Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

Bài giảng môn vật lý
LỚP BẢY
GV: Nguyễn Thị Thu Hương
Trường THCS Lê Ngọc Hân
KIỂM TRA BÀI CŨ

.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy vẽ và mô tả chiều chuyển động của các êlectrôn và chiều của dòng điện chạy trong mạch?
Câu 1

.
KIỂM TRA BÀI CŨ
 Chiều chuyển động của các êlectrôn là chiều từ cực âm qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực dương của nguồn điện.
Giải

.
KIỂM TRA BÀI CŨ
 Chiều của dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn.
Chiều dòng điện
Chiều dòng điện
Giải
So sánh: chiều chuyển động của các êlectrôn tự do với chiều qui ước của dòng điện?
Câu 2
So sánh: chiều các êlectrôn tự do ngược với chiều qui ước của dòng điện.
Giải
ĐẶT VẤN ĐỀ
Khi có dòng điện chạy trong mạch, ta không thể nhìn thấy các điện tích dịch chuyển. Vậy làm thế nào để nhận biết có dòng điện trong mạch hay không?
ĐÁP:
Khi có dòng điện chạy trong mạch, ta không thể nhìn thấy các điện tích dịch chuyển. Để nhận biết có dòng điện trong mạch hay không, ta có thể căn cứ vào biểu hiện do tác dụng của dòng điện gây mà xác nhận sự tồn tại của nó.
BÀI 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
1.khi có dòng điện chạy qua,
Ghi Nhớ:
các vật dẫn bị…………
nóng lên
2.Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới…………cao và…………...
nhiệt độ
phát sáng
3.Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí nầy…………...
phát sáng

4.Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo ………… nhất định và khi đó đèn sáng.
một chiều
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
Ghi Nhớ:
3.Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí nầy…………...
phát sáng

4.Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo ………… nhất định và khi đó đèn sáng.
một chiều
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
Ghi Nhớ:
1.khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bị…………
nóng lên
2.Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới…………cao và…………...
nhiệt độ
phát sáng
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
Tác dụng nhiệt được thể hiện qua những thiết bị sử dụng điện nào thường dùng trong cuộc sống hàng ngày?
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
C1/60/SGK:
Em hãy nêu mười thiết bị được dùng để đốt nóng khi có dòng điện chạy qua?
Ấm điện.
Đèn dây tóc
Mỏ hàn điện.
Máy sấy tóc.
Bàn ủi điện.
Nồi cơm điện.
Bếp điện.
Máy nước nóng
C1/60/SGK:
Thiết bị được dùng để đốt nóng khi có dòng điện chạy qua:
Giải
Nồi cơm điện.
Bếp điện.
Bàn ủi điện.
Lò nướng điện.
Lò sưởi điện.
Mỏ hàn điện.
Ấm điện.
Chăn điện.
Máy sấy tóc.
Máy ép nhựa.
…vv………
C2/60/SGK:
Lắp mạch điện như sơ đồ hình 22.1/60/SGK:
+
k
C2/60/SGK:
Giải
C2/60/SGK:
Giải
+
k
C2/60/SGK:
a)Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Làm thế nào để xác nhận điều đó?
C2/60/SGK:
a)Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên. Để xác nhận điều đó ta cảm nhận bằng tay hoặc dùng nhiệt kế.
Giải
Tiếp
C2/60/SGK:
a)Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Làm thế nào để xác nhận điều đó?
b)Bộ phận nào của bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua?
C2/60/SGK:
a)Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên. Để xác nhận điều đó ta cảm nhận bằng tay hoặc dùng nhiệt kế.
b)Dây tóc của bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua.
Giải
Tiếp
BẢNG NHIỆT ĐỘ NÓNG CHẢY
của một số chất
Chất
Nhiệt độ nóng chảy
Vônfram
Thép
Đồng
Chì
3370 0C
1300 0C
1080 0C
327 0C
3370 0C
C2/60/SGK:
a)Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Làm thế nào để xác nhận điều đó?
b)Bộ phận nào của bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua?
c) Khi đèn sáng bình thường, bộ phận đó của đèn có nhiệt độ bao nhiêu? Vì sao phải làm bằng Vôn fram?
C2/60/SGK:
Giải
c) Khi đèn sáng nhiệt độ của dây tóc là 2500 0C .
Dây tóc thường làm bằng Vônfram để không bị nóng chảy, vì nhiệt độ nóng chảy của Vônfram là 3370 0C (lớn hơn nhiệt độ phát sáng 25000C).
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
C3/60/SGK:
Quan sát thí nghiệm được bố trí như hình 22.2/61/SGK
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
Nhận xét gì về nhiệt độ của vật dẫn điện khi có dòng điện chạy qua?
Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
C3/60/SGK:
Quan sát thí nghiệm được bố trí như hình 22.2/61/SGK
Cầu chì
Mảnh giấy nhỏ
Dây sắt
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
C3/60/SGK:
a) Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi đóng công tắc?
b) Từ quan sát, hãy cho biết dòng điện đã gây ra tác dụng gì với dây sắt AB?
Nguồn điện
k
Nguồn điện
k
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
C3/60/SGK:
a) Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi đóng công tắc?
b) Từ quan sát, hãy cho biết dòng điện đã gây ra tác dụng gì với dây sắt AB?
C3/60/SGK:
a)Khi đóng công tắc các mảnh giấy bị cháy đứt và rơi xuống.
b) Từ quan sát, ta thấy dòng điện đã gây ra tác dụng nhiệt với dây sắt AB nên nó nóng lên làm cháy các mảnh giấy.
Giải
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
C4/61/SGK:
Nếu trong mạch điện có dây dẫn bằng đồng có nối xen một sợi dây chì(gọi là cầu chì) thì trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây dẫn có thể nóng trên 3270C. Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây chì và với mạch điện?
BẢNG NHIỆT ĐỘ NÓNG CHẢY
của một số chất
Chất
Nhiệt độ nóng chảy
Vônfram
Thép
Đồng
Chì
3370 0C
1300 0C
1080 0C
327 0C
C4/61/SGK:
Nếu trong mạch điện có dây dẫn bằng đồng có nối xen một sợi dây chì(gọi là cầu chì) thì trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây dẫn có thể nóng trên 3270C,
Giải
C4/61/SGK:
Nếu trong…trên 3270C, thì khi đó dây chì sẽ nóng lên, chảy ra và đứt(Do chì nóng chảy ở nhiệt độ 3270C), vì vậy mạch điện bị hở, dòng điện tự ngắt, bảo đảm an toàn cho các thiết bị dùng điện.
Giải
Giải
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
khi có dòng điện chạy qua,
Kết luận
các vật dẫn bị…………
nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới…………cao và…………...
nhiệt độ
phát sáng
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bị…………
nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới…………cao và…………...
nhiệt độ
phát sáng
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
Hai đầu
dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
khí
Hai đầu
dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
Khí nêôn
C5/61/SGK:
điện có chứa một chất khí. Hãy
Trong bóng đèn bút thử
quan sát bóng đèn và nêu nhận xét về hai đầu dây đèn bên trong nó?
Hai đầu
dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
Khí nêôn
C5/61/SGK:
Hai đầu dây đèn bên trong bóng đèn của bút thử điện tách rời nhau.
Giải
Hai đầu
dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
Khí nêôn
C6/61/SGK:
dây đèn nóng phát sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây nầy phát sáng?
Đèn sáng do hai đầu
Khí nêôn
C6/61/SGK:
đầu dây nầy phát sáng.
Trong bút thử điện, đèn sáng là do vùng chất khí ở giữa hai
Giải
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
Kết luận 1:
Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí nầy…………...
phát sáng
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí nầy…………...
phát sáng
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
2-Đèn điôt phát quang(đèn LED)
(Light Emitting Diode)
Thay đèn dây tóc bằng đèn điốt phát quang(đèn LED).
Nối bản to của đèn LED với cực dương của nguồn.
Đèn không sáng
C7/62/SGK:
Đảo ngược hai đầu dây đèn nhận xét xem khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản cực nào của đèn?

Nối bản nhỏ của đèn LED với cực dương của nguồn.
Nối bản nhỏ của đèn LED với cực dương của nguồn.
C7/62/SGK:
Đảo ngược hai đầu dây đèn nhận xét xem khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản cực nào của đèn?

C7/62/SGK:
Đèn điôt phát quang sáng khi bản nhỏ hơn bên trong đèn được nối với cực dương và bản to được nối với cực âm.
Giải
Kết luận:
Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo ………… nhất định và khi đó đèn sáng.
một chiều
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
2-Đèn điôt phát quang(đèn LED)
*Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo ………… nhất định và khi đó đèn sáng.
một chiều
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
2-Đèn điôt phát quang(đèn LED)
Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điốt phát quang mặc dù các đèn nầy chưa nóng tới nhiệt độ cao.
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
khi có dòng điện chạy qua,
các vật dẫn bị…………
nóng lên
Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điốt phát quang mặc dù các đèn nầy chưa nóng tới nhiệt độ cao.
I.Tác dụng phát sáng:
C8/62/SGK:
Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường:
Bóng đèn bút thử điện.
Đèn điôt phát quang.
Quạt điện.
Không có trường hợp nào.
Đồng hồ dùng pin.
A.
B.
C.
D.
E.
Sai
C8/62/SGK:
Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường:
Bóng đèn bút thử điện.
Đèn điôt phát quang.
Quạt điện.
Không có trường hợp nào.
Đồng hồ dùng pin.
A.
B.
C.
D.
E.
C8/62/SGK:
Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường:
Bóng đèn bút thử điện.
Đèn điôt phát quang.
Quạt điện.
Không có trường hợp nào.
Đồng hồ dùng pin.
A.
B.
C.
D.
E.
Sai
C8/62/SGK:
Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường:
Bóng đèn bút thử điện.
Đèn điôt phát quang.
Quạt điện.
Không có trường hợp nào.
Đồng hồ dùng pin.
A.
B.
C.
D.
E.
Sai
C8/62/SGK:
Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường:
Bóng đèn bút thử điện.
Đèn điôt phát quang.
Quạt điện.
Không có trường hợp nào.
Đồng hồ dùng pin.
A.
B.
C.
D.
E.
Sai
C8/62/SGK:
Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường:
Bóng đèn bút thử điện.
Đèn điôt phát quang.
Quạt điện.
Không có trường hợp nào.
Đồng hồ dùng pin.
A.
B.
C.
D.
E.
Câu 3
Hiện tượng nào sau đây vừa có sự tỏa nhiệt vừa có sự tỏa sáng:
BÀI TẬP MỞ RỘNG
Chiếc loa đang hoạt động.
Sấm sét.
Chuông điện reo.
Máy điều hòa nhiệt độ đang hoạt động.
A.
B.
C.
D.
Câu 3
Hiện tượng nào sau đây vừa có sự tỏa nhiệt vừa có sự tỏa sáng:
BÀI TẬP MỞ RỘNG
Chiếc loa đang hoạt động.
Sấm sét.
Chuông điện reo.
Máy điều hòa nhiệt độ đang hoạt động.
A.
B.
C.
D.
Đúng rồi!
A.
Câu 3
Hiện tượng nào sau đây vừa có sự tỏa nhiệt vừa có sự tỏa sáng:
BÀI TẬP MỞ RỘNG
Chiếc loa đang hoạt động.
Sấm sét.
Chuông điện reo.
Máy điều hòa nhiệt độ đang hoạt động.
A.
B.
C.
D.
sai
Câu 3
Hiện tượng nào sau đây vừa có sự tỏa nhiệt vừa có sự tỏa sáng:
BÀI TẬP MỞ RỘNG
Chiếc loa đang hoạt động.
Sấm sét.
Chuông điện reo.
Máy điều hòa nhiệt độ đang hoạt động.
A.
B.
C.
D.
sai
Câu 3
Hiện tượng nào sau đây vừa có sự tỏa nhiệt vừa có sự tỏa sáng:
BÀI TẬP MỞ RỘNG
Chiếc loa đang hoạt động.
Sấm sét.
Chuông điện reo.
Máy điều hòa nhiệt độ đang hoạt động.
A.
B.
C.
D.
sai
C9/62/SGK:
Cho mạch điện có sơ đồ như hình 22.5/62/SGK
Xác định xem A hay B là cực(+) của pin.
C9/62/SGK:
Cho mạch điện có sơ đồ như hình 22.5/62/SGK, nguồn điện là một chiếc pin với các cực(+) và (-) chưa biết. Hãy nêu cách làm khi sử dụng đèn điôt phát quang để xác định xem A hay B là cực(+) của pin và chiều dòng điện chạy trong mạch.
C9/62/SGK:
Cho mạch điện có sơ đồ như hình 22.5/62/SGK
LED
PIN
A
B
K
C9/62/SGK:
Nối bản kim loại nhỏ của đèn LED với cực A của nguồn điện
PIN
A
B
K
LED
C9/62/SGK:
Giải
Mắc đèn LED vào mạch , chỉnh cho đèn sáng.
Nếu bản kim loại nhỏ của đèn LED nối với cực A của nguồn điện thì A là cực dương, B là cực âm. Chiều dòng điện đi từ A qua dây dẫn và qua đèn LED đến B. và ngược lại.
C9/62/SGK:
Nếu bản kim loại nhỏ của đèn LED nối với cực B của nguồn điện
PIN
A
B
K
LED
C9/62/SGK:
Giải
Mắc đèn LED vào mạch , chỉnh cho đèn sáng.
Nếu bản kim loại nhỏ của đèn LED nối với cực B của nguồn điện thì B là cực dương, A là cực âm. Chiều dòng điện đi từ B qua dây dẫn và qua đèn LED đến A.
C9/62/SGK:
Nối bản kim loại lớn của đèn LED với cực A của nguồn điện.
PIN
A
B
K
LED
Đèn …………
không sáng
?
C9/62/SGK:
Nối bản kim loại nhỏ của đèn LED với cực A của nguồn điện và đóng khóa K. Nếu đèn LED sáng thì cực A là cực dương của nguồn điện, nếu đèn không sáng thì cực A là cực âm cực B là cực dương của nguồn điện.
Suy luận tương tự nếu nối bản kim loại nhỏ của đèn LED với cực B của nguồn điện.(chiều như hình vẽ)
Giải
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Ngày nay đèn điốt phát quang được dùng làm đèn báo ở nhiều dụng cụ và thiết bị điện như Ra đi ô, tivi, máy tính, điện thoại di động, ổ áp,…đèn nầy rất bền , rẻ tiền và tiết kiệm điện.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
2.Dòng điện chạy qua bóng đèn ống, nhờ cơ chế đặc biệt, chất bột phủ bên trong thành ống phát sáng. Đèn nầy nóng lên rất ít nên tiêu thụ điện ít hơn so với đèn dây tóc nóng phát sáng.