Bài 22. Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường

Kiểm tra miệng
Nam châm có đặc tính gì? Kim nam châm có mấy cực? Nêu quy ước các cực đó.
Nêu sự tương tác giữa 2 nam châm.
Nam châm có ứng dụng như thế nào trong đời sống?
Tiết 23
TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN
TỪ TRƯỜNG
A
+
+
+
-
1/ Thí Nghiệm :
Hình 22.1
Khi K mở, dây dẫn AB song song với
kim nam châm đang đứng yên.
Đóng khóa K, quan sát và cho biết có hiện
tượng gì xảy ra với kim nam châm ?
Lúc đã nằm cân bằng , kim nam châm có
còn song song với dây dẫn không ?
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ
đều gây ra tác dụng lực (lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó.
Ta nói rằng dòng điện gây ra tác dụng từ.
2/ Kết luận :
- Kim nam châm bị lệch khỏi vị trí cân bằng.
- Không .
I/LỰC TỪ
II/ TỪ TRƯỜNG :
A
+
+
+
-
1/ Thí Nghiệm :
Một kim nam châm
gọi là nam châm thử
được đặt tự do trên
trục thẳng đứng , đang
chỉ hướng Nam - Bắc.
Đưa nó đến các vị trí
khác nhau xung quanh
dây dẫn có dòng điện.
Có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm ?
C2 : :
Kim nam châm bị lệch khỏi vị trí cân bằng .
A
+
+
+
-

C 3 :

Ở mỗi vị trí, sau khi nam châm đã đứng yên
Xoay cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định,
buông tay ra.
Nhận xét hướng của kim nam châm sau khi
đã trở lại vị trí cân bằng ?
Trở về vị trí ban đầu .
Không song song với dây dẫn.
Không gian xung quanh nam châm , xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ
lên kim nam châm đặt trong nó. Ta nói trong không gian đó có từ trường.
Tại mỗi vị trí trong từ trường của thanh nam châm hoặc của dòng điện ,kim nam châm đều
chỉ một hướng xác định
2. KẾT LUẬN :
3/ Cách nhận biết từ trường :
Nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm
thì nơi đó có từ trường
III/ VẬN DỤNG :
C4 :
C5 :
Nếu có 1 kim nam châm thì em làm thế nào để phát hiện trong dây dẫn
có dòng điện hay không ?
Đưa kim nam châm lại gần dây dẫn AB .Nếu kim nam châm bị lệch khỏi hướng
Nam –Bắc chứng tỏ trong dây dẫn có dòng điện và ngược lại.

Thí nghiệm nào đã làm với nam châm chứng tỏ rằng xung quanh Trái Đất có
từ trường ?
Tại 1 điểm trên bàn làm việc,người ta thử đi thử lại vẫn thấy kim nam châm
luôn nằm dọc theo 1 hướng xác định ,không trùng hướng Nam - bắc . Từ đó
rút ra kết luận gì về không gian xung quanh kim nam châm ?
C6 :
Không gian Xung quanh kim nam châm có từ trường.
Đặt kim nam châm trên trục thẳng đứng. Xoay cho nó lệch khỏi
vị trí cân bằng ,khi đứng yên Kim nam châm luôn chỉ hướng Bắc – Nam.
Luyện tập
1.Trong thí nghiệm phát hiện tác dụng từ của dòng điện, dây dẫn AB được bố trí như thế nào?
A. Tạo với kim nam châm một góc bất kỳ.
B. Song song với kim nam châm.
C. Vuông góc với kim nam châm.
D. Tạo với kim nam châm một góc nhọn.
2. Từ trường không tồn tại ở đâu?
A. Xung quanh nam châm.
B. Xung quanh dòng điện.
C. Xung quanh điện tích đứng yên.
D. Xung quanh Trái Đất.
3. Giả sử có một dây dẫn chạy qua nhà. Nếu không dùng dụng cụ đo điện, có cách nào phát hiện được trong dây dẫn có dòng điện chạy qua hay không?
Dùng nam châm thử.
Hướng dẫn HS tự học ở nhà

Học bài đã ghi và ghi nhớ SGK/ 62.
Hoàn chỉnh các câu C
Đọc phần có thể em chưa biết.
BTVN: 22.1 – 22.4 SBT/27
- Đọc trước bài “ Từ phổ - đường sức từ”