Bài 23. Hành động nói

Nhiệt liệt chào mừng các
th?y cô về dự giờ.
Kiểm tra bài cũ
Nêu đặc điểm hình thức và chức năng
của câu phủ định? Cho ví dụ.
Đặc điểm hình thức : có từ phủ định: không,
chưa, chẳng...
Chức năng: + phủ định miêu tả
+ phủ định bác bỏ
Tiế95
Hành động nói
Tiết 95 hành động nói

I.Hành động nói là gì?
a. ví dụ
Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói :
- Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.




Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.
Tiết 95 hành động nói

Hành động nói là gì?
a. ví dụ
Ghi nhớ 1
Hành động nói là hành động được thực hiện
bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.
2. Một số kiểu hành động nói
Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói :
- Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.
Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.
Trình bày
Đe doạ
Hứa hẹn
Điều khiển
* Ví dụ 2
Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống:
- Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?
Điểm thêm một "giây" nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc.
(...) Chừng như lúc nãy thấy bắt cả chó lớn, chó con, cái Tí vẫn tưởng những con vật ấy sẽ đi thế mạng cho mình, cho nên nó đã vững dạ ngồi im. Bây giờ nghe mẹ giục nó phải đi, nó lại nhếch nhác, mếu khóc:
U nhất định bán con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư? Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!...
( Ngô tất Tố, Tắt đèn)
Hỏi
Báo tin
Hỏi
Hỏi
Bộc lộ cảm xúc
Tiết 95 hành động nói

I.Hành động nói là gì?

II Một số kiểu hành động nói
a. ví dụ
ghi nhớ 2
Người ta dựa theo mục đích của hành động nói mà đặt tên cho nó. Những kiểu hành động nói thường gặp là hỏi, trình bày( báo tin, kể, tả, nêu ý kiến, dự đoán,...), điều khiển (cầu khiến, đe dọa, thách thức,...), hứa hẹn, bộc lộ cảm xúc.
Bài tập nhanh :
Xác định kiểu hành động nói trong thoại sau?
Lan: -Cô giáo nhắc cả lớp mình chiều nay đi lao
động
Hoa:- Mấy giờ?
Lan: -2 giờ .
=> Báo tin
=>Hỏi
=> Thông báo
II.Luyện tập
Bài 1
-Trần Quốc Tuấn viết "Hịch tướng sĩ "
nhằm mục đích khích lệ tướng sĩ học tập "Binh
thư yếu lược" đồng thời khích lệ lòng tự tôn
dân tộc của họ.
-Câu thể hiện mục đích : "Nếu các ngươibiết
chuyên tập sách này...nghịch thù"
Bài tập 2
a.
b.
C) - C?u v�ng di d?i r?i, ụng giỏo ?!
- Cụ bán rồi?
- Bán rồi!
-Họ vừa bắt xong.
-Thế nó cho bắt à?
- Khốn nạn…
- Ông giáo ơi!
-Nó thấy tôi gọi thì chạy ngay về, vẫy đuôi mừng
-Tôi cho nó ăn cơm
- Nó đang ăn…dốc ngược nó lên
Báo tin
Hỏi
Xác nhận
Báo tin
Hỏi
Cảm thán
Cảm thán
Tả
Kể
Kể
Bài tập 3 :
Xác định kiểu hành động nói được thực hiện trong câu chứa từ "hứa".
- Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau.
- Anh hứa đi.
- Anh xin hứa.
hành động điều khiển
hành động điều khiển
hành động hứa
HD v? nh�:
HD h?c: thu?c ghi nh?- xem l?i cỏc b�i t?p.
HD so?n: tr? b�i vi?t s? 5
Trường :THCS Tân Bỡnh Th?nh

Cảm ơn các thầy cô giáo đã đến dự.

Thân ái chào các em học sinh !

Giáo viên: Ngụ Th? L?