Bài 22. Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường

trường đại học hồng đức than hoá
Giáo án điện tử: Môn vật lí lớp 9.
Người soạn: lê thị hà
Lớp dhtc k môn vât lí
NĂm học 2006 - 007
Kiểm tra bài cũ:
Hãy phát biểu ghi nhớ của bài nam châm vĩnh cửu?
Tra lời: Nam châm nào cũng có hai từ cực. Khi để tự do, cực luôn chỉ hướng bắc gọi là cực bắc. còn cực luôn chỉ hường Nam gọi là cực Nam .
Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên đẩy nhau, các cực từ khác tên hút nhau.
ở lớp 7 ta đã biết , cuộn dây có dòng điện chay qua có tác dụng từ .Phải chang chỉ có dòng điện chạy qua mới có tác dụng từ? Nếu dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dân có hinh dạng bất kỳ thi nó có tác dụng từ hay không?
Bài 22: tác dụng từ của dòng điện _ từ trường
1.Thí nghiện:
i.LựC Từ:
Bố trí thí nghiệm như hinh 22.1 sao cho lúc công tắc K mở, dây dẫn AB song song với kim nam châmđang đứng yên.
Nghiên cứu cách bố trí thí nghiệm như hinh 22.1.
Bố trí và tiền hành thí nghiệm theo nhóm, trao đổi các câu hỏi trong C1
Bài 22: tác dụng từ của dòng điện _ từ trường
1.Thí nghiện:
i.LựC Từ:
k
C1. Dóng công tắc K. Quan sát và cho biết có hiện tượng gi xay ra với kim nam châm. Lúc đã nam cân bằng, kim nam châm còn song song với dây dẫn nưa không?

Tra lời: Không
? Rút ra kết luận về tácdụng từ của dòng điện?

Bài 22: tác dụng từ của dòng điện
từ trường
1.Thí nghiện:
i.LựC Từ:
2. kết luận:
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kìđều gây ra tác dụng lực(gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.
trong TN trên, kim nam châm đặt dưới dây dẫn điện thi chịu tác dụng của lực từ . Có phai chỉ có vị trí đó mới có lực từ tác dụng lên kim nam châm hay không? Làm thế nào để tra lời được câu hỏiđặt ra?
Bài 22: tác dụng từ của dòng điện từ trường
1.Thí nghiện:
i.LựC Từ:
2. kết luận:
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hinh dạng bất kỳ đều gây ra tác dụng lực(gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.
II.từ trường
1.Thí nghiệm:
Bài 22: tác dụng từ của dòng điện từ trường
1.Thí nghiện:
i.LựC Từ:
2. kết luận:
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hinh dạng bất kỳ đều gây ra tác dụng lực(gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.
II.từ trường
1.Thí nghiệm:
GV: bổ sung cho mỗi nhóm một thanh nam châm.
yêu cầu HS làm thí nghiệm theo phương án đã đề xuất. đến các nhóm , hướng dẫn các em thực hiện C2, C3.

C2. Có hiện tượng gi xay ra với kim nam châm?

Tra lời c2:. kim nam châm lệch khỏi hướng nam - bắc.

C3. ở mỗi vị trí , sau khi nam châm đã đứng yên, xoay cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định, buôn tay. Nhận xét hướng của kim nam châm sau khi đã trở lai vị trí cân b
C3. Kim nam châm luôn chỉ một hướng xác định.

Bài 22: tác dụng từ của dòng điện từ trường
1.Thí nghiện:
i.LựC Từ:
2. kết luận:
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hinh dạng bất kỳ đều gây ra tác dụng lực(gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.
II.từ trường
1.Thí nghiệm:
Bài 22: tác dụng từ của dòng điện từ trường
1.Thí nghiện:
i.LựC Từ:
2. kết luận:
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hinh dạng bất kỳ đều gây ra tác dụng lực(gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.
II.từ trường
1.Thí nghiệm:
Bài 22: tác dụng từ của dòng điện từ trường
1.Thí nghiện:
i.LựC Từ:
2. kết luận:
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hinh dạng bất kỳ đều gây ra tác dụng lực(gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.
II.từ trường
1.Thí nghiệm:
Bài 22: tác dụng từ của dòng điện từ trường
1.Thí nghiện:
i.LựC Từ:
2. kết luận:
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hinh dạng bất kỳ đều gây ra tác dụng lực(gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.
II.từ trường
1.Thí nghiệm:
C2. kim nam châm lệch khỏi hướng nam - bắc.

Bài 22: tác dụng từ của dòng điện từ trường
1.Thí nghiện:
i.LựC Từ:
2. kết luận:
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hinh dạng bất kỳ đều gây ra tác dụng lực(gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.
II.từ trường
1.Thí nghiệm:
2. Kết luận: (3phút)
? Rút ra kết luận về không gian xung quanh dòng điện, xung quanh nam châm?
Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điệncó khar năng tác dụng từ lên kim nam châm đặt trong nó. Ta nói trong không gian đó có từ trường .

Tại mỗi vị trí nhất định trong từ trường của thanh nam châmhoặc của dòng điện, kim nam châm đều chỉ một hướngxácđịnh.

hãy nhớ lại, các thí nghiệm naò đã làm đối với kim namchâmvà từ trường gợi cho ta phương pháp để phát hiên ra từ trường?
3.Cách nhận biết từ trường
a)Mô tả được cách dùng kim nam châm để nhận bíêt lực từ và nhờ đó phát hiện ra từ trường.
�

b)Kết luận: Nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường.
�

III. vân dụng:
C4. Đặt kim nam châm lại gần dây dẫn AB. Nừu kim nam cham lệch khỏi hướng Nam -Bắc thì dây dẫn AB có dòng điện chạy qua và ngược lại.

C4. Nếu có một kim nam châm thì em làm thế nào để phát hiện ra trong dây dẫn AB có dòng điện hay không ?
C5. Thí nghiệm nào đã làm với kim nam châm chứng tỏ rằng xung quanh tráI đất có từ trường ?

C5. Đó là TN đặt kim nam châmở trạng tháI tự do, khi đã đứng yên, kim nam châm luôn chỉ một hướng Nam -Bắc.

�
C6. tại một điểm trên bàn làm việc, người ta thử đi thử lại vẩn thấy kim nam châm luôn nằm dọc theo một hướng xác định, không trùng với hướng Nam -Bắc. Từ đó có thể rút ra kết luận gì về không giãn xung quanh dòng kim nam châm?
C6. không gian xung quanh kim nam châm có từ trường.

IV. Dặn dò
-�������� Làm các bài tập trong sách bài tập.
-�������� đọc bai mới trước khi đến lớp.
Học bài cũ theo vở ghi và sách giáo khoa