Bài 22. Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường

Phòng giáo dục và đào tạo huyện chương mỹ
Trường thcs quảng bị
Giáo viên dự thi : Trịnh Viết ánh
Môn dạy : Vật Lý 9
Năm học : 2007- 2008
1
Kiểm tra bài cũ
Em hãy nêu các đặc điểm của nam châm ?
2
Tiết 24 : tác dụng từ của dòng điện ? từ trường
I ? lực từ
1. thí nghiệm :
4
( Hình 22.1-sgk )
Kết quả:
Khi có dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn AB, kim nam châm đã bị lệch khỏi
phương ban đầu.
2. Kết luận
C1
6
II ? từ trường
1. thí nghiệm :
(Hình 22.1 ? sgk)
C2
C3
2. Kết luận
( sgk ? 61-62 )
9
( sgk- 61 )
3. Cách nhận biết từ trường
a)
Cách dùng kim nam châm để phát hiện ra từ trường :
b)
Kết luận
(sgk ? 62 )
III- vận dụng
10
11
C4
C5
C6
5
12
7
Tiết 24 : tác dụng từ của dòng điện ? từ trường
I ? lực từ
1. thí nghiệm :
Công tắc K mở

Dây dẫn AB song song với kim nam châm đang
đứng yên .
Đóng công tắc K .
Hiên tượng :
Kim nam châm chuyển động lệch đi so với dây dẫn AB

5
H.22.1b
Lần 1:
Kết quả:
Lần 2:
Hiện tượng chứng tỏ :
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng gây ra tác dụng lực lên kim
nam châm .
Lần 3 :
Thay dây dẫn thẳng AB bằng một đoạn dây dẫn có hình dạng bất kỳ .
Hiện tượng :
Kim nam châm chuyển động lệch đi so với phương ban đầu .
Hiện tượng chứng tỏ :
Dòng điện chạy qua dây dẫn có hình dạng bất kỳ, gây ra tác dụng
lực lên kim nam châm .
4
7
5
Hình 22.1b
9
6
4
ơ - xtét ( người đứng thứ nhất
bên trái )
Làm thí nghiệm tác dụng từ của
dòng điện năm 1820 .
8
4
Tiết 24 : tác dụng từ của dòng điện ? từ trường
I ? lực từ
II ? từ trường
1. Thí nghiệm
9
Trường hợp 1:
Làm thí nghiệm với đoạn dây dẫn có dòng điện
Lần 1:
đưa kim nam châm đến các vị trí khác nhau xung quanh
dây dẫn có dòng điện .
Hiện tượng :
Kim nam châm lệch khỏi hướng Bắc ? Nam .
Lần 2:
Khi nam châm đã đứng yên , xoay cho nó lệch khỏi
hướng vừa xác định .
Nhận xét :
ở vị trí cân bằng kim nam châm luôn chỉ một hướng xác định .
Trường hợp 2:
Làm thí nghiệm với thanh nam châm
Lần 1 :
đưa kim nam châm đến các vị trí khác nhau xung quanh thanh nam châm .
Hiện tượng :
Kim nam châm lệch khỏi hướng Bắc ? Nam
Lần 2 :
Khi kim nam châm đã đứng yên , xoay cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định .
Nhận xét :
ở vị trí cân bằng kim nam châm luôn chỉ một hướng xác định .
h.22.1b
4
Tiết 24 : tác dụng từ của dòng điện ? từ trường
I ? lực từ
II ? từ trường
1. Thí nghiệm
2 . Kết luận: ( sgk-61-62 )
3. Cách nhận biết từ trường
a) Cách dùng nam kim châm để phát hiện ra từ trường :
đưa kim nam vào khoảng không gian cần xác định , nếu kim nam châm bị lệch khỏi
hướng Nam ? Bắc . Ta kết luận không gian đó có từ trường .
b) Kết luận
Nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường
10
4
Tiết 24 : tác dụng từ của dòng điện ? từ trường
I ? lực từ
II ? từ trường
III ? vận dụng
C4
đặt kim nam châm lại gần dây dẫn AB . Nếu kim nam châm lệch khỏi hướng
Nam ? Bắc thì dây dẫn AB có dòng điện chạy qua và ngược lại .
C5
đó là thí nghiệm :
đặt kim nam châm ở trạng thái tự do , khi đã đứng yên , kim nam
châm luôn chỉ hướng Nam ?Bắc.
C6
Không gian xung quanh kim nam châm có từ trường .
11
Chứng tỏ lực từ của trái đất đã tác dụng lên kim nam châm .
( từ trường của kim nam châm mạnh hơn từ trường của trái đất )
4
20
ứng dụng
Là cơ sở để chế tạo các loại đông cơ điện ( học ở bài sau )
Vv .........
Em hãy cho biết những ứng dụng của thí nghiệm ơ - xtét
12
Chế tạo tầu đệm từ .
Phần cắt của động cơ điện
Máy mài cầm tay
Máy cưa
Máy cắt
Hưỡng dẫn về nhà
Học thuộc ghi nhớ ( sgk-62 )
Làm bài tập : 22.1 ; 22.2 ; 22.3 22.4 trang 27 (SBT )
đọc bài 23 : từ phổ - đường sức từ
Chuẩn bị các dụng cụ cần thiết phục vụ bài học .
Phiếu học tập
Bài 22.2 . Có một số pin để lâu ngày và một đoạn dây dẫn. Nếu không có bóng
pin để thử . Có cách nào kiểm tra được đèn pin còn điện hay không khi trong tay
bạn có một kim nam châm.
Lời giải : nối các pin với nhau bằng dây dẫn. Đặt kim nam châm ở gần dây dẫn .
Nếu kim nam châm bị lệch khỏi hướng Nam ? Bắc ,ta kết luận pin còn điện
Nếu kim nam châm không lệch hướng Nam ? Bắc , ta kết luận pin hết điện .
4
20
Phiếu học tập
Bài 22.3 : Từ trường không tồn tại ở đâu ?
C
Xung quanh nam châm
Xung quanh dòng điện

Xung quanh điện tích đứng yên.
D xung quanh trái đất.
21
4