Bài 23. Hành động nói

Kiểm tra bài cũ:
1- Nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định?
2-Đặt một tình huống hội thoại cósử dụng câu phủ định ?
Tröôøng THCS:øng HoÌ
Tiết 95 : Tiếng Việt :
Hành động nói
Người thực hiện :Nguyễn Thị Thiết

Tiết 95-Tiếng Việt: Hành động nói
I. Hành động nói là gì?
Đọc đoạn trích sau:
Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lại rối rít. Khi Thạch Sanh v�o nh� kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới ho�n hồn. Nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói:
- Con trăn ấy l� của vua nuôi đó lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nh� lo liệu.
Thạch Sanh lại thật th� tin ngay. Ch�ng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.
(Thạch Sanh)
1.Xét ví dụ
(1) Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. (2) Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. (3) Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. (4) Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.

Đẩy Thạch Sanh đi để mình hưởng lợi
Tiết 95-Tiếng Việt: Hành động nói
I. Hành động nói là gì?
1.Xét ví dụ
_ (1) Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. (2) Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. (3) Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. (4) Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.

Đẩy Thạch Sanh đi để mình hưởng lợi

Lời nói
Mục đích
có
Hành động nói
2.Ghi nhớ: Hành động nói l� h�nh động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định
Tiết 95-Tiếng Việt: Hành động nói
I. Hành động nói là gì?
1.Xét ví dụ
II.Một số kiểu hành động nói thường gặp
1.Xét ví dụ
Xác định mục đích trong hành động nói của Lí Thông:
*VD1 (Mục I)
Lời của Lý Thông
(1)Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu.
(2)Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết.
(3)Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy.
trốn đi ngay đi.
(4)Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.
Mục đích
Trình bày
Đe doạ
Cầu khiến
Hứa hẹn
Đẩy Thạch Sanh đi để mình hưởng lợi
Tiết 95, Tiếng Việt: Hành động nói
I. Hành động nói là gì?
II.Một số kiểu hành động nói thường gặp
1.Xét ví dụ
*VD1 (Mục I)
*VD2
Hành động nói
-Lời cái Tí:
(1)Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu?
(2) U nhất định bán con đấy ư?...Trời ơi!
- Lời chị Dậu
(1) Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị.
Mục đích
=>Người ta dựa vào mục đích của hành động nói m� đặt tên cho nó. Những kiểu hành động nói thường gặp là: hỏi, trình b�y (báo tin, kể, tả, nêu ý kiến.), điều khiển (cầu khiến, đe doạ, thách thức.), hứa hẹn ,bộc lộ cảm xúc.
Hỏi
Bộc lộ cảm xúc
Trình bày
1 A- Chủ nhật đến nhµ mình ch¬i d­îc kh«ng?
B-Có lẽ mình bận rồi,hẹn hôm khác được không?
C- ThÕ thì hôm khác đến nhé! Bän m×nh sÏ ®îi.
B-Vậy thì thứ hai nhé.
Hỏi (rủ rê…)
Trình bày
Høa hÑn

§iÒu khiÓn
Høa hÑn
Hứa hẹn
Tiết 95-Tiếng Việt: Hành động nói
ÔNG LÃO ĐÁNH CÁ VÀ CON CÁ VÀNG
(1).Ông lão ơi.
(2)ễng sinh phỳc th? tụi tr? v? bi?n khoi.
((3)Tụi s? xin d?n on ụng, ụng mu?n gỡ cung du?c.
Lời của cá vàng
Hành động
Mục đích
Câu 1
Câu2
Câu3
Bộc lộ cảm xúc
Điều khiển
Hứa hẹn
III.Luyện tập
Bài tập 1
Tiết 95,Tiếng Việt: Hành động nói
I. Hành động nói là gì?
II.Một số kiểu hành động nói thường gặp
Trần Quốc Tuấn viết "Hịch tướng sĩ" nhằm mục đích gì? Hãy xác định mục đích của hành động nói thể hiện ở một câu trong bài hịch và vai trò của câu ấy đối với việc thực hiện mục đích chung?
- Trần Quốc Tuấn viết "Hịch tướng sĩ" nhằm kêu gọi tướng sĩ phải từ bỏ lối sống hưởng lạc ,thái
độ bàng quan trước vận nước mà vùng lên quyết chiến,quyết thắng kẻ thù
VD: "Các ngươi ở cùng ta coi giữ binh quyền đã lâu ngày,không có mặc thì ta cho áo,không có
ăn thì ta cho cơm;quan nhỏ thì ta thăng chức,lương ít thì ta cấp bổng;đi thuỷ thì ta cho thuyền,
đi bộ thì ta giặc cho ngựa.vui cười"
Mục đích:Khích lệ ý thức trách nhiệmvà nghĩa vụ của mỗi tướng sĩ đối với lẽ vua tôi mà cầm
vũ khí giêt giặc
Bài tập 2
Chỉ ra các hành động nói và mục đích nói của mỗi hành động nói trong những đoạn trích sau:
Bài 23, tiết 95,Tiếng Việt:
Hành động nói
III- Luy?n t?p
Bài tập 2: Chỉ ra các hành động nói và mục đích nói của mỗi hành động nói trong những đoạn trích sau:
a
b
Bài 23,tiết 95,Tiếng Việt:
Hành động nói
III- Luy?n t?p
B�i t?p 1.
B�i t?p 2.
B�i t?p 3. Hóy xỏc d?nh ki?u h�nh d?ng núi du?c th?c hi?n trong m?i cõu ?y:
H�nh dộng nói
Mục đích
Anh phải hứa với em...
Anh hứa đi.
Anh xin hứa.
Điều khiển
Điều khiển
Hứa
“Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn lưới cú diều mà sỉ mắng triều đình…”
“Các ngươi ở cùng ta coi giữ binh quyền đã lâu ngày, không có mặc thì ta cho áo…”
“Huấn luyện quân sĩ, tập dượt cung tên khiến cho người người giỏi nhưBàng Mông…”
Trình bày (tả)
Trình bày (kể)
Điều khiển
MỤC ĐÍCH CỦA HÀNH ĐỘNG NÓI
khích lệ lòng căm thù giặc…
khích lệ lòng trung quân ái quốc…
khích lệ tinh thần học tập,rèn luyện…
Khích lệ tinh thần học tập “Binh thư yếu lược”… và lòng yêu nước của các tướng sĩ.
IV. Dặn dò, hướng dẫn về nhà.
- Học thuộc ghi nhớ SGK.
Phiếu học tập.
Bài tập1.
Bài tập 2.
Bài tập 3.
Xin chân thành cảm ơn qúi thầy cô