Bài 22. Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường

Nêu tính chất từ của nam châm ?
Khi hai nam châm để gần nhau thì chúng tương tác nhau như thế nào ?
Kiểm tra bài cũ

K
A
Khi cuộn dây dẫn có dòng điện chạy qua thì gây ra tác dụng từ .
Vậy khi cho dòng điện chạy qua một dây dẫn thẳng hay dây dẫn
có hình dạng bất kỳ thì có gây ra tác dụng từ hay không ?
N
S
Tiết 23 : Tác dụng từ của dòng điện - từ trường .
I. Lực từ :
* Thí nghiệm :
0
K
A
A
B
Tiết 23 : Tác dụng từ của dòng điện - từ trường .
I. Lực từ :
* Thí nghiệm :
0
K
A
A
B

Khi K mở kim nam châm song song với dây dẫn AB
Khi K đóng thì Kim nam châm bị lệch đi
Khi K ngắt thì Kim nam châm lại trở về vị trí ban đầu
Kết luận :
* Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có
hình dạng bất kỳ đều gây ra lực ( gọi là lực từ ) tác
dụng lên kim nam châm đặt gần nó
* Ta nói dòng điện có tác dụng từ .
II. Từ trường
1. Thí nghiệm : Nam châm thử đặt tự do trên trục thẳng đứng
đưa đến các vị trí khác nhau xung quanh dây dẫn điện
0
K
A
II. Từ trường :
1. Thí nghiệm : Nam châm thử đặt tự do trên trục thẳng đứng
đưa đến các vị trí khác nhau xung quanh dây dẫn điện
0
K
A
II. Từ trường :
1. Thí nghiệm : Nam châm thử đặt tự do trên trục thẳng đứng
đưa đến các vị trí khác nhau xung quanh dây dẫn điện
0
K
A
Nam châm thử đặt tự do trên trục thẳng đứng
đưa đến các vị trí khác nhau gần một nam châm
C3 : Khi nam châm đã đứng yên .
Xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định
rồi buông tay ra
Kim nam châm lại quay trở về vị trí cũ
* Kh�ng gian xung quanh nam ch�m ,
xung quanh d�ng �iƯn c� kh� n�ng t�c
dơng l�c t� l�n kim nam ch�m �Ỉt trong n�
Ta n�i trong kh�ng gian �� c� t� tr��ng.
* T�i m�i v� tr� nh�t ��nh trong t� tr��ng cđa thanh nam ch�m hoỈc cđa d�ng �iƯn kim nam ch�m �Ịu ch� m�t h�íng x�c ��nh
2. Kết luận
3. Cách nhận biết từ trường.
Để
phát hiện
từ trường
người ta
Dùng nam
châm thử
Nơi nào trong
không gian
có lực từ
tác dụng lên
kim nam châm
thì nơi đó
có từ trường
III. Vận dụng :
C4 : Nếu có 1 kim nam châm thì em làm thế nào để phát hiện ra trong dây dẫn có dòng điện hay không ?
III. Vận dụng :
C4 : Nếu có 1 kim nam châm thì em làm thế nào để phát hiện ra trong dây dẫn có dòng điện hay không ?
Đặt kim nam châm gần dây dẫn :
Nếu kim nam châm bị lệch đi chứng tỏ trong dây dẫn có dòng điện
Nếu kim nam châm không bị lệch chứng tỏ trong dây dẫn không có dòng điện
C5 :
Thí nghiệm nào
đã làm
với nam châm
chứng tỏ
xung quanh
trái đất
có từ trường
Tại mọi điểm trên trái đất, một nam châm( tự do ) luôn định hướng theo phương Bắc - Nam
C6 : Tại một điểm trên bàn làm việc người ta thử đi thử lại vẫn thấy kim nam châm luôn nằm dọc theo một hướng xác định không trùng với hướng Bắc Nam . Từ đó có thể rút ra kết luận gì về không gian xung quanh kim nam châm .
Nam
Bắc
Đông
Tây
Xung quanh
kim nam châm
có từ trường
Năm 20 tuổi ông tốt nghiệp khoa dược đại học tổng hợp Côpenhaghen
Năm 22 tuổi bảo vệ luận án tiến sỹ triết học
Ông hết sức tâm đắc và đi sâu nghiên cứu mối liên hệ giữa điện và các hiện tượng khác đã biết ( với ánh sáng , nhiệt và âm ...) chỉ có mối liên hệ giữa điện và từ ông chưa phát hiện ra .
Ông đã bền bỉ tiến hành không biết bao nhiêu thí nghiệm , ghi chép không biết bao nhiêu giấy mực , ông kiên trì tìm kiếm mối liên hệ ngoan cố không dễ gì tóm được đó. vì vậy đi đâu ông cũng mang kè kè bên mình một kim nam châm như một "bảo bối"
Ngày 15 tháng 2 năm 1820 khi giảng bài về mối liên hệ giữa điện và nhiệt , thật tình cờ bên cạnh dây dân có một kim nam châm đặt trên mũi nhọn và tình cờ 1 sinh viên đã phát hiện ra khi đóng điện kim nam châm lắc lư lệch khỏi vị trí ban đầu .chàng sinh viên đó mạnh dạn hỏi vị giáo sư trẻ .
Ơcxtet sửng sốt , lặng đi và có phần lúng túng ông ngắt mạch điện kim nam châm dường như được buông thả lại về vị trí cũ . đóng mạch điện kim nam châm lại run rẩy lệch đi. Mắt nhà bác học sáng lên miệng ông lắp bắp không nói lên lời ...ông xúc động thực sự một niềm hưng phấn trào lên lan toả khắp người .Ông linh cảm thấy thầy trò ông trong cái lớp học bình dị này , làm cái thí nghiệm đơn sơ này đã phát hiện ra một cái gì khác thường vô cùng kỳ vĩ trong thế giới tự nhiên...
Ông đã suy ngẫm, nghiên cứu và tiến hành hết thí nghiệm này đến thí nghiệm khác với bộ pin Vônta, dây dẫn và kim nam châm để kiểm tra và chứng minh giả thuyết của mình và kết luận rằng " Dòng điện đã sinh ra từ trường " và ngày 15 tháng 2 năm 1820 đó được coi là ngày khai sinh một lĩnh vực mới : Điện từ học .
Hãy chọn câu trả lời đúng.
Xung quanh dây dẫn ở hình nào dưới đây có từ trường
( AB, CD, EF là các đoạn dây dẫn )
A. H�nh a
B. H�nh b
C. H�nh c
D. C� 3 h�nh a, b, c