Bài 22. Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường

.
nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học
Phòng giáo dục & đào tạo ba vì Trường thcs tiên phong
Vật lý 9
Giáo viên thực hiện : Nguyễn thị mười
kiểm tra bài cũ
Khi đặt hai nam châm gần nhau thì chúng tương tác với nhau như thế nào ? Xác định tên các từ cực của nam châm ở hình bên dưới ?
đáp án
Chúng đẩy nhau nếu cùng tên , hút nhau nếu khác tên .
S
N
I . Lực từ
1 . Thí nghiệm
a.Bố trí thí nghiệm (Hình 22.1 SGK )
b . Hiện tượng - Khoá K đóng kim nam châm lệch khỏi hướng ban đầu
Tiết 23
Bài 22
tác dụng từ của dòng điện - từ trường
thảo luận nhóm
- Mắc mạch điện
Đóng khoá K , quan sát hiện tượng
Thảo luận và trả lời câu hỏi sau :
1. Khi đóng khóa K hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm ?
3 . Khi mở K hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm ?
4 .Hiện tượng xảy ra với kim nam châm chứng tỏ điều gì ?
2 . Lúc đã nằm cân bằng kim nam châm còn song song với dây dẫn nữa không ?
Tiết 23
Bài 22
tác dụng từ của dòng điện - từ trường
I . Lực từ
1 . Thí nghiệm
a . Bố trí thí nghiệm như hình 22.1
b . Hiện tượng - Khoá K đóng kim nam châm lệch khỏi hướng ban đầu
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ
đều gây ra tác dụng lực (lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó.
Ta nói rằng dòng điện gây ra tác dụng từ.
lực từ
c . Nhận xét : Hiện tượng trên chứng tỏ dòng điện chạy qua dây dẫn AB gây ra lực tác dụng lên kim nam châm . Người ta gọi lực đó là
2 . Kết luận
Tiết 23
Bài 22
tác dụng từ của dòng điện - từ trường
I . Lực từ
II . Từ trường
1 . Thí nghiệm
2 . Kết luận
thảo luận nhóm
+ Bố trí và tiến hành thí nghiệm
+ Thảo luận trả lời các câu hỏi sau :
1 . Khóa K đóng hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm ?
2 .ở mỗi vị trí đó sau khi kim nam châm đứng yên xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng ban đầu , buông tay . Nhận xét về hướng của các kim nam châm sau khi đã trở lại vị trí cân bằng ?
+ Thay dây dẫn có dòng điện bởi thanh nam châm thẳng rồi thực hiện tương tự . Quan sát hiện tượng xảy ra và trả lời các câu hỏi như trên .
Hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm khi đặt tại vị trí khác nhau xung quanh dòng điện và thanh nam châm?
Không gian xung quanh nam châm , xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng
lực từ lên kim nam châm đặt trong nó. Ta nói trong không gian đó có từ trường.
Tại mỗi vị trí trong từ trường của thanh nam châm hoặc của dòng điện ,kim nam
châm đều chỉ một hướng xác định
ở mỗi vị trí đó sau khi kim nam châm đứng yên xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng ban đầu , buông tay . Nhận xét về hướng của kim nam châm sau khi đã trở lại vị trí cân bằng ?
Tiết 23
Bài 22
tác dụng từ của dòng điện - từ trường
I . Lực từ
II . Từ trường
1 . Thí nghiệm
2 . Kết luận
Đặc tính của từ trường :
- Tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó
- Tại mỗi vị trí nhất định trong từ trường kim nam châm đều chỉ một hướng xác định
Không gian xung quanh nam châm , xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng
lực từ lên kim nam châm đặt trong nó. Ta nói trong không gian đó có từ trường.
Tại mỗi vị trí trong từ trường của thanh nam châm hoặc của dòng điện ,kim nam
châm đều chỉ một hướng xác định
Tiết 23
Bài 22
tác dụng từ của dòng điện - từ trường
I . Lực từ
II . Từ trường
1 . Thí nghiệm
2 . Kết luận
3 . Cách nhận biết từ trường
Dùng kim nam châm ( Nam châm thử ): nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường
Dựa vào các đặc tính của từ trường hãy nêu cách nhận biết từ trường ?
Tiết 23
Bài 22
tác dụng từ của dòng điện - từ trường
I . Lực từ
II . Từ trường
III . Vận dụng
Trả lời
C4 :
Đưa dây dẫn lại gần kim nam châm nếu kim nam châm lệch khỏi hướng Bắc-Nam => dây dẫn có dòng điện .
C4 : Nếu có một kim nam châm thì làm thế nào để phát hiện ra trong dây dẫn AB có dòng điện hay không ?
C5 : Thí nghiệm nào đã làm với kim nam châm chứng tỏ rằng xung quanh trái đất có từ trường ?
C6: Tại một điểm trên bàn làm việc người ta thử đi thử lại vẫn thấy KNC luôn nằm dọc theo một hướng xác định không trùng với hướng Bắc-Nam . Có thể rút ra kết luận gì về không gian xung quanh KNC ?
C5 :
Thí nghiệm chứng tỏ trái đất có dòng điện là thí nghiệm đặt kim nam châm ở trạng thái tự do , khi đã đứng yên kim nam châm luôn chỉ hướng Bắc-Nam .
C6 :
- Không gian xung quanh nam châm có từ trường .
Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện tồn tại một từ trường. Nam châm hoặc dòng điện đều có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm.
Người ta dùng kim nam châm (gọi là nam châm thử) để nhận biết từ trường.
GHI NHỚ :
Tiết 23
Bài 22
tác dụng từ của dòng điện - từ trường
I . Lực từ
II . Từ trường
III . Vận dụng
bài tập
Bài 1 Trong thí nghiệm phát hiện tác dụng từ của dòng điện dây AB được bố trí như thế nào ?
A . Tạo với kim nam châm một góc bất kì B . Song song với kim nam châm
C . Vuông góc với kim nam châm D. Tạo với kim nam châm một góc nhọn
Bài 2 Các phát biểu nào sau đây là sai ?
A . ấm điện đun nước hoạt đông dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện
B . Dòng điện đi qua dây điện trở của ấm đun nước không gây lên tác dụng từ
C . Cường độ dòng điện càng lớn thì tác dụng từ càng mạnh
D . Máy sấy tóc hoạt động dựa trên tác dụng từ của dòng điện
E . Từ trường tồn tại xung quanh các điện tích đứng yên
Tiết 23
Bài 22
tác dụng từ của dòng điện - từ trường
I . Lực từ
II . Từ trường
III . Vận dụng
bài tập
Bài 3 Có một số pin để lâu ngày và một đoạn dây dẫn . Nếu không có bóng đèn pin để thử , có cách nào kiểm tra được pin còn điện hay không khi trong tay bạn chỉ có một kim nam châm ?
Hướng dẫn về nhà
Qua bài học các em cần nhớ
+ thí nghiệm Ơ-Xtét=>kết luận
+ Từ trường tồn tại ở đâu ? cách nhận biết từ trường
Học bài , làm bài tập 22.3 , 22.4 (SBT -T27 )
Tìm thêm các ứng dụng về tác dụng từ
nghiên cứu trước bài Từ Phổ - Đường sức từ
Giáo viên thực hiện :nguyễn thị mười
Trường thcs tiên phong - ba vì - hà nội
cảm ơn các thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
chúc các thầy cô và các em mạnh khoẻ học tập công tác tốt