Bài 23. Hành động nói

Giáo sinh:TRƯƠNG QUANG BẢO
Chào mừng quý thầy cô giáo về dự giờ tiết học hôm nay

NH: 2017- 2018
PHÒNG GD & ĐT TP QUẢNG NGÃI
TRƯỜNG THCS TRƯƠNG QUANG TRỌNG
Kiểm tra bài cũ:

?Thế nào là câu phủ định? Nêu chức năng của câu phủ định và cho ví dụ minh họa?
=>Câu phủ định là câu có những từ phủ định như: không, chẳng, chả, chưa, không phải (là), chẳng phải (là), đâu có phải (là), đâu có,…..
Câu phủ định dùng để:
+ Thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó (câu phủ định miêu tả).
+ Phản bác một ý kiến, một nhận định (câu phủ định bác bỏ).
Tiết 95
Tiếng Việt:
HÀNH ĐỘNG NÓI
Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI
I/ Hành động nói là gì?
1/ Ví dụ:
Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn. Nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói :
- Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.
Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.
(Thạch Sanh)

Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI
_ (1) Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. (2) Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. (3) Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. (4) Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.
Đẩy Thạch Sanh đi để mình hưởng lợi
Mục đích
1/ Ví dụ:
Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe có tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói :
- Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.
Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân. (Thạch Sanh)

Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI
Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI
_ (1) Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. (2) Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. (3) Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. (4) Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.
Đẩy Thạch Sanh đi để mình hưởng lợi
Lời nói
Có
Mục đích
Hành động nói
Mục đích
Qua ngữ liệu phân tích vừa rồi, em hãy cho biết ‘ Hành động nói’ là gì ?
I/ Hành động nói là gì?
1/ Ví dụ:
2/ Nhận xét:
3/ Kết luận:
Hành động nói là hành động được thực hiện
bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.
Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI
I/ Hành động nói là gì?
1/ Ví dụ:
2/ Nhận xét:
3/ Kết luận:
II/ Một số kiểu hành động nói thường gặp:
1/ Ví dụ:
Ngữ liệu 1:
Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI
Câu hỏi thảo luận
? Trong đoạn trích ở mục I, mỗi câu nói của Lý Thông đều có mục đích nhất định. Những mục đích ấy là gì ?
Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI
Trình bày
Đe dọa
Cầu khiến
Hứa hẹn
Ngữ liệu 2: Chỉ ra các hành động nói trong đoạn trích và cho biết mục đích của mỗi hành động:
Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống:
- Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu ?
Điểm thêm một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc.
(...) Chừng như lúc nãy thấy bắt cả chó lớn, chó con, cái Tí vẫn tưởng những con vật ấy sẽ đi thế mạng cho mình, cho nên nó đã vững dạ ngồi im. Bây giờ nghe mẹ giục nó phải đi, nó lại nhếch nhác, mếu khóc:
- U nhất định bán con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư? Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!...
( Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI
Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI
Hỏi
Trình bày, thông báo
Hỏi để bộc lộ cảm xúc
Bộc lộ cảm xúc
3/ Kết luận:
Ghi nhớ 2:
I/ Hành động nói là gì?
1/ Ví dụ:
2/ Nhận xét:
II/ Một số kiểu hành động nói thường gặp:
1/ Ví dụ:
2/ Nhận xét:
3/ Kết luận:
III/ Luyện tập:
BT 1: ( Sgk/63) Trần Quốc Tuấn viết Hịch tướng sĩ nhằm mục đích gì? Hãy xác định mục đích của hành động nói thể hiện một câu trong bài Hịch và vai trò của câu ấy đối với mục đích chung.
Trần Quốc Tuấn viết “Hịch Tướng Sĩ” nhằm cổ vũ, kêu gọi tướng sĩ học tập binh thư yếu lược và khích lệ lòng yêu nước của dân ta
Câu : “Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng”
=>Bày tỏ những suy nghĩ, tình cảm yêu nước, căm thù giặc, mong mõi toàn quân đoàn kết chống giặc ngoại xâm.
BT 2-3: ( SGK/64) Hãy chỉ ra các hành động nói và mục đích của mỗi hành động nói trong mỗi đoạn trích.
Hoạt động nhóm: (3’)
Nhóm 1: Câu a
Nhóm 2: Câu b
Nhóm 3: Câu c
Nhóm 4: BT3
BT2. ( SGK/64)
a/

b/


c/
BT3- ( SGK/65)
Bài tập vận dụng:
*Em hãy viết một đoạn văn có sử dụng hành động nói.
Bài tập bổ sung:
Cho một đoạn hội thoại sau:
Lớp trưởng: Cô giáo nhắc cả lớp chiều nay đi sinh hoạt đội.
Tập thể: Cô báo mấy giờ đi ?
Lớp trưởng: 2 giờ

==> Hành động thông báo ( trình bày)
==>Hành động hỏi
==> Hành động thông báo
Hướng dẫn học bài về nhà:
* Học bài và nắm nội dung bài học
* Làm thêm các bài tập trong Sách bài tập.
* Chuẩn bị bài “ Hành động nói “ (tt)
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN
QUÝ THẦY CÔ