Bài 22. Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường

Kính chúc sức khỏe các thầy giáo, cô giáo dự giờ hội thi
Năm học: 2009 - 2010
Giáo viên: Hoàng Ngọc Quỳnh
Chọn giáo viên dạy giỏi - Tỉnh Phú Thọ
Huyện: Thanh Sơn
Trường THCS Gia Cẩm
LỚP 9D
Cuộn dây có dòng điện chạy qua có tác dụng từ.
TIếT 23 - BàI 22
TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN - TỪ TRƯỜNG

I. Lực từ
1. Thí nghiệm:
I. Lực từ
1. Thí nghiệm
 C1: Khi K đóng có hiện tượng gì xảy ra đối với kim nam châm? Lúc đã cân bằng, kim nam châm còn song song với dây dẫn nữa không?
Đáp án:
+ Kim nam châm bị lệch đi.
+ Kim nam châm không còn song song với dây dẫn nữa
I. Lực từ
1. Thí nghiệm
2. Kết luận
? Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ đều gây tác dụng lực (gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói dòng điện có tác dụng từ.
I. Lực từ
2. Kết luận
? Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ đều gây tác dụng lực lên kim nam châm đặt gần nó. Lực này gọi là lực từ.
1. Thí nghiệm
II. Từ trường
1. Thí nghiệm
C2: Có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm?
C3: ở mỗi vị trí sau khi nam châm đã đứng yên, xoay cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Nhận xét hướng của kim nam châm sau khi đã trở lại vị trí cân bằng.
 Kim nam ch©m lÖch khái h­íng Nam - B¾c
 Kim nam ch©m lu«n chØ mét h­íng x¸c ®Þnh
 Kh«ng gian xung quanh nam ch©m vµ xung quanh dßng ®iÖn cã kh¶ n¨ng t¸c dông lùc tõ lªn kim nam ch©m ®Æt trong nã. Ta nãi trong kh«ng gian ®ã cã tõ tr­êng.
2. Kết luận
I. Lực từ
2. Kết luận
? Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ đều gây tác dụng lực lên kim nam châm đặt gần nó. Lực này gọi là lực từ..
1. Thí nghiệm
II. Từ trường
1. Thí nghiệm
2. Kết luận
? Thí nghiệm đó chứng tỏ không gian xung quanh nam châm và xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó.
3. Cách nhận biết từ trường
? Dùng kim nam châm đưa vào không gian cần kiểm tra. Nếu có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường.
Từ các thí nghiệm đã làm ở trên, hãy rút ra cách dùng kim nam châm để phát hiện từ trường?
? Kết luận:Nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường .


















* Để hạn chế tác hại của sóng điện từ đối với con người thì chúng ta cần phải làm gì?
Xây dựng các trạm phát sóng điện từ xa khu dân cư.
Sử dụng điện thoại di động hợp lí, đúng cách: Không sử dụng điện thoại di động để đàm thoại quá lâu, tắt điện thoại khi ngủ hoặc để xa người.
Tăng cường sử dụng truyền hình cáp, điện thoại cố định, chỉ sử dụng điện thoại di động khi thật cần thiết.
Đảm bảo hành lang an toàn điện (Đặc biệt là đường dây điện cao thế).
I. Lực từ
2. Kết luận
? Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ đều gây tác dụng lực lên kim nam châm đặt gần nó. Lực này gọi là lực từ..
1. Thí nghiệm
II. Từ trường
1. Thí nghiệm
2. Kết luận
? Thí nghiệm đó chứng tỏ không gian xung quanh nam châm và xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó.
3. Cách nhận biết từ trường
? Kết luận:Nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường .
iii. vận dụng
C4: Nếu có một kim nam châm thì em làm thế nào để phát hiện ra trong dây dẫn AB có dòng điện hay không?
? Để phát hiện ra trong dây dẫn AB có dòng điện hay không, ta đặt kim nam châm lại gần dây dẫn AB. Nếu kim nam châm lệch khỏi hướng Bắc - Nam thì dây dẫn AB có dòng điện chạy qua và ngược lại.
C5: Thí nghiệm nào đã làm với nam châm chứng tỏ rằng xung quanh Trái Đất có từ trường?
? Đặt kim nam châm ở trạng thái tự do, khi đã đứng yên kim nam châm luôn chỉ hướng Bắc - Nam, chứng tỏ xung quanh Trái đất có từ trường.
C6: Tại một điểm trên bàn làm việc, người ta thử đi thử lại vẫn thấy kim nam châm luôn nằm dọc theo một hướng xác định, không trùng với hướng Nam - Bắc. Từ đó có thể rút ra kết luận gì về không gian xung quanh nam châm?
? Chứng tỏ không gian xung quanh nam châm có từ trường.
Nội dung chính của bài học
- Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện luôn tồn tại một từ trường.
- Từ trường có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó.
- Để nhận biết từ trường ta dùng nam châm thử
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
+ Học bài, làm bài tập 22.1 - 22.4 / SBT.
+ Chuẩn bị trước bài 23: Từ phổ - Đường sức từ.