Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ LỚP 7/3
Ậ
T
L
Í
V
NGUYỄN THỊ THỦY- THCS NGUYỄN KHUYẾN NHA TRANG
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Hãy nêu chiều quy ước của dòng điện.
2. Hãy vẽ một mạch điện gồm: 2 pin mắc nối tiếp, 1 bóng đèn, 1 công tắc để tắt mở bóng đèn đó
Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn điện.
ĐẶT VẤN ĐỀ
Khi có dòng điện chạy trong mạch, ta không thể nhìn thấy các điện tích dịch chuyển. Vậy làm thế nào để nhận biết có dòng điện trong mạch hay không?
Ta có thể quan sát các tác dụng do dòng điện gây ra để nhận biết sự tồn tại của nó
Tiết 24:
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
Tiết 24:
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
Em hãy nêu một số thiết bị được dùng để đốt nóng khi có dòng điện chạy qua?
Ấm điện.
Đèn dây tóc
Mỏ hàn điện.
Máy sấy tóc.
Bàn ủi điện.
Nồi cơm điện.
Máy nước nóng
Bếp điện
C2/60/SGK:
-Lắp mạch điện như sơ đồ hình 22.1
I.Tác dụng nhiệt:
+ Mục đích thí nghiệm:Tìm hiểu tác dụng nhiệt của dòng điện.
+ Các bước tiến hành:
a)Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Làm thế nào để xác nhận điều đó?
b)Bộ phận nào của bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua?
c) Khi đèn sáng bình thường, bộ phận đó của đèn có nhiệt độ bao nhiêu? Vì sao phải làm bằng Vôn fram?
Bảng nhiệt độ nóng chảy của một số chất
- Đóng khóa K, tìm hiểu các nội dung sau:
a)Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên. Để xác nhận điều đó ta cảm nhận bằng tay hoặc dùng nhiệt kế.
b) Dây tóc của bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua.
c) Khi d�n s�ng bình thu?ng nhi?t d? c?a d�y tĩc l� 2500 0C. D�y tĩc thu?ng l�m b?ng Vơnfram d? khơng b? nĩng ch?y, vì nhi?t d? nĩng ch?y c?a Vơnfram l� 33700C . (> 25000C )
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
Nhận xét gì về nhiệt độ của vật dẫn điện khi có dòng điện chạy qua?
Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Tiết 24
Mục đích thí nghiệm:
Minh họa tác dụng nhiệt của dòng điện
Các bước tiến hành:
- Mắc mạch điện như hình vẽ.
- Để nguồn điện ở 9V
- Đóng công tắc.
- Quan sát tờ giấy trên sợi dây dẫn AB
C3/60/SGK
Cầu chì
Dây sắt
Mảnh giấy nhỏ
Hình 22.2
A
B
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
C3/60/SGK:
Khi đóng công tắc các mảnh giấy bị cháy, đứt ra và rơi xuống.
Ta thấy dòng điện đã gây ra tác dụng nhiệt với dây sắt AB nên nó nóng lên làm cháy các mảnh giấy.
a) Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi đóng công tắc?
b) Từ quan sát, hãy cho biết dòng điện đã gây ra tác dụng gì với dây sắt AB?
Tiết 24
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
Qua một số hiện tượng nêu trên em hoàn thành các câu sau:
Khi có dòng điện chạy qua,
Kết luận
các vật dẫn bị…………
nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới…………cao và…………...
nhiệt độ
phát sáng

Tiết 24
C4/61/SGK:
Cầu chì
Dây đồng
A
B
Nếu trong mạch điện có dây dẫn bằng đồng có nối xen một sợi dây chì(gọi là cầu chì)
Giới thiệu một số loại cầu chì trong đời sống
C4/61/SGK:
thì trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây dẫn có thể nóng trên 3270C. Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây chì và với mạch điện?
Cầu chì
Dây đồng
A
B
Nếu trong mạch điện có dây dẫn bằng đồng có nối xen một sợi dây chì(gọi là cầu chì)
C4/61/SGK:
Cầu chì
Dây đồng
A
B
khi đó dây chì sẽ nóng lên, chảy ra và đứt (Do chì nóng chảy ở nhiệt độ 3270C), vì vậy mạch điện bị hở, dòng điện tự ngắt, bảo đảm an toàn cho các thiết bị dùng điện.
BÀI 22
TÁCDỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn ngoài việc làm dây tóc nóng lên còn biểu hiện gì khác không?
Bút thử điện
Bóng đèn bút thử điện
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
- Hãy quan sát bóng đèn và nêu nhận xét về hai đầu dây đèn bên trong nó?
Hai đầu dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
khí
Hai đầu dây đèn bên trong bút thử điện tách rời nhau.
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
- Đèn sáng do hai đầu dây đèn nóng phát sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây này phát sáng?
Hai đầu dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
khí
Đèn sáng là do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây này phát sáng.
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:(h22.3)
Kết luận
Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này …………...
phát sáng
Hai đầu dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
khí

I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
Nhận xét về độ nóng của đèn bút thử điện khi phát sáng?
Không nóng !
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
Đèn LED !
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
2-Đèn điôt phát quang(đèn LED)
Bản kim loại nhỏ
Bản kim loại lớn
Mô tả cấu tạo đèn LED ?
Hai đầu dây
Thay đèn LED vào vị trí đèn dây tóc
-Nếu đèn không sáng thì đảo ngược 2 đầu dây đèn.
- Khi đèn sáng: dòng điện đi vào bản cực nào của đèn?
Đèn LED sáng khi :
-Bản kim loại nhỏ nối với cực +,
-Bản kim loại to nối với cực âm
(dòng điện đi vào bản kim loại nhỏ)
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1-Bóng đèn của bút thử điện:
2-Đèn điôt phát quang(đèn LED)
Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo ………… nhất định và khi đó đèn sáng.
một chiều
Kết luận:
Nếu sử dụng nhiều Điôt phát quang trong việc thắp sáng sẽ giảm tác dụng nhiệt của dòng điện, nâng cao hiệu suất sử dụng điện.

I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
III. Vận dụng:
C8/62/SGK:
Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường:
Bóng đèn bút thử điện.
Đèn điôt phát quang.
Quạt điện.
Không có trường hợp nào.
Đồng hồ dùng pin.
A.
B.
C.
D.
E.
III. Vận dụng:
C9/62/SGK:
Cho mạch điện có sơ đồ như hình 22.5/62/SGK
Xác định xem A hay B là cực(+) của pin.
III. Vận dụng:
C9/62/SGK:
Nối bản kim loại nhỏ của đèn LED với cực A của nguồn điện.
PIN
A
B
K
Đèn ………
sáng
?
LED
không sáng
1.Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn ………… Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì nó …………..
2.Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điôt phát quang mặc dù các đèn này ………….. tới nhiệt độ cao.
Hãy điền vào chỗ trống:
nóng lên
phát sáng
chưa nóng
GHI NHỚ
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Ngày nay đèn điốt phát quang được dùng làm đèn báo ở nhiều dụng cụ và thiết bị điện như Rađiô, tivi, máy tính, điện thoại di động, ổ áp,…đèn nầy rất bền, rẻ tiền và tiết kiệm điện.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
2.Dòng điện chạy qua bóng đèn ống, nhờ cơ chế đặc biệt, chất bột phủ bên trong thành ống phát sáng. Đèn này nóng lên rất ít nên tiêu thụ điện ít hơn so với đèn dây tóc nóng phát sáng.
Lớp bột huỳnh quang
22.1/23/SBT:
Xét các dụng cụ điện sau:
Hỏi khi các dụng cụ này hoạt động thì tác dụng nhiệt của dòng điện là có ích đối với dụng cụ nào? Không có ích với dụng cụ nào?
*Quạt điện.
*Nồi cơm điện.
*Máy thu hình.
*Ấm điện.
*Ra-đi-ô.
*Tủ lạnh.
22.1/23/SBT:
*Quạt điện.
*Nồi cơm điện.
*Máy thu hình.
*Ấm điện.
*Ra-đi-ô.
*Tủ lạnh.
Tác dụng nhiệt của dòng điện là có ích:
Tác dụng nhiệt của dòng điện là không có ích:
23.3SBT: Dòng điện có tác dụng phát sáng khi chạy qua bộ phận hay dụng cụ điện nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường?
Ruột ấm điện.
Công tắc.
Dây dẫn điện của mạch điện trong gia đình.
Đèn báo của tivi.
A.
B.
C.
D.
22.9 SBT: Dòng điện chạy qua dụng cụ nào dưới đây khi hoạt động bình thường vừa có tác dụng nhiệt, vừa có tác dụng phát sáng?
Rađiô ( máy thu thanh )
Thanh nung của nồi cơm điện
Điôt phát quang (đèn LED)
Ruột ấm điện
A.
B.
C.
D.
DẶN DÒ:
Học thuộc các kết luận, ghi nhớ và làm hết các bài tập còn lại ở SBT.
Xem trước bài: Tác dụng từ, tác dụng hóa học và tác dụng sinh lí của dòng điện