Bài 22. Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường

KIỂM TRA BÀI CŨ
1) khi đặt hai nam châm gần nhau thì chúng tương tác với nhau như thế nào ?
2)Xác định tên các từ cực của nam châm ở hình dưới đây ?
Bài 47

? l?p 7 ch�ng ta d� bi?t, cu?n d�y cĩ dịng
di?n ch?y qua cĩ t�c d?ng t?. Ph?i chang ch?
cĩ dịng di?n ch?y qua cu?n d�y m?i cĩ t�c
d?ng t? ? n?u dịng di?n ch?y qua d�y d?n
th?ng hay cĩ hình d?ng b?t kì thì nĩ cĩ t�c
d?ng t? hay khơng ?

BÀI 22
I. Lực từ :
1- Thí nghiệm
a- Dụng cụ :
Kim nam châm, dây AB thẳng, nguồn điện,biến trở, ampe kế, dây nối.
b- Tiến hành:

2- Kết luận :
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kì đều gây ra tác dụng lực ( gọi là lực từ ) lên kim nam châm đặt gần nó. Lực này gọi là lực từ .

*C1

Đóng công tắc K. Quan sát và cho biết :
+ Hiện tượng xảy ra với kim nam châm.
+ Khi nằm cân bằng, kim nam châm còn song song với dây dẫn nữa không ?

BÀI 22
II- TỪ TRƯỜNG
1- Thí nghiệm

Đưa kim nam châm đến các vị trí khác nhau xung quanh dây dẫn có dòng điện hoặc xung quanh thanh nam châm .
2- Kết luận :
Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó. Ta nói trong không gian đó có từ trường .
Tại mỗi vị trí nhất định trong từ trường, kim nam châm đều chỉ một hướng xác định.

C2 :Quan sát hiện tượng xảy ra với kim nam châm.
C3 : ở mỗi vị trí sau khi nam châm đã đứng yên xoay
cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay .

BÀI 22
3- Cách nhận biết từ trường :
III- VẬN DỤNG
C4: Nếu không có ampe kế mà chỉ có một nam châm thì em làm thế nào để phát hiện ra trong dây dẫn AB có dòng điện hay không?
C5: Thí nghiệm nào đã làm chứng tỏ xung quanh Trái Đất có từ trường?
C6: Tại một điểm trên bàn làm việc người ta thử đi, thử lại mà kim nam châm vẫn chỉ theo một hướng xác định không theo hướng Bắc-Nam. Từ có thể kết luận gì về không gian xung quanh kim nam châm?

Nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường .
BÀI 22
1- Dòng điện chạy qua dây dẫn gây ra tác dụng lực lên kim nam châm đặt gần nó. Lực này gọi là lực từ .
2- Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó. Ta nói trong không gian đó có từ trường .
3- Nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường .
Thí nghiệm ở hình bên được gọi là thí nghiệm Ơxtet do nhà vật lí học người Đan Mạch Hans-Christian- Ơxtet (1777- 1851) tiến hành năm 1820 . Phát kiến của Ơxtet về sự liên hệ giữa điện và từ ( mà hàng ngàn năm về trước con người vẫn coi là hai hiện tượng tách biệt, không có gì liên hệ với nhau )
Phát kiến của Ông mở đầu cho bước phát triển mới của Điện Từ học thế kỉ XIX và XX
Thí nghiệm về tác dụng từ của dòng điện của Ơxtet là cơ sở ra đời của Động cơ điện
Các em học thuộc phần ghi nhớ .
Đọc phần có thể em chưa biết
Làm bài tập 22.1 đến 22.4
Đọc trước bài : Từ phổ - Đường sức từ