Bài 23. Hành động nói

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ, THĂM LỚP.
Kiểm tra bài cũ
Nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định. Cho ví dụ.
Xác định câu phủ định trong trường hợp sau và cho biết nó thuộc kiểu phủ định gì?
Con gà nhà anh gáy to thật.
Đâu phải, đó là con gà hàng xóm đấy.
Câu phủ định: Đâu phải, đó là con gà hàng xóm đấy.
Phủ định bác bỏ.
Tiết: 95
HÀNH ĐỘNG NÓI
I.Hành động nói là gì?
Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói :
- Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.




Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.
Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi.
Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.
(Thể hiện mục đích của Lý Thông)
Nếu hiểu hành động là "việc làm cụ thể của con người nhằm một mục đích nhất định" thì việc làm của Lí Thông có phải là một hành động không? Vì sao?
Việc làm của Lí Thông có thể coi là một hành động vì nó là một việc làm có mục đích.
Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.
Hành động nói là gì?
Tiết: 95
HÀNH ĐỘNG NÓI
I.Hành động nói là gì?
( ghi nhớ sgk/62)
Nếu em là Thạch Sanh , em có tin lời Lí Thông nói không? Vì sao?
Em không tin lời Lí Thông nói
Vì con chằn tinh bị giết chớ không phải là con
trăn như Lí Thông nói, giết con chằn tinh để giúp
dân làng.
Lắng nghe, nhận định , có thái độ ứng xử
đúng phù hợp
Tiết: 95
HÀNH ĐỘNG NÓI
I.Hành động nói là gì?
( ghi nhớ sgk/62)
II. Một số kiểu hành động nói
Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói :
- Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.
Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.
Trình bày
Đe doạ
Hứa hẹn
Điều khiển
* Ví dụ 2
Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống:
- Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?
Điểm thêm một "giây" nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc.
(...) Chừng như lúc nãy thấy bắt cả chó lớn, chó con, cái Tí vẫn tưởng những con vật ấy sẽ đi thế mạng cho mình, cho nên nó đã vững dạ ngồi im. Bây giờ nghe mẹ giục nó phải đi, nó lại nhếch nhác, mếu khóc:
U nhất định bán con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư? Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!...
( Ngô tất Tố, Tắt đèn)
Hỏi
Báo tin
Hỏi
Hỏi
Bộc lộ cảm xúc
Người ta dựa theo mục đích của hành động nói mà đặt tên cho nó. Những kiểu hành động nói thường gặp là hỏi, trình bày( báo tin, kể, tả, nêu ý kiến, dự đoán...), điều khiển (cầu khiến, đe dọa, thách thức,...), hứa hẹn, bộc lộ cảm xúc.
Ghi nhớ/sgk/63
Tiết: 95
HÀNH ĐỘNG NÓI
I.Hành động nói là gì?
( ghi nhớ sgk/62)
II.Một số kiểu hành động nói
( ghi nhớ sgk/63)
-Em lựa chọn cách nói nào cho phù hợp? Vì sao?
1. Đưa quyển sách đây .
2. Đưa quyển sách nhanh lên.

- câu 3 thể hiện hành động nói điều khiển nhẹ
nhàng tình cảm
? Xác định đối tượng,lựa chọn hành động nói phù hợp , thể hiện tình cảm đạo đức
3. Cậu đưa quyển sách giùm mình vói.
Tiết: 95
HÀNH ĐỘNG NÓI
I.Hành động nói là gì?
( ghi nhớ sgk/62)
II.Một số kiểu hành động nói
( ghi nhớ sgk/63)
III. Luyện tập
Bài 1
-Trần Quốc Tuấn viết "Hịch tướng sĩ "nhằm mục đích khích lệ tướng sĩ học tập "Binhthư yếu lược" đồng thời khích lệ lòng tự tôn dân tộc của họ.
-Câu thể hiện mục đích : "Nếu các ngươi biết
chuyên tập sách này, theo lời dạy bảo của ta, thì mới phải đạo thần chủ; nhược bằng khinh bỏ sách này, trái lời dạy bảo của ta, tức là kẻ nghịch thù".
Bài tập 2
a.
Bác trai đã khá rồi chứ?
Cảm ơn cụ ...như thường.
Nhưng xem. mệt lắm.
Này, bảo.. thì trốn.
Chứ. thì khổ.
Người ốm.hoàn hồn.
Vâng, cháu. như cụ.
Nhưng.cái đã.
Nhịn suông.còn gì.
Thế. rồi đấy.
Hỏi
Cảm ơn
Trình bày
Điều khiển
Bộc lộ cảm xúc
Bộc lộ cảm xúc
Trình bày
Bộc lộ cảm xúc
Điều khiển
Trình bày
Bài tập 2
b.
Đây là trời có ý... việc lớn.
Chúng tôi ...tổ quốc!
hứa hẹn
trình bày
C) - C?u v�ng di d?i r?i, ụng giỏo ?!
- Cụ bán rồi?
- Bán rồi!
- Họ vừa bắt xong.
- Thế nó cho bắt à?
- Khốn nạn…
- Ông giáo ơi!
- Nó thấy tôi gọi thì chạy ngay về, vẫy đuôi mừng
-Tôi cho nó ăn cơm
- Nó đang ăn…dốc ngược nó lên
Báo tin
Hỏi
Xác nhận
Báo tin
Hỏi
Cảm thán
Cảm thán
Tả
Kể
Kể
Bài tập 3 :
Xác định kiểu hành động nói được thực hiện trong câu chứa từ "hứa".
- Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau.
- Anh hứa đi.
- Anh xin hứa.
hành động điều khiển
hành động điều khiển
hành động hứa
Nam vào rừng nghe tiếng chim hót: " Bắt cô trói cột".
Bạn ấy cứ băn khoăn không biết đây có phải là hành
động điều khiển haykhông.Em hãy giải thích hộ bạn.
Đây chỉ là hiện tượng đồng âm. Chim hót không có
mục đích tạo lời, cũng không có mục đích hành động,
càng không phải là hành động điều khiển.
- Cấm hút thuốc lá !
-Anh không được hút thuốc lá .
-Xin lỗi anh, ở đây không được hút thuốc lá .
Dặn dò:
-Học bài cũ.
-Làm bài tập còn lại.
-Xem lại kiến thức văn thuyết minh danh lam
thắng cảnh để chuẩn bị cho tiết trả bài viết số 5
Kính chúc quý thầy cô mạnh khoẻ, các em học tốt