Bài 23. Đối lưu - Bức xạ nhiệt

Hình 22.3
Play
Play
Chào mừng quý Thầy Cô
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Thế nào là sự dẫn nhiệt? Cho ví dụ về hiện tượng dẫn nhiệt.
- So sánh tính dẫn nhiệt của các chất rắn, lỏng, khí?
Trả lời:
- Dẫn nhiệt là sự truyền nhiệt năng từ vật này sang vật khác, từ phần này sang phần khác của vật.
VD: Đốt nóng một đầu của một thanh sắt và ta cầm đầu kia của thanh sắt thấy nóng.
- Chất rắn dẫn nhiệt tốt. Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất; chất lỏng và chất khí dẫn nhiệt kém, kém nhất là chất khí.
Hình 22.3
Play
Hình 23.1
Hình 22.3
Play
Trong thí nghiệm về tính dẫn nhiệt của nước, nếu ta không gắn miếng sáp ở đáy ống nghiệm mà để miếng sáp ở miệng ống nghiệm và đun ở đáy ống nghiệm thì trong thời gian ngắn sáp đã nóng chảy. Trong trường hợp này nước đã truyền nhiệt bằng cách nào?
Để trả lời câu hỏi này chúng ta cùng tìm hiểu bài : ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
Tiết 29 - Bài 23:
I . Đối lưu:
1. Thí nghiệm: H 23.2
Hãy quan sát hình 23.2 mô tả dụng cụ và cách làm thí nghiệm?
Hình 23.2
H 23.2
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
Hình 23.2
Play
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
Tiết 29 - Bài 23:
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
I . Đối lưu:
1. Thí nghiệm: H 23.2
2. Trả lời câu hỏi:
Hình 23.2
Làm việc nhóm để trả lời các câu hỏi C1- C3.
C1: Nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên trên rồi từ trên xuống hay di chuyển hỗn độn theo mọi phương?
C1: Nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên trên rồi từ trên xuống.
C2: Tại sao lớp nước ở dưới được đun nóng lại đi lên trên, còn lớp nước lạnh ở trên lại đi xuống dưới?
C2:Lớp nước ở dưới nóng lên trước, nở ra, trọng lượng riêng của nó trở nên nhỏ hơn trọng lượng riêng của lớp nước lạnh ở trên. Do đó lớp nước nóng nổi lên còn lớp nước lạnh chìm xuống dưới tạo thành dòng đối lưu.
C3: Tại sao biết nước trong cốc đã nóng lên?
C3: Biết được nước nóng lên là nhờ nhiệt kế.
Tiết 29 - Bài 23:
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
I . Đối lưu:
1. Thí nghiệm: H 23.2
2. Trả lời câu hỏi:
Hình 23.2
3. Vận dụng:
Hình 23.3
Hãy quan sát thí nghiệm để trả lời câu hỏi C4:
C4: Không khí bên ngọn nến nóng lên nở ra, trọng lượng riêng giảm nên bay lên phía trên, không khí bên có cây hương nặng hơn nên đi xuống dưới thế vào chỗ không khí đã bay lên. Khi chuyển động không khí kéo khói hương đi theo.
Tiết 27 - Bài 23:
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
I . Đối lưu:
1. Thí nghiệm: H 23.2
2. Trả lời câu hỏi:
Hình 23.2
Qua thí nghiệm trên em hãy cho biết thế nào là đối lưu?

Kết luận: Đối lưu là sự truyền nhiệt năng bằng các dòng chất lỏng và chất khí (lạnh đi lên, nóng đi xuống), đó là hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất lỏng và chất khí.
Qua thí nghiệm trên em thấy nhiệt đã truyền từ ngọn lửa đến miếng sáp đặt ở miệng ống nghiệm bằng hình thức nào?
Nhiệt đã truyền đến miếng sáp bằng hình thức đối lưu.
Tiết 29 - Bài 23:
Khoảng chân không
Ngoài lớp khí quyển bao quanh Trái Đất, khoảng không gian còn lại giữa Trái Đất và Mặt Trời là khoảng chân không. Trong khoảng chân không này không có sự dẫn nhiệt và đối lưu. Vậy năng lượng của Mặt Trời truyền đến Trái Đất bằng cách nào? Ta tìm hiểu phần II. Bức xạ nhiệt
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
Tiết 29 - Bài 23:
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
1. Thí nghiệm: H 23.4
Hình 23.4
II. Bức xạ nhiệt:
Play
A
B
Hãy quan sát hình 23.4 mô tả dụng cụ và cách tiến hành thí nghiệm?
Tiết 29 - Bài 23:
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
1. Thí nghiệm: H 23.4
II. Bức xạ nhiệt:
Hãy trả lời các câu hỏi C7 – C9.
C8: Không khí trong bình đã lạnh đi. Miếng gỗ đã không cho nhiệt truyền từ đèn sang bình. Điều này chứng tỏ nhiệt đã truyền sang bình theo đường thẳng.
C7: Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B chứng tỏ điều gì?
C8: Giọt nước màu dịch chuyển trở lại đầu A chứng tỏ điều gì? Miếng gỗ có tác dụng gì?
C7: Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B chứng tỏ không khí trong bình nóng lên và nở ra.
2. Trả lời câu hỏi:
Tiết 29 - Bài 23:
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
1. Thí nghiệm: H 23.4
II. Bức xạ nhiệt:
Hãy trả lời các câu hỏi C7 – C9.
C9: Sự truyền nhiệt từ nguồn nhiệt tới bình có phải là dẫn nhiệt hay đối lưu không? Tại sao?
2. Trả lời câu hỏi:
C9: Không phải là dẫn nhiệt vì không khí dẫn nhiệt kém. Cũng không phải là đối lưu vì nhiệt được truyền theo đường thẳng.
Qua thí nghiệm trên em hãy cho biết thế nào là hiện tượng bức xạ nhiệt?
Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt năng bằng các tia nhiệt đi thẳng.
Tiết 29 - Bài 23:
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
1. Thí nghiệm: H 23.4
II. Bức xạ nhiệt:
Kết luận: Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt năng bằng các tia nhiệt đi thẳng. Bức xạ nhiệt có thể xảy ra trong chân không.

2. Trả lời câu hỏi:
Trong thí nghiệm cho thấy khả năng hấp thụ nhiệt của một vật phụ thuộc vào tính chất của bề mặt. Vật có bề mặt xù xì và màu càng sẫm thì hấp thụ tia nhiệt càng nhiều. Vận dụng kiến thức này các em giải thích các bài tập ở phần vận dụng.
Tiết 29 - Bài 23:
Vật có bề mặt càng xù xì và càng sẫm màu thì hấp thụ nhiệt càng nhiều.
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
III. Vận dụng:
Hãy làm việc cá nhân để trả lời câu hỏi C10 – C12.
C10: Tại sao trong thí nghiệm ở hình 23.4 bình chứa không khí lại được phủ muội đèn?
C10 . Bình chứa không khí được phủ muội đèn để tăng khả năng hấp thụ tia nhiệt.
C11: Tại sao về mùa hè ta mặc áo màu trắng mà không mặc áo màu đen?
C11. Về mùa hè thời tiết nóng, mặc áo màu trắng để giảm khả năng hấp thụ tia nhiệt giúp cho cơ thể được mát mẽ.
Tiết 29 - Bài 23:
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
III. Vận dụng:
C12: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống ở bảng sau:
Dẫn nhiệt
Đối lưu
Đối lưu
Bức xạ nhiệt
Tiết 29 - Bài 23:
Khoảng chân không
Vậy năng lượng của Mặt Trời truyền đến Trái Đất bằng cách nào?
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
Tiết 29 - Bài 23:
Đối lưu - bức xạ nhiệt trong thiên nhiên
và ứng dụng trong kỹ thuật, đời sống
Sử dụng năng lượng mặt trời?
Đèn kéo quân
ứng dụng hiện trượng đối lưu?
Đối lưu - bức xạ nhiệt trong thiên nhiên
và sức tàn phá của nó
Vòi rồng do lửa cháy tạo ra
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Các em có biết tại sao các nhà máy phải xây ống khói thật cao không ?
Các nhà máy phải xây ống khói thật cao bởi vì ống khói cao có tác dụng tạo ra sự đối lưu tốt do đó khói được đưa lên cao dễ dàng hơn.
Tại sao người dân các nước Trung Đông (Ả Rập, Iran, Irắc…) lại mặc những bộ trang phục màu trắng và rất bóng?
Người dân các nước Trung Đông mặc những bộ trang phục màu trắng và rất bóng vì những nước này nằm gần xích đạo nên thời tiết rất nóng cho nên họ phải mặc những trang phuc như vậy để han chế sự hấp thụ nhiệt,nhờ đó cơ thể sẽ mát hơn.

Câu 1: Bạn Lan được bố cho 1 lon nước ngọt, thời tiết lúc này rất nóng, trong tay Lan đang có một cục nước đá. Hỏi bằng cách nào để Lan có thể làm cho lon nước ngọt nhanh lạnh?
Trả lời
Đặt cục nước đá lên trên miệng lon.
Câu 2: Vì sao trong tủ lạnh, bộ phận làm lạnh lại được lắp ở phía trên, còn trong ấm đun nước điện thì bộ phận làm nóng lại đặt ở phía dưới?
Trả lời
- Trong tủ lạnh bộ phận làm lạnh được lắp ở phía trên để khi tủ lạnh hoạt động, phần không khí ở phía trên gặp lạnh co lại, trọng lượng riêng tăng nên chuyển động xuống phía dưới, phần khồng khí ở phía dưới chưa được lạnh nên trọng lượng riêng nhỏ hơn chuyển động đi lên. Cứ như thế tạo thành dòng đối lưu làm cho không khí bên trong tủ lạnh nhanh lạnh.
- Trong ấm đun nước điện, bộ phận làm nóng ở dưới để khi đun nước phần nước ở phía dưới gặp nóng nở ra, trọng lượng riêng giảm sẽ chuyển động đi lên, phần nước ở trên chưa được nóng trọng lượng riêng lớn hơn sẽ chuyển động đi xuống, cứ như thế tạo thành dòng đối lưu làm cho nước trong ấm nhanh nóng lên.
Chúc thầy cô và các em sức khoẻ
Xin cảm ơn