Bài 23. Đối lưu - Bức xạ nhiệt

Trường THCS Lạc Long Quân - Thành phố Buôn Ma Thuột , Đăk Lăk
Trang bìa
Trang bìa:
VẬT LÝ LỚP 8 Bài 23 ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT Kiểm tra bài cũ
Học sinh 1:
Thế nào là hình thức dẫn nhiệt ? Áp dụng : Tại sao nói , xoong thường được làm bằng kim loại , còn bát đĩa thường làm bằng sứ ? Học sinh 2:
a) So sánh sự dẫn nhiệt của các chất rắn , chất lỏng và chất khí ? b) Áp dụng : Đun nước bằng ấm nhôm và ấm đất trên cùng một bếp thì nước trong ấm nào sẽ chóng sôi hơn ? Vì sao ? Đối lưu
Đặt vấn đề:
Khi để miếng sáp ở miệng ống nghiệm và đun nóng đáy ống nghiệm thì chỉ trong một thời gian miếng sáp đã nóng chảy . Trong trường hợp này nước truyền nhiệt bằng cách nào ? Thí nghiệm :
Đặt một gói nhỏ các hạt thuốc tím vào đáy cốc rồi dùng đèn cồn đun nóng cốc nước , Quan sát hiện tượng rồi trả lời các câu hỏi . Trả lời C1 : Nước màu tím di chuyển thành dòng . Trả lời C2 : Lớp nước dưới nóng nở ra , trọng lượng riêng của nó trở lên nhỏ hơn lớp trọng lượng riêng của lớp nước lạnh phía trên .cho nên lớp nước nóng nổi lên còn lớp nước lạnh chìm xuống tạo thành dòng đối lưu . Trả lời C3 : Nhờ nhiệt kế Kết luận : Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí . - Đối lưu là hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất lỏng và chất khí . Vận dụng: Câu C4
Trả lời C4 : Lớp không khí phía ngọn nến nở ra , trọng lượng riêng của nó nhỏ hơn trọng lượng riêng của lớp không khí phía bên đôt hương , nên không khí bên ngọn nến bay lên trên còn lớp không khí bên đốt hương nặng hơn "chìm xuống" kéo theo khói hương tạo thành dòng đối lưu . Vận dụng : Trắc nghiệm 1
Tại sao muốn đun nóng chất lỏng và chất khí phải đun từ phía dưới ?
để truyền nhiệt bằng hình thức dẫn nhiệt
để truyền nhiệt bằng đối lưu
để chất lỏng hoặc chất khí nóng đều
Tất cả đều đúng .
Vận dụng: Trắc nghiệm 2
Khi hiện tượng đối lưu đang xảy ra trong chất lỏng thì
trọng lượng riêng của cả khối chất lỏng đều tăng
Trọng lượng riêng của lớp chất lỏng ở phía trên nhỏ hơn của lớp ở dưới
Trọng lượng riêng của lớp chất lỏng ở phía trên lớn hơn của lớp ở dưới
Trọng lượng riêng của lớp chất lỏng ở phía trên nhỏ bằng của lớp ở dưới
BỨC XẠ NHIỆT
Thí nghiệm:
- Một bình cầu đã phủ muội đèn , trên nút có gắn một ống thuỷ tinh , trong ống thuỷ tinh có giọt nước màu . Bình được đặt gần một ngọn đèn cồn . Quan sát và mô tả hiện tượng xảy ra đối với giọt nước màu . - Lấy miếng gỗ chắn giữa nguồn nhiệt và bình cầu . Quan sát và mô tả hiện tượng với giọt nước màu . Trả lời C7: Không khí trong bình nóng lên và nở ra Trả lời C8 :Không khí trong bình lạnh đi .Miếng gỗ ngăn không cho nhiệt truyền sang bình . Điều này chứng tỏ nhiệt truyền theo đường thẳng . Trả lời C9 : Không phải là dẫn nhiệt vì không khí dẫn nhiệt kém và cũng không phải là đối lưu mà truyền theo đường thẳng . Kết luận :
- Trong thí nghiệm trên , nhiệt đã được truyền bằng các tia nhiệt đi thẳng . Hình thức truyền nhiệt này gọi là bức xạ nhiệt - Bức xạ nhiệt có thể xảy ra ngay trong chân không - Khả năng hấp thụ các tia nhiệt phụ thuộc vào tính chất của bề mặt Câu nào sau đây nói đúng về bức xạ nhiệt ?
Mọi vật đều có thể phát ra các tia nhiệt
Chỉ có những vật có bề mặt xù xì và màu sẫm mới có thể phát ra các tia nhiệt
Chỉ có những vật có bề mặt bóng và màu sáng mới có thể phát ra các tia nhiệt
Chỉ có Mặt Trời mới có thể phát ra tia nhiệt
Vận dụng: Trắc nghiệm
Tại sao về mùa hè ta thường mặc áo màu trắng mà không mặc áo màu đen ?
sạch hơn
đẹp hơn
ít hấp thụ tia nhiệt
màu trắng dẫn nhiệt kém
Vận dụng: Trắc nghiệm 2
Trong các sự truyền nhiệt dưới đây , sự truyền nhiệt nào là bức xạ nhiệt ?
Sự truyền nhiệt từ Mặt Đất tới Trái Đất
Sự truyền nhiệt từ bếp lò tới người đứng gần bếp lò
Sự truyền nhiệt từ đầu bị nung nóng sang đầu không bị nung nóng của một thanh đồng .
Sự truyền nhiệt từ dây tóc bóng đèn điện đang sáng ra khoảng không gian bên trong bóng đèn
VẬN DỤNG
Trắc nghiệm 1:
Chọn các từ thích hợp điền vào chỗ trống .
Hình thức truyền nhiệt chủ yếu của ||chất rắn|| là dẫn nhiệt Hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất lỏng là ||đối lưu|| Hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất khí là ||đối lưu|| và ||bức xạ nhiệt|| Hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chân không là ||bức xạ nhiệt|| Trắc nghiệm 2:
Câu nào dưới đây so sánh dẫn nhiệt và đối lưu là đúng ?
Dẫn nhiệt là quá trình truyền nhiệt và đối lưu không phải là quá trình truyền nhiệt
Cả dẫn nhiệt và đối lưu đều có thể xảy ra trong không khí
Dẫn nhiệt xảy ra trong môi trường nào thì đối lưu cũng có thể xảy ra trong môi trường đó
Trong nước , dẫn nhiệt xảy ra nhanh hơn đối lưu
Trắc nghiệm 3:
Câu nào dưới đây so sánh dẫn nhiệt và bức xạ nhiệt là đúng ?
Dẫn nhiệt và bức xạ nhiệt đều có thể xảy ra trong không khí và trong chân không
Dẫn nhiệt xảy ra khi các vật tiếp xúc nhau , bức xạ nhiệt có thể xảy ra khi các vật không tiếp xúc nhau
Trong không khí bức xạ nhiệt xảy ra nhanh hơn dẫn nhiệt
Trái Đất nhận được năng lượng từ Mặt Trời nhờ bức xạ nhiệt , không nhờ dẫn nhiệt
Hướng dẫn về nhà:
- Học khái niệm đối lưu - bức xạ nhiệt - Làm các bài tập : 23.3 , 23.4,23.5 , 23.14,23.15 trang 63,64 của SBT - Ôn khái niệm nhiệt lượng và các cách truyền nhiệt .