Bài 22. Vệ sinh hô hấp

TRƯỜNG THCS ÁI THƯỢNG
Chào mừng các quý thầy cô về dự giờ thăm lớp
Môn Sinh học – Lớp 8B
Người thực hiện: Lê Thị Nguyệt
TIẾT 23 BÀI 22
VỆ SINH HÔ HẤP
Kiể tra kiến thức cũ
Trình bày tóm tắt quá trình hô hấp ở cơ thể người . Kể tên một số bệnh liên quan đến hô hấp.
Tác nhân
Buïi
Nitơ oxit
Lưu huynh oxit
Các chất độc hại ( nicôtin, nitrozamin)
Các vi sinh vật gây bệnh
Cacbon oxit
Nguån gèc tác nhân
Núi lửa phun, cơn lốc cháy rừng, khai thác khoáng sản, p.tiệän GT…
Khí thải ô tô, xe máy
Khí thải sinh hoạt và công nghiệp …
Khí thải SH & CN, khói thuốc lá …
Khói thuốc lá
Không khí ở bệnh viện, môi trường ô nhiễm…
Tác hại
Gây bệnh buïi phổi
Gây viêm, sưng niêm mạc cq HH, cản trở TĐK, gây cheát ở liều cao
Bệnh hô hấp trầm trọng hơn
Chiếm chỗ O2/máu giảm hiệu quả HH, có theå gây cheát
Giảm hiệu quả lọc sạch KKgây ung thư phổi
Gây bệnh đường dẫn khí và phổi, làm tổn thương hệ HH hoặc gây cheát


Các nhà máy của Hà Nội thải ra khoảng hơn 80.000 tấn bụi khói, 10.000 tấn khí SO2, 46.000 tấn khí CO2. . Mức thiệt hại về kinh tế do khí thải xe máy được các nhà nghiên cứu đưa ra là hơn 20 triệu USD/năm tại Hà Nội. Đáng ngại là mức thiệt hại ngày càng tăng, chiếm từ 0,3-0,6% GDP của thành phố.
CO, SOx ,
N0x , co2
CÁC CHẤT KHÍ ĐỘC
Nicôtin,
nitr�zamin...
Khói thuốc
Trong khói thuốc lá chứa hơn 4000 loại hoá chất. Trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khoẻ, bao gồm chất gây nghiện và các chất
gây độc.
 Khi hút thuốc, chất nhựa trong khói thuốc lá sẽ bám vào phổi như bồ hóng bám vào ống khói. nếu hút 10 điếu thuốc lá một ngày thì cơ thể của bạn sẽ phải hít vào 105g nhựa mỗi năm.
Các vi sinh vật gây bệnh
Hình ảnh một số bệnh về hô hấp
Khối u thanh quản
Ung thư phổi
Ung thu h?ng.



Hãy d? ra các biện pháp bảo vệ hệ
hô hấp tránh các tác nhân có hại?

Xe đạp điện
1.Trồng nhiều cây xanh
Điều hòa không khí, cản bụi...
2.Thường xuyên dọn vệ sinh,
không khạc nhổ bừa bãi...
Hạn chế ô nhiễm do VSV gây bệnh
3. Không hút thuốc lá
Hạn chế chất độc: nicôtin..và khí độc hại
4.Đeo khẩu trang khi làm vệ
sinh, ở nơi nhiều bụi...
Hạn chế ô nhiễm do bụi(Bụi phổi)...
5. Hạn chế sử dụng các
thiết bị thải ra khí độc
H?n ch? khí d?c: CO2, NOx, CO,SOx...
Giữ ấm khi trời rét
Liên hệ: Em đã làm gì để tham gia bảo vệ môi trường ở trường và ở nhà ?
Không vứt rác, giấy bừa bãi.
Không khạc nhổ bừa bãi
Không bẻ cây…
Chăm sóc bồn hoa, cây cảnh, quét dọn VS…
Tuyên truyền cho mọi người cùng tham gia.

Lượng khí lưu thông 500 ml
150 ml nằm trong đường d?n khí (khí vô ích)
350 ml nằm trong phế nang (khí hữu ích)
Lượng khí đưa vào qua một lần hít thở bình thường ở người
? Giải thích vì sao khi luyện tập thể dục thể thao đúng đắn, đều đặn từ bé có được một dung tích sống lý tưởng?

Dung tích sống phụ thuộc vào dung tích phổi và dung tích khí cặn. Dung tích phổi phụ thuộc vào dung tích lồng ngực, mà dung tích lồng ngực phụ thuộc vào sự phát triển của khung xương sườn trong độ tuổi phát triển (< 25 tuôi ở nam, và < 20 tuổi ở nữ). Sau độ tuổi phát triển sẽ không phát triển thêm nữa.
- Dung tích khí cặn phụ thuộc vào khả năng co tối đa của các cơ thở ra , các cơ này cần luyện tập đều từ bé.
7200 ml
2700 ml
4500 ml
7200 ml
1800 ml
5400 ml
Một người thở bình thường 18 nhịp/phút, mỗi nhịp hít vào 400ml không khí. Nếu người đó thở sâu: 12 nhịp/phút, mỗi nhịp hít vào 600ml ( biết rằng khí vô ích ở khoảng chết cả HHT và HHS là 150ml). Tính lượng khí hữu ích khi hô hấp thường và hô hấp sâu?
Khi hô hấp thường
+ Khí lưu thông/phút: 400ml x18 = 7200ml
+ Khí vô ích: 150ml x18 = 2700ml
+ Khí hữu ích vào tới phế nang:
7200ml – 2700ml = 4500ml
Nếu người thở sâu:
+ Khí lưu thông: 600ml x12 = 7200ml
+ Khí vô ích: 150ml x12 = 1800ml
+ Khí hữu ích vào tới phế nang:
7200ml – 1800ml = 5400ml
=> Thở sâu và giảm nhịp thở trong mỗi phút sẽ tăng hiệu quả hô hấp

Vệ sinh hô hấp
Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi
các tác nhân có hại.
C?n luy?n t?p d? cĩ m?t
h? hơ h?p kh?e m?nh
Luyện
tập
TDTT
Tập hít
thở sâu
Giảm nhịp
thở từ bé
tác nhân có hại
Biện pháp bảo vệ
* Bụi
* Các khí độc
* Các chất độc
* Các vi sinh vật gây bệnh
* Trồng nhiều cây xanh
* Không xả rác bừa bãi
* Không hút thuốc lá
* Đeo khẩu trang
* Hạn chế sử dụng các
thiết bị thải ra khí độc
Hút thuốc lá có hại như thế nào cho hệ hô hấp ?
TL:
Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc và có hại cho hệ hô hấp :
- CO: Chiếm chỗ của oxi trong hồng cầu, làm cho cơ thể ở trạng thái thiếu oxi , đặc biệt khi cơ thể hoạt động mạnh .
- NOx: Gây viêm, sưng lớp niêm mạc, cản trở trao đổi khí; có thể gây chết ở liều cao .
- Nicotin : Làm tê liệt lớp lông rung trong phế quản, giảm hiệu quả lọc sạch không khí; có thể gây ung thư phổi ..

Tại sao trong đường dẫn khí của hệ hô hấp đã có những cấu trúc và cơ chế chống bụi, bảo vệ phổi mà khi lao động vệ sinh hay đi đường vẫn cần đeo khẩu trang chống bụi ?

TL: Mật độ bụi khói trên đường phố nhiều khi qúa lớn, vượt quá khả năng làm sạch của đường dẫn khí của hệ hô hấp, bởi vậy nên đeo khẩu trang chống bụi khi đi đường và khi lao động vệ sinh .
TRÒ CHƠI ĐOÁN TRANH
1
2
3
4
5
6
Luật chơi
* Có 6 miếng ghép ứng với mỗi miếng là một câu hỏi.Trả lời đúng một phần bức tranh sẽ được hé mở.Mỗi đội có 10 giây để trả lời câu hỏi, nếu trả lời sai miếng ghép không được mở và đội bạn sẽ được quyền trả lời câu tiếp theo.
* Đội thắng là đội đoán được ý nghĩa của bức tranh nhanh hơn.Lưu ý: các đội có thể trả lời ý nghĩa của bức tranh bất kì lúc nào!.
TRÒ CHƠI ĐOÁN TRANH
1. Tác nhân gây bệnh bụi phổi?
Bụi
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
Chọn đáp án đúng nhất
2. Hiệu quả hô hấp sẽ tăng khi:
A. Thở sâu và giảm nhịp thở
Thở bình thường
C. Tăng nhịp thở
D. Cả A, B, C đều sai

A
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
Chọn đáp án đúng nhất
3. Các bệnh nào dễ lây qua đường hô hấp:
A. Bệnh Sars, bệnh lao phổi
B. Bệnh cúm, bệnh ho gà.
C. Bệnh thương hàn, tả, kiết lị , bệnh về giun sán.
D. Hai câu A,B đúng
D
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
4. Chất khí nào chiếm chỗ của ôxi trong máu, làm giảm hiệu quả hô
hấp, có thể gây chết?
Cacbon ôxit
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
5.Em hãy nêu ý nghĩa của biểu tượng sau:
không hút thuốc
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
6. Tác nhân nào do môi trường thiếu vệ sinh gây hại cho đường hô hấp?
Các vi sinh vật gây bệnh
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
DẶN DÒ VỀ NHÀ
- Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4 tr73 SGK
- Làm bài tập trong VBT.
- Đọc "Mục em có biết".
- Xem trước bài 23.
- Chu?n b? d?ng c? th?c h�nh theo nhĩm 2 b�n nhu m?c II trang 75 SGK
CHÚC QUÝ THẦY CÔ
SỨC KHỎE VÀ CHÚC CÁC EM
CHĂM NGOAN HỌC TỐT