Bài 22. Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường

Kiểm tra bài cũ
Câu 1
Có 1 số quả đấm cửa bằng đồng và 1 số quả bằng sắt mạ đồng, làm thế nào để phân biệt được chúng ?
A - Dùng cân để xác định khối lượng của mỗi chiếc.
B - Dùng nam châm .
C - Quan sát màu sắc.
D - Dùng dũa mài 1 điểm nào đó trên quả đấm để kiểm tra.
B - Dùng nam châm .
Trả lời
Kiểm tra bài cũ
Trên thanh nam châm, chỗ nào hút sắt mạnh nhất ?
A - Phần giữa của thanh nam châm.
B - Chỉ có từ cực bắc.
C - Cả hai từ cực.
D - Mọi chỗ đều hút sắt mạnh như nhau.
C - Cả hai từ cực.
Trả lời
Câu 2
Để trả lời câu hỏi phần trên đó chúng ta nghiên cứu bài hôm nay:
ở lớp 7 chúng ta đã biết, cuộn dây có dòng điện chạy qua có tác dụng từ, phải chăng chỉ có dòng điện chạy qua cuộn dây mới có tác dụng từ ? Nếu dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ thì nó có tác dụng từ hay không ?
Tiết 24 - Baì 22
Tác dụng từ của dòng điện
- Từ TRườNG
I/ Lực từ :
1. ThÝ nghiÖm :
Bè trÝ TN nh­ h×nh bªn

Tiết 24 -Bài 22: Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường
C1 Đóng khoá K. Quan sát và cho biết có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm. Lúc đã nằm cân bằng kim nam châm còn song song với dây dẫn nữa hay không?
Ngay sau đây các em sẽ quan sát thí nghiệm mụ ph?ng:
A
Thí nghiệm: Bài 22 - Tiết 24
I/ Lực từ :
1. ThÝ nghiÖm :
Tiết 24 -Bài 22: Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường
Trả lời C1: Kim nam ch©m lÖch khái vÞ trÝ ban ®Çu, lóc ®· n»m c©n b»ng kim nam ch©m kh«ng cßn song song víi d©y dÉn n÷a.
C1 Đóng khoá K. Quan sát và cho biết có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm. Lúc đã nằm cân bằng kim nam châm còn song song với dây dẫn nữa hay không?
Theo em tại sao kim nam châm lại bị lệch khỏi vị trí ban đầu?

2. Kết luận :
Dòng điện qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ đều xảy ra tác dụng lực (gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.
I/ Lực từ :
1. ThÝ nghiÖm :
Tiết 24 -Bài 22: Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường
I/ Lực từ :
1. ThÝ nghiÖm :
Tiết 24 -Bài 22: Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường
Một kim nam chõm (gọi là nam châm thử) được đặt tự do trên trục thẳng đứng, đang chỉ hướng Nam-Bắc. Đưa nó đến các vị trí khác nhau xung quanh dây dẫn có dòng điện hoặc xung quanh nam châm,
2. Kết luận :
2. Kết luận :
II/ Từ trường :
C2 Có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm?
Tr? l?i C2: Kim nam châm lệch khỏi hướng Nam - Bắc
1. Thí nghiệm
I/ Lực từ :
Tiết 24 -Bài 22: Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường
II/ Từ trường :
C3 ở m?t vị trí, sau khi nam châm đã đứng yên, xoay cho nó l?ch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Nhận xét hướng của kim nam châm sau khi đã trở lại vị trí cân bằng.
Trả lời C3: Kim nam ch©m lu«n lu«n chØ mét h­íng x¸c ®Þnh.

1. Thí nghiệm
2. Kết luận
- Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó. Ta nói trong không gian đó có từ trường.
- Tại m?t vị trí nhất định trong từ trường của thanh nam châm hoặc của dòng điện, kim nam châm đều chỉ một hướng xác định.
Mời các em xem một số hình ảnh
Mời các em xem một số hình ảnh
Mời các em xem một số hình ảnh
Mời các em xem một số hình ảnh
Mời các em xem một số hình ảnh
Hình ảnh các em vừa xem đều là các thiết bị phát ra sóng điện từ rất mạnh. Mà sóng điện từ chính là sự lan truyền của điện từ trường biến thiên trong không gian.
Như chúng ta đã biết từ trường mạnh sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người.
Em hãy nêu một vài cách hạn chế tác hại của từ trường đến sức khỏe con người?
I/ Lực từ :
Tiết 24 -Bài 22: Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường
II/ Từ trường :
1. Thí nghiệm
2. Kết luận
Nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường.
3. Cách nhận biết từ trường
Các em xem lại thí nghiệm
I/ Lực từ :
Tiết 24 -Bài 22: Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường
II/ Từ trường :
C4 Nếu có một kim nam châm thì em làm thế nào để phát hiện trong dây dẫn AB có dòng điện hay không?
IIi/ Vận dụng :
Trả lời C4: §Æt kim nam ch©m l¹i gÇn d©y dÉn AB. NÕu kim nam ch©m lÖch khái vÞ trÝ Nam - B¾c th× d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ ng­îc l¹i.
C5 Thí nghiệm nào đã làm với nam châm chứng tỏ xung quanh Trái Đất có từ trường?
Trả lời C5: §ã lµ TN ®Æt kim nam ch©m ë tr¹ng th¸i tù do, khi ®· ®øng yªn, kim nam ch©m lu«n chØ h­íng Nam – B¾c.
C6 Tại một điểm trên bàn làm việc, người ta thử đi thử lại vẫn thấy kim nam châm luôn nằm dọc theo một hướng xác định, không trùng với hướng Nam - Bắc. từ đó có thể rút ra kết luận gì về không gian xung quanh kim nam châm ?
Trả lời C6: Kh«ng gian xung quanh kim nam ch©m cã tõ tr­êng.
GHI NHỚ :
Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện tồn tại một từ trường. Nam châm hoặc dòng điện đều có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm.
Người ta dùng kim nam châm (gọi là nam châm thử) để nhận biết từ trường.
Bài tập
Bài 22.1: Trong phòng thí nghiệm phát hiện tác dụng từ của dòng điện, dây dẫn AB được bố trí như thế nào?
A. Tạo với kim nam châm một góc bất kỳ
B. Song song với kim nam châm
C. Vuông góc với kim nam châm
D. Tạo với kim nam châm một góc nhọn
B - Song song với kim nam châm
Các em xem một số hình ảnh về từ trường
Dặn dò
- Học kỹ bài
- Làm bài tập 22.1-22.4 trang 27-SBT.
Bài học kết thúc tại đây.
Cám ơn các em?