượng đài TQT tại Vũng Tàu
Tượng đài TQT tại Nam Định
(Trần Quốc Tuấn)
I. Tỡm hi?u chung:
1.Tác giả, tác phẩm:
HỊCH TƯỚNG SĨ
a. Tác giả:
Đền thờ Đức thánh Trần ngày lễ hội tháng tám âm lịch hằng năm tại xã Hưng Đạo (Chí Linh, Hải Dương)
Tiết 93-94 Văn bản:
(Trần Quốc Tuấn)
I. Tỡm hi?u chung:
1. Tác giả, tác phẩm:
HỊCH TƯỚNG SĨ
TRẦN QUỐC TUẤN
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
Viết trước cuộc kháng chiến chống Mông-Nguyên lần 2(1285).
*. Hoàn cảnh ra đời:
*. Thể loại:
Hịch
Hịch là thể văn nghị luận cổ xưa dùng để cổ vũ, kêu gọi, thuyết phục, động viên, khích lệ tinh thần quân sĩ chống kẻ thù cũng có khi khuyên nhũ, răn dạy thần dân và người dưới quyền.
Bài Hịch gồm 4 phần:
-Phần mở đầu có tính chất nêu vấn đề.
-Phần thứ hai nêu truyền thông vẻ vang trong sử sách để gây lòng tin tưởng.
-Phần thứ ba nhận định tình hình, phân tích phải trái để gây lòng căm thù.
-Phần kết thúc nêu chủ trương cụ thể và kêu gọi đấu tranh.
Tiết 93-94 Văn bản:
I. Tỡm hi?u chung:
HỊCH TƯỚNG SĨ
a. Tác giả:
SGK/58
b. Tác phẩm:
Viết trước cuộc kháng chiến chống Mông-Nguyên lần 2(1285).
*. Hoàn cảnh ra đời:
*. Thể loại:
Hịch
Giống nhau
Khác nhau
Chiếu
Hịch
- Thuộc thể loại văn nghị luận xưa. dùng cho vua chúa và người đứng đầu đất nước.
- Kết cấu, lập luận chặt chẽ.
Ban bố mệnh lệnh.
Kêu gọi chiến đấu, viết khi đất nước có giặc ngoại xâm.
Hãy so sánh sự giống và khác nhau giữa Chiếu và Hịch?
Tiết 93-94 Văn bản:
(Trần Quốc Tuấn)
I. Tỡm hi?u chung:
HỊCH TƯỚNG SĨ
(Trần Quốc Tuấn)
a. Tác giả:
b Tác phẩm:
2. Đọc, giải thích từ khó:
3. Bố cục:
4 phần:
-Phần1: Từ đầu….còn lưu tiếng tốt.”
Nêu gương trung thần,nghĩa sĩ trong sử sách.
-Phần2: “Huống chi… cũng vui lòng.”
 Tố cáo tội ác giặc Mông-Nguyên và nổi lòng của tác gỉa.
-Phần 3: “Các ngươi….không muốn vui vẻ phỏng có được không?” Phân tích phải trái, làm rõ đúng sai.
-Phần 4: Phần còn lại
 Nêu nhiệm vụ cấp bách, khích lệ tinh thần chiến đấu.
Tiết 93-94 Văn bản:
I. Tỡm hi?u chung:
I. Tác giả, tác phẩm
HỊCH TƯỚNG SĨ
(Trần Quốc Tuấn)
II. Phân tích:
a) Nêu gương trung thần,nghĩa sĩ trong sử sách:
Tiết 93-94 Văn bản:
Phần 1: Nêu gương trung thần nghĩa sĩ:
- Kỉ Tín đem thân mình chết thay, cứu thoát cho Cao Đế;
Do Vu chìa lưng chịu giáo, che chở cho Chiêu Vương;
Dự Nhượng nuốt than để báo thù cho chủ;
Thân Khoái chặt tay cứu nạn cho nước;
Kính Đức thân phò Thái Tông thoát khỏi vòng vây Thế Sung;
Cảo Khanh không theo kế giặc;
Nguyễn Văn Lập đường đường chống với quân Mông Kha đông đến hàng trăm vạn;
Xích Tu Tư xông vào chỗ lam chướng xa xôi nghìn trùng, đánh bại quân Nam Chiếu.
I. Tác giả, tác phẩm
HỊCH TƯỚNG SĨ
(Trần Quốc Tuấn)
II. Phân tích:
a) Nêu gương trung thần,nghĩa sĩ trong sử sách:
-Liệt kê, kết hợp câu cảm thán, nghi vấn.
- Kỉ Tín, Cảo Khanh, Kính Đức, Dự Nhượng, …Xích Tu…
( tướng sóai, gia thần, sẵn sàng chết vì chủ, không sợ nguy hiểm).
Khích lệ lòng trung quân ái quốc của các tướng sĩ.
Tiết 93-94 Văn bản:
- Học thuộc lòng từ “Huống chi….ta cũng vui lòng”.
Nắm tác giả, tác phẩm và thể hịch.
Nắm được những tội ác của giặc Mông- Nguyên và tâm sự của tác giả.
Soạn phần 2,3,4 của bài “Hịch tướng sĩ”:
+ Tìm chi tiết tác giả dùng lí lẽ, dẫn chứng để phân tích phải trái, làm rõ đúng sai để các tướng sĩ của mình thấy rõ.
+ Từ tinh thần trách nhiệm và lòng yêu nước , ông đã phê phán nghiêm khắc tướng sĩ điều gì ? Vạch rõ những hậu quả tai hại ra sao?
+ Đồng thời tác giả còn khẳng định những hành động đúng nên làm của tướng sĩ là gì?
+Hãy phân tích nghệ thuật lập luận sắc bén trong đoạn văn này ( giọng văn , cách nói , cách dùng thủ pháp nghệ thuật, tác dụng)

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
CHÚC CÁC THẦY CÔ SỨC KHOẺ
CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GiỎI
I. Tác giả, tác phẩm
HỊCH TƯỚNG SĨ
(Trần Quốc Tuấn)
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích
2. Bố cục:
3. Tìm hiểu văn bản:
a) Nêu gương trung thần,nghĩa sĩ trong sử sách:
-Liệt kê, kết hợp câu cảm thán, nghi vấn.
-Kỉ Tín,Cảo Khanh,Kính Đức,Dự Nhượng,…Xích Tu…
không sợ nguy hiểm).
Khích lệ lòng trung quân ái quốc của các tướng sĩ.
( tướng sóai, gia thần, sẵn sàng chết vì chủ,
b)Tố cáo tội ác của giặc và tâm sự của tác giả:
*Tố cáo tội ác của giặc:
+ Đi lại nghênh ngang…
+Uốn lưỡi cú diều sỉ mắng triều đình
+Đem thân dê chó bắt nạt tể phụ.
+..đòi ngọc lụa…,vét của kho có hạn.
- NT: Ẩn dụ, liệt kê
Thái độ khinh bỉ của tác giả, phơi bày bản chất xấu xa của quân thù ( tham lam,bạo ngược, vô đạo).
=> Khơi dậy lòng căm thù giặc, lòng tự tôn dân tộc.
Tiết 93-94 Văn bản:
I. Tác giả, tác phẩm
HỊCH TƯỚNG SĨ
(Trần Quốc Tuấn)
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích
2. Bố cục:
3. Tìm hiểu văn bản:
a) Nêu gương trung thần,nghĩa sĩ trong sử sách:
-Liệt kê, kết hợp câu cảm thán, nghi vấn.
-Kỉ Tín,Cảo Khanh,Kính Đức,Dự Nhượng,…Xích Tu…
không sợ nguy hiểm).
Khích lệ lòng trung quân ái quốc của các tướng sĩ.
( tướng sóai, gia thần, sẵn sàng chết vì chủ,
b)Tố cáo tội ác của giặc và tâm sự của t/g
*Tố cáo tội ác của giặc:
+ Đi lại nghênh ngang…
+Uốn lưỡi cú diều sỉ mắng triều đình
+Đem thân dê chó bắt nạt tể phụ.
+..đòi ngọc lụa…,vét của kho có hạn.
- Ẩn dụ, liệt kê
Thái độ khinh bỉ của tác giả, phơi bày bản chất xấu xa của quân thù (tham lam,bạo ngược, vô đạo)
=> Khơi dậy lòng căm thù giặc, lòng tự tôn dân tộc.
*Tâm sự của tác giả:
-Đoạn văn cấu tạo độc đáo, một câu dùng nhiều dấu phẩy, động từ mạnh; sử dụng điển cố điển tích; biện pháp phóng đại, giọng văn thống thiết chân thành.
 Căm thù giặc sâu sắc, yêu nước nồng nàn, quyết tâm trả thù giặc lên đến đỉnh điểm.
khơi gợi lòng yêu nước, căm thù giặc và sự đồng cảm của tướng sĩ.
Tiết 93-94 Văn bản:
Ta thường
… tới bữa quên ăn
… nửa đêm vỗ gối
… ruột đau như cắt
… nước mắt đầm đìa
-…xả thịt lột da,… nuốt gan uống máu
- …trăm thân … phơi ngoài nội cỏ
…nghìn xác … gói trong da ngựa
I. Tác giả, tác phẩm
HỊCH TƯỚNG SĨ
(Trần Quốc Tuấn)
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích
2. Bố cục:
3. Tìm hiểu văn bản:
c. Thái độ phê phán nghiêm khắc đối với tướng sĩ.
- Phê phán thói bàng quan vô trách nhiệm của tướng sĩ (không biết lo, không biết thẹn, không biết tức, không biết căm)
- Thẳng thắn vạch trần thói ăn chơi hưởng lạc.
- Nêu hậu quả: phác hoạ cảnh diệt vong.
- Chỉ ra việc làm đúng, huấn luyện binh sĩ.
 Cách nói có khi nghiêm khắc mang tính chất sỉ mắng, răn đe, có khi chân thành, tình cảm; dùng thủ pháp nghệ thuật so sánh tương phản và cách điệp từ, điệp ý tăng tiến.
 Nhằm thức tỉnh lương tri của tướng sĩ.
d.Lời kêu gọi :
- Khẳng định binh pháp đúng đắn “Binh thư yếu lược”.
-Vạch rõ ranh giới giữa hai con đường chính và tà, sống và chết.
-Biểu lộ một thái độ dứt khoát: hoặc là địch hoặc là ta , không có vị trí chông chênh cho những kẻ bàng quan trước thời cuộc
Kêu gọi mọi người học tập để chiến đấu với họa ngoại xâm đang tới gần
Tiết 93-94 Văn bản:
- Học thuộc lòng từ “Huống chi….ta cũng vui lòng”.
Nắm tác giả, tác phẩm và thể hịch.
Nắm được những tội ác của giặc Mông- Nguyên và tâm sự của tác giả.
Soạn phần 3,4 của bài “Hịch tướng sĩ”:
+ Tìm chi tiết tác giả dùng lí lẽ, dẫn chứng để phân tích phải trái, làm rõ đúng sai để các tướng sĩ của mình thấy rõ.
+ Từ tinh thần trách nhiệm và lòng yêu nước , ông đã phê phán nghiêm khắc tướng sĩ điều gì ? Vạch rõ những hậu quả tai hại ra sao?
+ Đồng thời tác giả còn khẳng định những hành động đúng nên làm của tướng sĩ là gì?
+Hãy phân tích nghệ thuật lập luận sắc bén trong đoạn văn này ( giọng văn , cách nói , cách dùng thủ pháp nghệ thuật, tác dụng)

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
CHÚC CÁC THẦY CÔ SỨC KHOẺ