Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

VẬT LÍ LỚP 7
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
Người thực hiện : Phạm Duy Hiển
Trường THCS Lạc Long Quân
KIỂM TRA BÀI CŨ
Cho mạch điện như hình vẽ sau , em hãy vẽ sơ đồ các mạch điện đó và kí hiệu chiều của mạch điện trong hình vẽ
Khi có dòng điện trong mạch, ta không thể nhìn thấy các điện tích dịch chuyển. Nhưng ta có thể nhận biết được sự tồn tại của nó nhờ quan sát các tác dụng mà dòng điện gây ra.
Hai trong số các tác dụng của dòng điện là:
Và bây giờ chúng ta cùng tìm hiểu các tác dụng này của dòng điện các em nhé
TÁC DỤNG NHIỆT
VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
I) Tác dụng nhiệt
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
C2: Lắp mạch điện như sơ đồ� hình 22.1 và tìm hiểu các nội dung sau đây:
a) Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Bằng cách nào để xác nhận điều đó?
- Bóng đèn bị nóng lên, ta có thể cảm thấy khi sờ bằng tay
b) Bộ phận nào của đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua ?
- Dây tóc bóng đèn
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
c) Khi đèn sáng bình thường, bộ phận đó của đèn có nhiệt độ khoảng 2500o C.
Bảng bên cho biết nhiệt độ nóng chảy của một số chất, hãy giải thích vì sao dây tóc bóng đèn thường được làm bằng vonfram?
Người ta thường dùng Vonfram để làm dây tóc bóng đèn vì vonfram có nhiệt độ nóng chảy cao
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
Qua các câu C1 và C2 các em có nhận xét gì khi dòng điện chạy qua vật dẫn ?
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua
Cầu chì
Dây sắt
Mảnh giấy nhỏ
C3. Các em hãy quan sát thí nghiệm theo hình 22.2
Sau khi quan sát thí nghiệm hãy cho biết:
Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi đóng công tắc?
Các mảnh giấy bị dây sắt đốt cháy đứt và rơi xuống
Trả lời
b/Từ quan sát trên, hãy cho biết dòng điện đã gây tác dụng gì với dây sắt?
b/Dòng điện đã làm cho dây sắt nóng lên ( gây tác dụng nhiệt)
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Qua các câu hỏi và thí nghiệm trên các em có kết luận gì về tác dụng nhiệt của dòng điện ?
Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị . . . . . . . .
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới. . . . . . . . . cao và. . . . . . . . . . .
nóng lên
nhiệt độ
phát sáng
Kết luận:
-Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên.
-Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng.
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Kết luận:
-Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên
-Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng
C4: Nếu trong mạch điện với dây dẫn bằng đồng có nối xen một đoạn dây chì ( gọi là cầu chì) thì trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây dẫn có thể nóng lên trên 327oC. Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây chì và với mạch điện?
Trả lời
Khi đó cầu chì nóng lên tới nhiệt độ nóng chảy và bị đứt. Mạch điện bị hở ( bị ngắt mạch ), tránh hư hại và tổn thất có thể xảy ra.
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Kết luận:
-Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên
-Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng
Một trong những tác dụng quan trọng của dòng điện là phát sáng. Nhiều loại đèn điện hoạt động dựa trên tác dụng này.
II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
C5: Trong bóng đèn bút thử điện có chứa một chất khí ( khí nêôn). Hãy quan sát bóng đèn này và cho nhận xét về hai đầu dây bên trong nó
Hai đầu dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
Hai đầu dây bên trong bóng đèn của bút thử điện tách rời nhau
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Kết luận:
-Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên
-Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng
II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Hai đầu dây đèn
Hai đầu bọc kim loại
C5: Hãy quan sát bóng đèn bút thử điện khi nó phát sáng và trả lời câu hỏi sau đây:
Đèn sáng do hai đầu dây đèn nóng sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây này phát sáng ?
Trảlời
Đèn sáng do vùng chất khí giữa hai dầu dây đèn phát sáng
Qua các câu hỏi trên các em hãy hoàn thành kết luận cho phần này
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này. . . . . . . . . . .
phát sáng
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát sáng
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Kết luận:
-Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên.
-Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng.
II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
a) Hãy quan sát ảnh của đèn điôt phát quang để nhận biết hai bản kim loại to, nhỏ khác nhau ở bên trong đèn và hai đầu dây bên ngoài nối với chúng.
Bản nhỏ nối với cực (+) , bản lớn nối với cực (_) của nguồn .
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Kết luận:
-Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên.
-Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng.
II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
b/ Thắp sáng đèn điôt phát quang bằng cách nối hai đầu dây của đèn vào hai cực của nguồn điện theo hình 22.5.
Hình 22.5
Pin
K
Đèn không sáng
_
+
Mắc như hình vẽ , xem đèn có sáng không ?
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Kết luận:
-Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên
-Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng
II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
C7: Đảo ngược hai đầu dây đèn, nhận xét xem khi khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản cực nào của đèn
Hình 22.5
Pin
K
+
_
Đèn LED chỉ sáng khi bản kim loại nhỏ bên trong đèn được nối với cực dương của pin và bản kim loại to hơn được nối với cực âm.
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
Các em hãy hoàn thành kết luận cho phần này bằng cách chọn từ thích hợp điền vào chỗ� trống. . .
Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo. . . . . . . . . . nhất định và khi đó đèn sáng
một chiều
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua
Kết luận:
* Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên
* Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng
II/Tác dụng phát sáng:
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua
Kết luận:
* Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên
* Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng
II/Tác dụng phát sáng:
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
* Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật dẫn nóng đến nhiệt độ cao thì phát sáng.
* Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điôt phát quang mặc dù các đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao.
Tiết 24 - Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua
Kết luận:
* Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên
* Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng
II/Tác dụng phát sáng:
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
Một số ứng dụng của đèn LED
Bảng điện tử LED hiển thị số
Màn hình tivi LCD
Đèn quảng cáo
Xem đoạn phim về tác dụng phát quang của dòng điện .
Tiết 24- Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua
Kết luận:
* Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên
* Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn bút thử điện làm chất khí này phát sáng
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng
II/Tác dụng phát sáng:
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
GDBVMT: sử dụng điôt trong thắp sáng sẽ góp phần làm giảm tác dụng nhiệt của dòng điện, nâng cao hiệu suất sử dụng điện.
Đèn điôt được sử dụng trong nhiều thiết bị như: ra-đi-ô, tivi, máy tính, điện thoại di động, ổn áp, . . . .
Baøi taäp vaän duïng
1. Bóng đèn bút thử điện:
II/Tác dụng phát sáng:
C9: Cho mạch điện có sơ đồ như hình 22.5. Nguồn điện là một chiếc pin với các cực (+) và(-) chưa biết. Hãy nêu cách làm khi sử dụng đèn điôt phát quang để xác định xem A hay B là cực (+) của pin này và chiều dòng điện chạy trong mạch
Trả lời
- Đóng khoá K, nếu đèn không sáng đổi hai đầu dây đèn. Khi đèn sáng, bản kim loại nhỏ trong đèn LED nối với cực nào thì đó là cực dương. Cực kia là cực âm
+
Baøi taäp vaän duïng
Để học tốt bài sau và cũng để khắc sâu kiến thức, về nhà các em hãy:
Học thuộc phần ghi nhớ
Đọc phần " Có thể em chưa biết "
Làm các bài tập 22.1 , 22.2 , 22.3
(tr 23 -SBT)
Chúc các em học tốt !