Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
I. Tác dụng nhiệt :
� Câu C1 : Hãy kể tên một số dụng cụ , thiết bị thường dùng được đốt nóng khi có dòng điện chạy qua
? Dụng cụ đốt nóng bằng điện : Bóng đèn dây tóc , bếp điện , nồi cơm điện , bàn là(bàn ủi), lò nướng , lò sưởi điện , máy sấy tóc , mỏ hàn điện , ấm điện , chăn điện , máy dán hay ép plastic(chất dẻo) v.v.
� Câu C2:
a) Khi đèn sáng bóng đèn có nóng lên không ? Bằng cách nào để xác nhận điều đó ?
Trả lời:
? Bóng đèn nóng lên.Có thể xác nhận qua cảm giác bằng tay hoặc sử dụng nhiệt kế


b) Bộ phận nào của đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua ?
Trả lời :
? Dây tóc của bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng


■ Caâu C2:
c) Khi deøn saùng bình thöôøng,boä phaän ñoù cuûa ñeøn coù
nhieät ñoä khoaûng


Baûng beân cho bieát
nhieät ñoä noùng chaûy
cuûa moät soá chaát,haõy
giaûi thích vì sao daây
toùc cuûa boùng ñeøn
thöôøng ñöôïc laøm baèng
Vonfam ?

327
Chì
1080
Đồng
1300
Thép
3370
Vonfam
Nhiệt độ nóng chảy (oC)
Chất
2500 0C




 Vaät daãn ñieän noùng leân khi coù doøng ñieän chaïy qua
Nguồn điện
+
Dây sắt
Cầu chì
A
B
■ Caâu C3:

a) Coù hieän töôïng gì xaûy ra khi giaùo vieân ñoùng coâng taéc ?
 Caùc maûnh giaáy bò chaùy ñöùt vaø rôi xuoáng

b) Töø quan saùt treân , haõy cho bieát doøng ñieän ñaõ gaây ra taùc duïng gì vôùi daây saét AB
 Doøng ñieän laøm daây saét AB noùng leân neân caùc maûnh giaáy bò chaùy ñöùt


Keát luaän:

 Khi doøng ñieän chaïy qua,caùc vaät daãn bò ……………………
 Doøng ñieän chaïy qua daây toùc boùng ñeøn laøm daây toùc noùng tôùi …………………cao vaø ………………….

nóng lên
nhiệt độ
phát sáng
? Câu C4: Nếu trong mạch điện với dây dẫn bằng đồng có nối xen một đoạn dây chì (gọi là cầu chì ) thì trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện ,dây dẫn có thể nóng lên trên 327oC.Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây chì và với mạch điện?
Trả lời:
? Khi đó cầu chì nóng lên tới nhiệt độ nóng chảy và bị đứt.Mạch điện bị hở,tránh hư hại và tổn thất có thể xảy ra.
Nguồn điện
+
Cầu chì

II. Tác dụng phát sáng:

Một trong những tác dụng quan trọng của dòng điện là tác dụng phát sáng .Nhiều loại đèn điện hoạt động dựa trên tác dụng này.
1. Boùng ñeøn buùt thöû ñieän
■ Caâu C5: Trong boùng ñeøn buùt thöû ñieän coù chöùa moät chaát khí ( khí neâon).Haõy quan saùt boùng ñeøn naøy vaø neâu nhaän xeùt veà hai ñaàu daây beân trong cuûa noù.


Trả lời :
? Hai đầu dây trong bóng đèn của bút thử điện tách rời nhau
■ Caâu C6: Haõy quan saùt boùng ñeøn buùt thöû ñieän khi noù phaùt saùng vaø traû lôøi caâu hoûi sau ñaây:
Ñeøn saùng do hai ñaàu daây ñeøn noùng saùng hay do vuøng chaát khí ôû giöõa hai ñaàu daây naøy phaùt saùng ?
Traû lôøi :
 Ñeøn cuûa buùt thöû ñieän saùng do chaát khí ôû hai ñaàu daây beân trong ñeøn phaùt saùng

Kết luận:

? Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này .........
phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED) :

Đầu dây nối với bản kim loại nhỏ
Đầu dây nối với bản kim loại to
Đầu dây nối với bản kim loại nhỏ
Đầu dây nối với bản kim loại to
Đầu dây nối với bản kim loại nhỏ
Đầu dây nối với bản kim loại to
Đầu dây nối với bản kim loại nhỏ
Đầu dây nối với bản kim loại to

Kết luận:

? Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo ...........nhất định và khi đó đèn sáng
một chiều
III. Vaän duïng :
■ CaâuC8 : Doøng ñieän khoâng gaây ra taùc duïng nhieät trong caùc duïng cuï naøo döôùi ñaây khi chuùng hoaït ñoäng bình thöôøng :
Boùng ñeøn buùt thöû ñieän ;
Ñeøn ñioât phaùt quang ;
Quaït ñieän ;
Ñoàng hoà duøng pin ;
Khoâng coù tröôøng hôïp naøo .
■ Caâu C9: Cho maïch ñieän coù sô ñoà nhö hình 22.5,nguoàn ñieän laø moät chieác pin vôùi caùc cöïc (+) vaø (-) chöa bieát.Haõy neâu caùch laøm khi söû duïng ñeøn ñioât phaùt quang ñeå xaùc ñònh xem A hay B laø cöïc (+) cuûa pin naøy vaø chieàu doøng ñieän chaïy trong maïch.
Đầu dây nối với bản kim loại nhỏ
Đầu dây nối với bản kim loại to
A
B
Đầu dây nối với bản kim loại nhỏ
Đầu dây nối với bản kim loại to
+
A
B
? Câu C9:
Trả lời:
? Nối bản kim loại nhỏ của đèn LED với cưc� A của nguồn điện và đóng công tắc K.Nếu đèn LED sáng thì cực A là cực dương của nguồn điện ,nếu đèn không sáng là cực âm và B là cực dương của nguồn điện.