Bài 23. Đối lưu - Bức xạ nhiệt

Hình 22.3
Play
Miếng sáp
Nước ở miệng ống sôi nhưng cục sáp không bị nóng chảy.
Play
Hình 23.1
Miếng sáp
Chỉ trong thời gian ngắn cục sáp đã nóng chảy.
Nước đã truyền nhiệt bằng cách nào ?
Hình 23.2
Trở lại Vật lý 8
Thuốc tím
Nhiệt kế
Bài 23: ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
- Đặt một gói nhỏ đựng hạt thuốc tím vào đáy của một cốc thủy tinh đựng nước rồi dùng đèn cồn đun nóng cốc nước ở phía có đặt thuốc tím.
Quan sát hiện tượng xảy ra.
Play
Play
Nhiệt kế
Thuốc tím
Hình 23.2
C1. Nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên rồi từ trên xuống hay di chuyển hỗn độn theo mọi phương ?
Trả lời:
C1: Nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên, rồi từ trên xuống.
Play
Nhiệt kế
Thuốc tím
Hình 23.2
Trả lời:
C2 : Lớp nước ở dưới nóng lên trước, nở ra, trọng lượng riêng của nó trở nên nhỏ hơn trọng lượng riêng của lớp nước lạnh ở trên. Do đó lớp nước nóng nổi lên còn lớp nước lạnh chìm xuống tạo thành dòng đối lưu.
C2: Tại sao lớp nước ở dưới được đun nóng lại đi lên phía trên, còn lớp nước lạnh ở phía trên lại đi xuống dưới ?
Play
Nhiệt kế
Thuốc tím
Hình 23.2
C3: Nhờ số chỉ của nhiệt kế tăng.
C3. Tại sao biết được nước trong cốc đã nóng lên ?
Trả lời:
* Kết luận:
- Đối lưu là sự truyền nhiệt năng bằng các dòng chất lỏng (hoặc chất khí).
- Đối lưu là hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất lỏng.
Play
Hình 23.3
Hương
Bìa
Nến
C4: Trong thí nghiệm ở H23.3, khi đốt nến và hương ta thấy dòng khói hương đi từ trên xuống vòng qua khe hở giữa miếng bìa ngăn và đáy cốc rồi đi lên phía ngọn nên.Hãy giải thích hiện tượng trên?
Play
Hình 23.3
Hương
Bìa
Nến
Trả lời:
C4: Khi đốt nến, không khí ở gần ngọn nến nóng lên, nở ra, di chuyển lên trên. Dòng không khí lạnh ở bên kia tấm bìa di chuyển xuống dưới vòng qua khe hở sang phía ngọn nến rồi đi lên.
C5. Tại sao muốn đun nóng chất lỏng và chất khí phải đun từ phía dưới?
C5. Để phần ở dưới nóng lên trước đi lên, phần ở trên chưa được đun nóng đi xuống dưới tạo thành dòng đối lưu.
Trả lời:
C6. Trong môi trường chân không và trong chất rắn có xảy ra đối lưu không? Tại sao?
C6. Không, vì trong môi trường chân không cũng như trong chất rắn không thể tạo thành các dòng đối lưu.
Câu hỏi:
Trả lời:
Khoảng chân không
Ngoài lớp khí quyển bao quanh Trái Đất, khoảng không gian còn lại giữa Trái Đất và Mặt Trời là khoảng chân không. Trong khoảng chân không này không có sự dẫn nhiệt và đối lưu. Vậy năng lượng của Mặt Trời truyền đến Trái Đất bằng cách nào? Ta tìm hiểu phần II. Bức xạ nhiệt
ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT
Play
A
B
II- Bức xạ nhiệt
1. Thí nghiệm:
Đèn cồn
Không khí
Bình tròn
Tấm gỗ
Hình 23.4
Play
A
B
1. Thí nghiệm
Đèn cồn
Không khí
Bình cầu
Hình 23.4
2. Trả lời câu hỏi
C7. Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B chứng tỏ điều gì?
C7: Không khí trong bình đã nóng lên và nở ra.
Play
A
B
Đèn cồn
Không khí
Bình cầu
Hình 23.4
C8. Giọt nước màu dịch chuyển trở lại đầu A chứng tỏ điều gì? Miếng gỗ đã có tác dụng gì?
C8: Không khí trong bình đã lạnh đi. Miếng gỗ đã ngăn không cho nhiệt truyền từ đèn sang bình. Điều này chứng tỏ nhiệt được truyền từ đèn đến bình theo đường thẳng.
Play
A
B
1. Thí nghiệm
Đèn cồn
Không khí
Bình cầu
Hình 23.4
2. Trả lời câu hỏi
C9. Sự truyền nhiệt từ nguồn nhiệt tới bình có phải là dẫn nhiệt và đối lưu không? Tại sao ?
C9 : Không phải là dẫn nhiệt vì không khí dẫn nhiệt kém. Cũng không phải là đối lưu vì nhiệt được truyền theo đường thẳng.
- Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng.
- Bức xạ nhiệt có thể xảy ra cả trong chân không.
*Kết luận:
C10. Tại sao trong TN ở hình 23.4 bình chứa không khí lại được phủ muội đèn?
C10. Để tăng khả năng hấp thụ tia nhiệt
C11. Tại sao về mùa hè ta thường mặc áo màu trắng mà không mặc áo màu đen?
C11. Để giảm sự hấp thụ các tia nhiệt
Dẫn nhiệt
Đối lưu
Bức xạ nhiệt
C12. Hãy chọn từ thích hợp cho các ô trống ở bảng 23.1
Đối lưu
Bảng 23.1
Chỉ ở chất lỏng C. Chỉ ở chất lỏng và chất khí
B. Chỉ ở chất khí D. ở các chất lỏng, chất khí và chất rắn
Câu1
Đối lưu là sự truyền nhiệt xảy ra trong chất nào?
A. Sự truyền nhiệt từ Mặt Trời tới Trái Đất
B. Sự truyền nhiệt từ bếp lò tới người đứng gần lò
C. Sự truyền nhiệt từ đầu bị nung núng sang đầu không bị nung núng của một thanh đồng.
D. Sự truyền nhiệt từ dây tóc bóng đèn điện đang sáng sang khoảng không gian gần bóng đèn
Câu 2
Trong các sự truyền nhiệt dưới đây, sự truyền nhiệt nào không phải là bức xạ nhiệt?
Bài tập Hãy chọn câu trả lời đúng :
1 cách C. 3 cách
B. 2 cách D. 4 cách
Câu 3
Có bao nhiêu cách truyền nhiệt giữa các vật?
Bài tập Hãy chọn câu trả lời đúng :