Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

Kiểm tra bài cũ:
Đáp án:
Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm. Chiều dòng điện ngược với chiều chuyển động của các electron trong kim loại.
Sơ đồ mạch điện:

HS1: Nêu quy ước về chiều của dòng điện? So sánh chiều dòng điện theo quy ước với chiều chuyển động của các electron trong kim loại?
HS2: Vẽ sơ đồ mạch điện của bóng đèn pin?

Câu hỏi:
BÀI 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
TÁC DỤNG NHIỆT

“Dòng người” ta có thể nhìn thấy người đi qua lại, “dòng nước” ta có thể thấy nước chảy. Vậy “dòng điện” gồm các điện tích dịch chuyển ta có thể thấy không? Dựa vào đâu để ta có thể nhận biết có dòng điện chạy trong mạch?
Dựa vào tác dụng của nó như làm bóng đèn sáng, làm nóng bếp điện…


BÀI 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
TÁC DỤNG NHIỆT
C1: bàn là, bếp điện, máy sấy, bóng đèn, nồi cơm điện …
C2: Lắp mạch điện theo sơ đồ hình 22.1
Các em hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị thường dùng trong gia đình bị đốt nóng lên khi có dòng điện chạy qua?
Trong gia đình chúng ta có: bàn là, bếp điện, máy sấy, bóng đèn, nồi cơm điện …
Các em nhận thấy bóng đèn khác gì với các thiết bị khác?
Bóng đèn có thể sáng còn các vật kia không sáng.
Để lắp mạch điện theo sơ đồ hình 22.1 ta cần những dụng cụ và thiết bị nào?
Cần có bóng đèn, 3 đoạn dây dẫn, pin đèn và công tắc.
Tiến hành lắp mạch điện:

BÀI 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
TÁC DỤNG NHIỆT
C1: bàn là, bếp điện, máy sấy, bóng đèn, nồi cơm điện …
C2: Lắp mạch điện theo sơ đồ hình 22.1
Bảng nhiệt độ nóng chảy của một số chất:
Các em tiến hành đóng điện cho đèn sáng và trả lời câu hỏi:
Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Bằng cách nào để xác nhận điều đó?
Khi đèn sáng, bóng đèn nóng lên. Ta có thể dùng tay hoặc nhiệt kế để kiểm tra.
Bộ phận nào của đèn được đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua?
Dây tóc bóng đèn.
Khi đèn sáng bình thường, dây tóc có nhiệt độ khoảng 2500 độ c. Các em xem bảng nhiệt độ nóng chảy và giải thích vì sao dây tóc bóng đèn thường được làm bằng Vonfam?
Vì nhiệt độ nóng chảy của Vonfam cao hơn nhiệt độ của dây tóc bóng đèn khi sáng.


BÀI 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
TÁC DỤNG NHIỆT
C1:
C2:
Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
C3: Các em quan sát thí nghiệm.
Qua thí nghiệm ở trên, em hãy cho biết vật dẫn điện nóng lên khi nào?
Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Làm thí nghiệm kiểm chứng:
Thí nghiệm gồm 1 nguồn điện, 1đoạn dây sắt, cầu chì, công tắt, dây dẫn và vài mảnh giấy nhỏ.

A B
Nguồn điện
BÀI 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
TÁC DỤNG NHIỆT
Kết luận:
khi có dòng điện chạy qua, các vật bị nóng lên.
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng
Bảng nhiệt độ nóng chảy:

Các em quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra với mảnh giấy nhỏ?
Mảnh giấy bị cháy rơi xuống.
Hãy cho biết dòng điện đã gây ra tác dụng gì với dây sắt AB?
Dòng điện làm cho dây sắt nóng lên và làm cháy những mảnh giấy.
Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật bị …………….
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới ………….cao và ………………...
Nếu trong mạch điện với dây dẫn bằng đồng có nối xen 1 đoạn dây chì thì trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện dây dẫn có thể nóng lên trên 327 độ. Khi đó đoạn dây chì và mạch điện xảy ra hiện tượng gì?
Dây chì bị chảy, mạch điện an toàn.
nóng lên
nhiệt độ
phát sáng
BÀI 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
TÁC DỤNG NHIỆT.
TÁC DỤNG PHÁT SÁNG.
1. Bóng đèn bút thử điện.
C5: hai đầu dây đèn bị đứt quảng.
C6:Vùng chất khí ở giữa 2 đầu dây phát sáng.
Kết luận:
Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này phát sáng.
Quan sát dây tóc của bóng
đèn sợi đốt và cho biết nó
liền mạch hay đứt quảng?
Quan sát bóng đèn của
bút thử điện và so sánh với
bóng đèn sợi đốt?
Hai đầu dây đèn của bút
thử điện bị tách ra (đứt quảng)
Đèn sáng do hai đầu dây đèn
hay do vùng chất khi ở giữa hai
đầu dây phát sáng?
Vùng chất khí ở giữa 2 đầu dây
phát sáng.
Kết luận:
Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này
phát sáng
BÀI 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
TÁC DỤNG NHIỆT.
TÁC DỤNG PHÁT SÁNG.
1. Bóng đèn bút thử điện.
2. Đèn điốt phát quang (đèn LED)
Đèn điốt phát quang có 1bản cực to và một bản cực nhỏ.
C7: dòng điện đi vào ở bản cực nhỏ.
Tìm hiểu đèn điốt phát quang (đèn LED)
Đèn điốt phát quang có 1bản cực to và một bản cực nhỏ.
Đảo ngược 2 đầu dây đèn và nhận xét xem khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản cực nào của đèn?
Dòng điện đi vào ở bản cực nhỏ.
bản cực nhỏ
BÀI 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
TÁC DỤNG NHIỆT.
TÁC DỤNG PHÁT SÁNG.
1. Bóng đèn bút thử điện.
2. Đèn điốt phát quang (đèn LED)
Đèn điốt phát quang có 1bản cực to và một bản cực nhỏ.
C7: dòng điện đi vào ở bản cực nhỏ.
Kết luận:
Đèn điốt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng
Kết luận:
Đèn điốt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo ……………. nhất định và khi đó đèn sáng.
một chiều
BÀI 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
TÁC DỤNG NHIỆT.
TÁC DỤNG PHÁT SÁNG.
VẬN DỤNG.
C8: E
C9:

C8. Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường?
Bóng đèn bút thử điện.
Đèn điốt phát quang.
Quạt điện.
Đồng hồ dùng pin.
Không có trường hợp nào.
C9. Mạch điện ở hình bên, nguồn điện chưa biết 2 cực.Hãy nêu cách xác định cực của 2 đầu A, B nhờ vào đèn điốt?
Nối bản cực nhỏ của đèn điốt vào đầu A, đóng công tắc, nếu đèn sáng thì A là cực dương của nguồn. Nếu đèn không sáng thì A là cực âm.
Vận dụng:
A
B
BÀI 22: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
TÁC DỤNG NHIỆT.
TÁC DỤNG PHÁT SÁNG.
VẬN DỤNG.


Dòng điện đi qua vật dẫn làm cho vật dẫn?
Làm cho vật dẫn nóng lên, nếu nóng đến nhiệt độ cao thì phát sáng.
Bóng đèn của bút thử điện và đèn điốt phát quang có sáng khi nóng lên ở nhiệt độ cao không?
Không.
Về nhà:
Làm các các bài tập trong sách bài tập từ 22.1 đến 22.4 và trả lời các câu hỏi từ C1 đến C9. Đọc trước bài 23: Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện.
Củng cố, về nhà