Bài 22. Vệ sinh hô hấp

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự hội thi giáo viên giỏi Môn sinh học
Giáo viên: đặng Thị HUY?N
Trường THCS V�N NAM- PH�C TH?

*Thực chất của quá trình trao ®æi khÝ ë phæi vµ ë tÕ bµo là gì?

* Kiểm tra bài cũ:
Tác nhân
Bụi
Nitơ oxit (NOx)
Lưu huỳnh oxit
(SOx)
Các chất độc hại (nicôtin,nitrôzamin)
Các vi sinh vật gây bệnh
Cacbon oxit
(CO)
Nguồn gốc tác nhân
Núi lửa phun, cơn lốc, cháy rừng, khai thác khoáng sản, …
Khí thải ô tô, xe máy
Khí thải sinh hoạt và công nghiệp …
Khí thải SH & CN ,khói thuốc lá …
Khói thuốc lá
Không khí ở bệnh viện, môi trường ô nhiễm…
Tác hại
Gây bệnh bụi phổi
Gây viêm, sưng niêm mạc cq HH, cản trở TĐK, gây chết ở liều cao
Bệnh hô hấp trầm trọng hơn
Chiếm chỗ O2/máu giảm hiệu quả HH, có thể gây chết
Giảm hiệu quả lọc sạch KK gây ung thư phổi…
Gây bệnh đường dẫn khí và phổi, làm tổn thương hệ HH hoặc gây chết
Tác nhân
Bụi
Nitơ oxit (NOx)
Lưu huỳnh oxit
(SOx)
Các chất khí độc hại (nicôtin,nitrôzamin)
Các vi sinh vật gây bệnh
Cacbon oxit
(CO)
Nguồn gốc tác nhân
Núi lửa phun, cơn lốc, cháy rừng, khai thác khoáng sản, …
Khí thải ô tô, xe máy
Khí thải sinh hoạt và công nghiệp …
Khí thải SH & CN ,khói thuốc lá …
Khói thuốc lá
Không khí ở bệnh viện, môi trường ô nhiễm…
Tác hại
Gây bệnh bụi phổi
Gây viêm, sưng niêm mạc cq HH, cản trở TĐK, gây chết ở liều cao
Bệnh hô hấp trầm trọng hơn
Chiếm chỗ O2/máu giảm hiệu quả HH, có thể gây chết
Giảm hiệu quả lọc sạch KK gây ung thư phổi…
Gây bệnh đường dẫn khí và phổi, làm tổn thương hệ HH hoặc gây chết
B?i ph?i
Tác nhân
Bụi
Nitơ oxit (NOx)
Lưu huỳnh oxit
(SOx)
Các chất khí độc hại (nicôtin,nitrôzamin)
Các vi sinh vật gây bệnh
Cacbon oxit
(CO)
Nguồn gốc tác nhân
Núi lửa phun, cơn lốc, cháy rừng, khai thác khoáng sản, …
Khí thải ô tô, xe máy
Khí thải sinh hoạt và công nghiệp …
Khí thải SH & CN ,khói thuốc lá …
Khói thuốc lá
Không khí ở bệnh viện, môi trường ô nhiễm…
Tác hại
Gây bệnh bụi phổi
Gây viêm, sưng niêm mạc cq HH, cản trở TĐK, gây chết ở liều cao
Bệnh hô hấp trầm trọng hơn
Chiếm chỗ O2/máu giảm hiệu quả HH, có thể gây chết
Giảm hiệu quả lọc sạch KK gây ung thư phổi…
Gây bệnh đường dẫn khí và phổi, làm tổn thương hệ HH hoặc gây chết
CÁC CHẤT KHÍ ĐỘC
Nitơ ô xit
Cacbon ôxit và lưu huỳnh ôxit
CÁC CHẤT KHÍ ĐỘC
Nicôtin ....
CÁC CHẤT KHÍ ĐỘC
Trong khói thuốc lá chứa hơn 4000 loại hoá chất. Trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khoẻ, bao gồm chất gây nghiện và các chất gây độc. Người ta chia ra 4 nhóm chính:
1. Nicotine
2. Cacbon oxit(khí CO), nitơoxit(NOx)
3. Các phân tử nhỏ trong khói thuốc lá
4. Các chất gây ung thư.

Vi khuẩn lao
Vi khuẩn bạch hầu
Vi rút cúm
Vi rút viêm gan A
Tác nhân
Bụi
Nitơ oxit (NOx)
Lưu huỳnh oxit
(SOx)
Các chất khí độc hại (nicôtin,nitrôzamin)
Các vi sinh vật gây bệnh
Cacbon oxit
(CO)
Nguồn gốc tác nhân
Núi lửa phun, cơn lốc, cháy rừng, khai thác khoáng sản, …
Khí thải ô tô, xe máy
Khí thải sinh hoạt và công nghiệp …
Khí thải SH & CN ,khói thuốc lá …
Khói thuốc lá
Không khí ở bệnh viện, môi trường ô nhiễm…
Tác hại
Gây bệnh bụi phổi
Gây viêm, sưng niêm mạc cq HH, cản trở TĐK, gây chết ở liều cao
Bệnh hô hấp trầm trọng hơn
Chiếm chỗ O2/máu giảm hiệu quả HH, có thể gây chết
Giảm hiệu quả lọc sạch KK gây ung thư phổi…
Gây bệnh đường dẫn khí và phổi, làm tổn thương hệ HH hoặc gây chết
? THẢO LUẬN

Hãy đề ra các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp nhằm hạn chế và tránh các tác nhân có hại?


TÁC NHÂN
BIỆN PHÁP
Bụi
Các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại
Các chất khí độc hại
Vi sinh vật gây bệnh
Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh tác nhân bụi
Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh các chất khí độc hại
Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh các vi sinh vật gây hại
? THẢO LUẬN
1. Giải thích vì sao khi tập thể dục thể thao đúng cách, đều đặn từ bé có thể có được dung tích sống lí tưởng?
2. Giải thích vì sao sau khi thở sâu và giảm số nhịp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu quả hô hấp?

3. Hãy đề ra các biện pháp luyện tập
để có thể có một hệ hô hấp khoẻ mạnh?



? THAÛO LUAÄN
1. Giaûi thích vì sao khi taäp theå duïc theå thao ñuùng caùch, ñeàu ñaën töø beù coù theå coù ñöôïc dung tích soáng lí töôûng?
Dung tích soáng laø theå tích khoâng khí lôùn nhaát maø moät cô theå coù theå hít vaøo vaø thôû ra.
Dung tích soáng phuï thuoäc vaøo dung tích phoåi vaø dung tích khí caën.


Lượng khí lưu thông 500 ml
150 ml nằm
trong đường dẫn khí (khí vô ích)
350 ml nằm trong phế nang (khí hữu ích)
Lượng khí đưa vào qua một lần hít thở bình thường ở người
? THẢO LUẬN
1. Giải thích vì sao khi tập thể dục thể thao đúng cách, đều đặn từ bé có thể có được dung tích sống lí tưởng?
2. Giải thích vì sao sau khi thở sâu và giảm số nhịp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu quả hô hấp?

3. Hãy đề ra các biện pháp luyện tập
để có thể có một hệ hô hấp khoẻ mạnh?


THẢO LUẬN
2. Giải thích vì sao sau khi thở sâu và giảm số nhịp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu quả hô hấp?
* Vídụ:
- Một người thở ra 18 nhịp/phút, mỗi nhịp hít vào 400 ml không khí:
+ Khí lưu thông/phút: 400ml x 18 = 7200 ml
+ Khí vô ích ở khoảng chết: 150 ml x18 = 2700 ml
+ Khí hữu ích vào tới phế nang: 7200 ml - 2700 ml =4500 ml
- Nếu người đó thở sâu: 12 nhịp/phút, mỗi nhịp hít vào 600 ml không khí
+ Khí lưu thông/phút: 600ml x 12 = 7200 ml
+ Khí vô ích ở khoảng chết: 150 ml x12 = 1800 ml
+ Khí hữu ích vào tới phế nang: 7200 ml - 1800 ml = 5400 ml
=> Khi thở sâu và giảm nhịp thở trong mỗi phút sẽ tăng hiệu quả hô hấp
7200 ml
2700 ml
4500 ml
7200 ml
1800 ml
5400 ml
3. Haõy ñeà ra caùc bieän phaùp luyeän taäp
ñeå coù theå coù moät heä hoâ haáp khoeû maïnh?
Vũ Thị Hương –HCĐ TVH Châu Á tháng 11/2010
Võ Thái Nguyên -HCV bơi lội Việt Nam- Tháng 3/ 2011
Kết luận chung.
Cần xây dựng môi trường sống và làm việc có bầu không khí trong sạch, ít ô nhiễm bằng các biện pháp như trông nhiều cây xanh, không xả rác bừa bãi, không hút thuốc lá; đeo khẩu tramh chống bụi khi làm vệ sinh hay khi hoạt động ở môi trường nhiều bụi.
Cần tích cực rèn luyện để có một hệ hô hấp khoẻ mạnh bằng luyện tập thể dục thể thao phối hợp tập thở sâu và giảm nhịp thở thường xuyên, từ bé.
L?a ch?n dỏp ỏn đúng trong các câu sau v� gi?i thớch:
Cõu 1. Hô hấp đúng cách, l�m tang hi?u qu? hụ haap là cách hô hấp nào?
A. Hít vào ngắn hơn thở ra,
B. Thở qua mũi, thở sâu và giảm nhịp thở
C. Thở qua miệng, tang nh?p th?
D. Hai câu A, B đúng
B�i t?p c?ng c?
Cõu 2 . Các bệnh nào dễ lây qua đường hô hấp:
A. Bệnh viờm gan A, bệnh lao phổi
B. Bệnh cúm, bệnh ho gà.
C. Bệnh thương hàn, thổ tả kiết lị , bệnh về giun sán.
D. Hai câu A,B đúng
DẶN DÒ
- Học bài, trả lời câu hỏi 1,2,3,4 tr.73 sgk
- Đọc " Mục em có biết"
- Đọc và chu?n b? trước bài 23: Thực hành
hô hấp nhân tạo.
-Mỗi nhóm mang 1 chiếu, 1 gối cá nhân
Kớnh chỳc s?c kho? cỏc th?y cụ v� cỏc em