Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

phambayss.violet.vn
Biên soạn: Phạm Văn Bảy
tác dụng nhiệt và tác dụng
phát sáng của dòng điện
Cầu chì
Dây sắt
Mảnh giấy nhỏ
phambayss.violet.vn
Kiểm tra bài cũ
Hãy cho biết trong mạch điện dòng điện có chiều như thế nào? Hãy xác định chiều dòng điện trong sơ đồ mạch điện sau:
Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các thiết bị điện tới cực âm
phambayss.violet.vn
Đặt vấn đề vào bài
Khi có dòng điện trong mạch, ta không thể nhìn thấy các điện tích dịch chuyển. Nhưng ta có thể quan sát các tác dụng do dòng điện gây ra để nhận biết sự tồn tại của nó.
Muốn rõ hơn chúng ta cùng tìm hiểu bài học:
Tiết -Bài 22:
Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
phambayss.violet.vn
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
I. Tác dụng nhiệt
Hãy quan sát các hình bên và kể tên một số thiết bị thường đc đốt nóng khi có dòng điện chạy qua
C1. Bếp điện, bóng điện, bàn là, bếp từ.
phambayss.violet.vn
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
Hãy cho biết trong hình 22.1 có những bộ phận mạch điện gì? Hãy lắp mạch điện theo sơ đồ hình 22.1
Hình 22.1
Khi bóng đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Hãy đề xuất phương án kiểm tra?
Bộ phận nào của đèn bị đột nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua?
phambayss.violet.vn
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
Hãy quan sát bảng nhiệt độ nóng chảy của 1 số chất và giảI thích tại sao dây tóc bóng đèn thường làm bằng vonfam?
Qua TN có thể rút ra được nhận xét gì?
Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua
phambayss.violet.vn
Cầu chì
Dây sắt
Mảnh giấy nhỏ
Hình 22.2
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
Hãy quan sát TN của giáo viên
phambayss.violet.vn
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi GV đóng công tắc?
Các mảnh giấy bị đốt cháy và rơi xuống
Từ quan sát trên hãy cho biết dòng điện có tác dụng gì với dây sắt AB
KL: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị...
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc bóng đèn nóng tới..... cao và...
nóng lên
nhiệt độ
phát sáng
phambayss.violet.vn
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
II. Tác dụng phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện
C5. Trong bóng đèn bút thử điện ( hình 22.3) có chứa 1 chất khí. Hãy quan sát bóng đèn này và nhận xét về hai đầu dây bên trong của nó.
phambayss.violet.vn
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
C6. Hãy quan sát bóng đèn bút thử điện khi nó phát sáng và trả lờii câu hỏi sau đây: Đèn sáng do hai đầu dây đèn nóng sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây này phát sáng
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này......
phát sáng
phambayss.violet.vn
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
2. Đèn điot phát quang( đèn LED)
Hãy quan sát đèn điot phát quang ở hình 22.4 để nhận biết hai bản kim loại to, nhỏ khác nhau ở bên trong đèn và hai đầu dây bên ngoài nối với chúng
phambayss.violet.vn
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
Nối 2 đầu dây của đèn vào 2 cực của nguồn điện thường dùng cho đèn pin.Quan sát xem đèn có sáng không?
C7. Đảo ngược 2 đầu dây đèn, nhận xét xem khi đèn sáng thì dòng điện đi vào cực nào của đèn?
Kết luận: Đèn điot phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo .... ...nhất định và khi đó đèn sáng
một chiều
phambayss.violet.vn
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
III. Vận dụng
C8. Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường?
A. Bóng đèn bút thử điện
B. Đèn điot phát quang
C. Quạt điện
D. Đồng hồ dùng pin
E. không có trường hợp nào
E
phambayss.violet.vn
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
Cho mạch điện có sơ đồ như hình 22.5 nguồn điện là 1 chiếc pin với các cực (+) và (-) chưa biết. Hãy nêu cách làm khi sử dụng đèn điot phát quang để xác định xem A hay B là cực (+) của pin và chiều dòng điện chạy trong mạch.
Pin
A
B
+
phambayss.violet.vn
Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
Củng cố bài học
Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nừu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì nó phát sáng.
Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điot phát quang mặc dù các đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao.
phambayss.violet.vn
Cám ơn thầy cô giáo
và các em/
phambayss.violet.vn
Một số slide tham khảo cho các bạn đồng nghiệp và các em học sinh muốn tìm hiểu về điot phát quang ( Đèn led)
phambayss.violet.vn
ĐÈN LED
CẤU TẠO

ỨNG DỤNG
&
phambayss.violet.vn
I/ LỊCH SỬ
Một thời gian dài, đèn LED đã không được dùng làm nguồn sáng bởi vì chúng chỉ cho ánh sáng đỏ, xanh lá cây và vàng mà không cho ánh sáng trắng.
Đến năm 1993, công ty hoá chất Nichia của Nhật Bản cho ra đời loại đèn LED xanh dương, là sự kết hợp giữa ánh sáng đỏ và xanh lá cây để cho ra ánh sáng trắng.
Đèn LED đã có mặt từ những thập niên 60, hầu hết chỉ dùng hiển thị thời gian của đồng hồ báo thức hay dung lượng pin của máy ghi hình.
phambayss.violet.vn
II/ CẤU TẠO
LED hoạt động dựa trên hiệu ứng điện quang
phambayss.violet.vn
phambayss.violet.vn
NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG
phambayss.violet.vn
phambayss.violet.vn
LED là chất dẫn điện 1 chiều, phần tử dẫn diện bên trong là lớp bán dẫn P - N được tạo từ 2 chất bán dẫn (AlInGaP và InGaN).
Dòng điện chỉ chạy theo chiều từ bán dẫn P sang bán dẫn N. Ở giữa miền tiếp xúc giữa 2 lớp bán dẫn có ánh sáng phát ra, vì điểm phát sáng rất bé nên phía trên phải có dạng nửa hình cầu để có thể phát ánh sáng tán xạ trong phạm vi 180 độ về mọi hướng giúp người ta nhìn thấy nó.
Để có màu sáng khác nhau, người ta sẽ đưa thêm một số tạp chất khác nhau vào hoặc là trong lớp "nhựa" cho thêm các chất huỳnh quang.
NGUYÊN LÝ
phambayss.violet.vn
LED có dòng định mức cực đại là 350mA và có hiệu điện thế định mức là 10V.

Thường LED làm bằng chất bán dẫn (vô cơ hay hữu cơ - OLED). Người ta tìm cách dùng điện thế trực tiếp đưa điện tử trong bán dẫn từ mức năng lượng thấp lên mức năng lượng cao.
Hiện nay dùng OLED tức là LED hữu cơ (organic) để làm LED cho ánh sáng trắng.

Đưa thêm một số tạp chất khác nhau vào hoặc trong lớp nhựa cho thêm các chất huỳnh quang để có màu sáng khác nhau.
phambayss.violet.vn
ƯU ĐIỂM
Hiệu suất phát sáng tăng lên 100 lần. Đến nay tuy giá còn đắt nhưng LED trắng đang bắt đầu phổ biến vì nó kết hợp được ưu việt về tiết kiệm điện của đèn huỳnh quang, đèn compact và ưu việt về tính nhỏ gọn, tập trung, tắt bật nhanh chóng, dễ dàng của bóng đèn tròn.
phambayss.violet.vn
Kích thước LED rất nhỏ so với các bóng đèn hiện nay, cỡ chỉ vài mm, tiêu hao điện năng ít, có thể nối tiếp các LED thành các dải đèn dài hoặc thành từng cụm.
ƯU ĐIỂM
Đèn điốt phát sáng mới gọi là “LED for AC” sử dụng dòng điện xoay chiều có thể tiết kiệm đến 80% điện.
phambayss.violet.vn
LED có tuổi thọ 80.000-100.000 giờ, gấp 50 lần so với bóng đèn 60W. Điều này có nghĩa là chúng có thể thắp sáng liên tục trong vòng 6 năm. 


ƯU ĐIỂM
Do tiêu hao nhiệt rất ít, LED hầu như không nung nóng môi trường xung quanh và, khác với các loại bóng đèn khác, ánh sáng LED không gây chói, mỏi mắt, không phát ra tia cực tím
LED có thể phát ra ánh sáng có màu khác nhau, từ xanh lá cây, đỏ, đến trắng...
phambayss.violet.vn
III/ ỨNG DỤNG
1. Trị nám bằng ánh sáng
Công nghệ điều biến tế bào dựa trên cơ sở ánh sáng không nhiệt LED được áp dụng phổ biến trong lĩnh vực y khoa, đặc biệt hiệu quả trong lĩnh vực làm đẹp. Vấn đề cải thiện tình trạng lão hóa da, nhất là nám da của chị em sẽ có thêm một giải pháp tích cực để lựa chọn.
phambayss.violet.vn
Bạn sẽ có các dịng nu?c h?t l�n nh?ng dịng nu?c nh?y m�a cĩ m�u s?c thay d?i t�y thu?c v�o nhi?t d? c?a nu?c

2.Trang trí nội thất
Những bồn tắm, vòi nước, vòi sen và bàn ghế... phát sáng các sắc đỏ, vàng, trắng, xanh dương và xanh lá cây.
phambayss.violet.vn
Nguyên lý hoạt động :
Điều hướng ánh sáng bằng hệ thống "Chân không lượng tử" bao bọc xung quanh đèn Led như một chiếc vỏ trứng. Hệ thống thu toàn bộ dải ánh sáng ở gần nguồn phát nhất và gửi chúng tới vị trí màn hình.
? Chỉ cần một nguồn sáng tí hon, hệ thống cũng có thể tạo ra hiệu suất tương đương với những chiếu máy chiếu kích thước lớn.
Ưu điểm :
_ Nhỏ
_ Tích hợp được bên trong máy nghe nhạc MP3, điện thoại di động và các thiết bị di động
_ Độ sáng của hình ảnh hơn hẳn màn hình của điện thoại trước đây
_ Hệ thống "Chân không lượng tử" mua với số lượng có giá không quá 10 USD
_ Biến điện thoại di động thành phòng chiếu phim
3. Máy chiếu đèn Led
phambayss.violet.vn
Có một bảng điện tử hiện số ngay trong mũ làm từ 5 đèn Led màu xanh và 2 đèn Led màu đỏ
5.ỨNG DỤNG TRONG MŨ BẢO HIỂM
phambayss.violet.vn
Vôùi nhöõng khaû naêng öu vieät, deøn LED được öùng duïng trong baûng ñieän töû ma traän.
7. Bảng điện tử LED ma trận
Các bảng điện tử này được dùng ph?�bi?n trong ốc ho?t d?ng thôsng tin, qu?ng cáo, thuong m?i nhu: nhà ga, sân bay, ngân hàng, giao thông, trung tâm thuong m?i, siêu th?, buu di?n.
phambayss.violet.vn
Bảng điện tử LED hiển thị số
phambayss.violet.vn
Đặc điểm:cải tiến bộ phận đèn nền truyền thống của màn hình LCD theo hai hướng
Tuổi thọ :
_ Không phụ thuộc vào cường độ sáng của màn hình
8. Ứng dụng của dèn LED vào màn hình LCD
phambayss.violet.vn
BẠN CÓ BIẾT ?
Công trình nghiên cứu của các nhà khoa học Đại học Exeter (Mỹ) đã tìm hiểu cấu trúc đặc biệt của cánh bướm được bao bọc bởi lớp vẩy siêu nhỏ, có khả năng tiếp nhận tia cực tím và phát sáng trở lại giúp bướm liên lạc với nhau.
Loài bướm châu Phi đã tận dụng LED trong thiên nhiên.