Bài 23. Đối lưu - Bức xạ nhiệt

Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Thế nào là sự dẫn nhiệt? So sánh tính dẫn nhiệt của các chất?
Trả lời: Sự truyền nhiệt năng từ phần này sang phần khác của một vật hay từ vật này sang vật khác là sự dẫn nhiệt.
Chất rắn dẫn nhiệt tốt, trong đó kim loại dẫn nhiệt tốt nhất, chất lỏng dẫn nhiệt kém, chất khí dẫn nhiệt kém nhất.
Câu 2: Trong các cách sắp xếp vật liệu dẫn nhiệt từ tốt hơn đến kém hơn sau đây, cách nào đúng
a. Đồng, nước, thủy ngân, không khí
b. Đồng, thủy ngân, nước, không khí
c. Thủy ngân, đồng, nước, không khí
d. Không khí, nước, thủy ngân, đồng
Gió... Từ đâu mà có ?
Tiết 28_Bài 23
Đối lưu
Bức xạ nhiệt
Trong trường hợp này nước đã truyền nhiệt bằng cách nào ?
Nước di chuyển thành dòng hay di chuyển hỗn độn theo mọi hướng ?
Trả lời: Di chuyển thành dòng.
Tại sao lớp nước ở dưới được đun nóng lại đi lên phía trên, còn lớp nước lạnh ở phía trên lại đi xuống dưới (gợi ý SGK) ?
Trả lời: Do trọng lượng riêng của nước nóng nhẹ hơn nên nó nổi lên, và trọng lượng riêng của nước lạnh nặng hơn nên nó chìm.
Tại sao biết được nước trong cốc đã nóng lên ?
Trả lời: Nhờ nhiệt kế
_ Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí

_ Hình thức truyền này chủ yếu của chất lỏng và chất khí
I. Đối lưu
Câu 1: Khi đốt nến và hương ta thấy dòng khói hương đi từ trên xuống vòng qua khe hở giữa miếng bìa ngăn và đáy cốc rồi đi lên phía ngọn nến. Hãy giải thích ?
VẬN DỤNG HIỆN TƯỢNG ĐỐI LƯU
Câu 2: Tại sao muốn đun nóng chất lỏng và chất khí phải đun từ phía dưới ?
Trả lời: Để phần ở dưới nóng lên trước đi lên, phần ở trên chưa được đun nóng đi xuống tạo thành dòng đối lưu.
Câu 3: Trong chân không và trong chất rắn có xảy ra đối lưu không ? Tại sao ?
Trả lời: Không, vì trong chân không cũng như trong chất rắn không thể tạo thành các dòng đối lưu.

A
B
Giọt nước di chuyển về đầu B chứng tỏ điều gì ?
Trả lời: Không khí trong bình nóng lên và giản nở ra
Giọt nước di chuyển từ A về B chứng tỏ điều gì ?
Trả lời: Nhiệt độ trong bình đã hạ xuống. Miếng gỗ đã ngăn không cho nhiệt truyền từ đèn sang bình. Suy ra, nhiệt được truyền từ đèn đến bình theo đường thẳng
Sự truyền nhiệt từ đèn đến bình có phải là dẫn nhiệt hay đối lưu không ?
Trả lời: Không thể là dẫn nhiệt hay đối lưu vì: Không khí dẫn nhiệt kém và nhiệt được truyền theo đừơng thẳng.
_ Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng.

_ Bức xạ nhiệt có thể xảy ra cả trong chân không.
II. Bức xạ Nhiệt
Câu 1: Tại sao trong thí nghiệm về bức xạ nhiệt, bình chứa không khí được phủ muội đèn ?
Trả lời: Để tăng khả năng hấp thụ tia nhiệt.
Câu 2: Tại sao về mùa hè ta thường mặc áo màu trắng mà không mặc áo màu đen ?
Trả lời: Để giảm sự hấp thụ các tia nhiệt làm mát cơ thể.
Câu 3: Hãy chọn từ thích hợp cho các ô trống trong bảng sau:
VẬN DỤNG HIỆN TƯỢNG BỨC XẠ NHIỆT
Dẫn nhiệt
Đối lưu
Đối lưu
Bức xạ nhiệt
CỦNG CỐ
1- Điền vào chỗ trống:
+. . . . . . . . là sự truyền nhiệt năng bằng các chất lỏng và chất khí, đó là hình thức truyền nhiệt chủ yếu của . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
+ Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
+ . . . . . . . . . . . có thể xảy ra ngay cả trong chân không.
2- Kể tên 3 hình thức truyền nhiệt mà em đã học:
. . . . . . . . . . . . . , . . . . . . . . . . . . . ., . . . . . . . . . . . . . .
3- Đối lưu là sự truyền nhiệt xảy ra trong chất nào ?
a) Chỉ ở chất lỏng.
b) Chỉ ở chất lỏng và chất khí.
c) Chỉ ở chất khí.
d) Chỉ ở chất lỏng, chất khí và chất rắn.
Đối lưu
chất lỏng và chất khí
các tia nhiệt đi thẳng
Bức xạ nhiệt
Dẫn nhiệt
Đối lưu
Bức xạ nhiệt
b) Chỉ ở chất lỏng và chất khí.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT ?
+ Đèn kéo quân quay được là nhờ dòng đối lưu của không khí.
+ Phích (bình thủy) là một bình thủy tinh 2 lớp. Giữa 2 lớp thủy tinh này là chân không để ngăn cản sự dẫn nhiệt. Hai mặt đối diện của 2 lớp thủy tinh được tráng bạc để phản xạ các tia nhiệt trở lại nước đựng trong phích. Phích được đậy nút thật kín để ngăn cản sự truyền nhiệt bằng đối lưu ra bên ngoài. Nhờ đó mà phích giữ được nước nóng lâu dài.
Dặn dò:
- Học bài và tìm thêm ví dụ về hiện tượng đối lưu và bức xạ nhiệt trong thực tế.
- Đọc phần "Có thể em chưa biết ?" SGK.
- Làm các bài tập trong SBT.
Giáo viên:
Bùi Thế Anh
Tổ Toán Lý
Trường THCS Nguyễn Trường Tộ
Thực hiện, tháng 03 năm 2008