Bài 22. Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường

Tháng 11 năm 2008
Học, học nữa, học mãi
(Lê Nin)
Trường THCS Lê Quý Đôn
BÀI DẠY VẬT LÝ 9
Nêu tính chất từ của nam châm vinh cửu ?
Tương tác giữa hai nam châm khi đặt gần nhau như thế nào ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
HỎI
ĐÁP ÁN
Nam châm luôn có hai cực. Khi để tự do, một cực luôn hướng v? cực Bắc gọi là cực Bắc (N), còn cực luôn hướng về cực Nam gọi là cực Nam (S).
Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên đẩy nhau, các từ cực khác tên hút nhau.
Ơ� lớp 7 ta đã biết, cuộn dây có dòng điện chạy qua có tác dụng từ. Phải chăng chỉ có dòng điện chạy qua cuộn dây mới có tác dụng từ? Nếu dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kì nó có tác dụng từ hay không?
Bài 22
TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN - TỪ TRƯỜNG
Tuần 12- Tiết 24
I. LỰC TỪ
1. Thí nghiệm
Bố trí thí nghiệm như hình 22.1
C1
Kim nam châm bị lệch đi sau khi đóng công tắc
2. Kết luận
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kì đều gây ra tác dụng lực (gọi là lực từ) lên nam châm đặt gần nó. Ta nói dòng điện có tác dụng từ
Với dây AB có hình dạng bất kì thì sao ?
Bố trí thí nghiệm kiểm tra
II. Từ trường
1. Thí nghiệm
Thay đổi vị trí đặt kim nam châm
C2
Kim nam châm lệch khỏi hướng Nam - Bắc
2. Kết luận
- Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên nam châm đặt trong nó. Ta nói không gian đó có từ trường.
- Tại một vị trí nhất định trong từ trường kim nam châm đều chỉ một hướng xác định
Đặt kim nam châm thử xung quanh nam châm
C3
Khi buông tay kim nam châm luôn chỉ một hướng xác định
3. Cách nhận biết từ trường
Dùng dụng cụ nào để nhận biết từ trường một cách đơn giản nhất ?
Dùng nam châm để nhận biết từ trường
a) Cách nhận biết trong không gian có từ trường
Với kim nam châm, làm thế nào nhận biết trong không gian nào đó có từ trường ?
b) Kết luận
Nơi nào trong không có lực từ tác dụng lên nam châm thì nơi đó có từ trường.
III. VẬN DỤNG
C4
Dùng nam châm phát hiện dây dẫn có dòng điện
C5
Dùng nam châm phát hiện trái đất có từ trường
C6
Thí nghiệm
Không gian xung quanh bàn làm việc có từ trường
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống sau để được một kết luận đúng.
Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện tồn tại một ..... . Nam châm hoặc dòng điện đều có khả năng tác dụng .... lên kim nam châm đặt gần nó.
Người ta dùng .......... để nhận biết từ trường.
từ trường
lực từ
kim nam châm