Bài 22. Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

KIỂM TRA BÀI CŨ
Trả lời
Dòng điện trong kim loại là dòng các electron dịch chuyển có hướng.
Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn điện.
Em hãy nêu bản chất dòng điện trong kim loại và quy ước về chiều của dòng điện ?
Khi có dòng điện chạy trong mạch, ta không thể nhìn thấy các điện tích dịch chuyển. Vậy làm thế nào để nhận biết có dòng điện trong mạch hay không?
Để nhận biết có dòng điện trong mạch hay không, ta có thể căn cứ vào biểu hiện do tác dụng của dòng điện gây ra mà xác nhận sự tồn tại của nó.

BÀI 22 - Tiết 24:
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN

I.Tác dụng nhiệt:
C1: Em hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị thường dùng được đốt nóng khi có dòng điện chạy qua?
BÀI 22 - Tiết 24: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
C1. Các dụng cụ đốt nóng bằng điện như:
C2. Lắp mạch điện như sơ đồ hình 22.1 SGK - 60
I.Tác dụng nhiệt:
a)Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Làm thế nào để xác nhận điều đó?
b)Bộ phận nào của bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua?
BÀI 22 - Tiết 24: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên. Có thể xác nhận qua cảm giác bằng tay hoặc dùng nhiệt kế kiểm tra.
Dây tóc của bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua
BẢNG NHIỆT ĐỘ NÓNG CHẢY CỦA MỘT SỐ CHẤT
c) Khi đèn sáng bình thường, bộ phận đó của đèn có nhiệt độ khoảng 25000C.
Vì sao dây tóc của bóng đèn thường được làm bằng Vonfram?
Dây tóc bóng đèn thường làm bằng vonfram để không bị nóng chảy, vì nhiệt độ nóng chảy của vonfram là 3370 0C
BÀI 22 - Tiết 24: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
Qua các câu C1 và C2 các em rút ra nhận xét gì?
- Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
Làm thế nào để chứng minh vật dẫn nóng lên mà không cần chạm tay hay dùng nhiệt kế?
Khi đóng công tắc các mảnh giấy bị cháy, đứt ra và rơi xuống.
Dòng điện đã gây ra tác dụng nhiệt với dây sắt AB nên nó nóng lên làm cháy các mảnh giấy.
C3. a) Dự đoán xem hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi ta đóng công tắc?
b) Từ quan sát, ta thấy dòng điện đã gây ra tác dụng gì với dây sắt AB ?
BÀI 22 - Tiết 24: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
Qua các câu hỏi và thí nghiệm trên các em rút ra kết luận gì về tác dụng nhiệt của dòng điện?
- Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
* Kết luận:
- Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên.
- Dòng điện chạy qua bóng đèn làm dây tóc bóng đèn nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng.
..............
.............
................
C4. Khi nhiệt độ trong dây dẫn lên trên 3270C thì dây chì sẽ nóng chảy và bị đứt. Mạch điện bị hở (bị ngắt mạch) không làm hư hỏng các thiết bị đang sử dụng.
Một số loại cầu chì trong đời sống
BÀI 22 - Tiết 24: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
- Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.
* Kết luận:
- Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên.
- Dòng điện chạy qua bóng đèn làm dây tóc bóng đèn nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng.
II.Tác dụng phát sáng:
1.Bóng đèn bút thử điện:
- Hai đầu dây của đèn sợi đốt liền mạch hay đứt quãng?
Hai đầu dây của đèn sợi đốt liền mạch.
- Còn hai đầu dây của bóng đèn bút thử điện thì thế nào?
Hai đầu dây của đèn bị tách ra (đứt quãng).
C6. dây đèn nóng phát sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây này phát sáng?
BÀI 22 - Tiết 24: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1.Bóng đèn bút thử điện:
Đèn sáng là do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây này phát sáng.
Kết luận1: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này phát sáng.
................
Có loại đèn nào cũng chưa nóng tới nhiệt độ cao mà vẫn phát sáng như thế không?
BÀI 22 - Tiết 24: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
II.Tác dụng phát sáng:
1.Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận1: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này phát sáng.
2.Đèn điôt phát quang (đèn LED):
C7. Khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản cực nào của đèn?
C7. Khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản cực to của đèn.
Nối bản nhỏ của đèn LED với cực dương của nguồn.
Đèn điôt phát quang sáng khi bản to bên trong của đèn được nối với cực dương và bản nhỏ được nối với cực âm của nguồn điện
Kết luận 2:
Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng.
..................
BÀI 22 - Tiết 24: TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
I.Tác dụng nhiệt:
- Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên.
- Dòng điện chạy qua bóng đèn làm dây tóc bóng đèn nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng.
II.Tác dụng phát sáng:
- Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điôt phát quang mặc dù các đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao.
- Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng.
C8: Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường ?
A . Bóng đèn của bút thử điện;
B . Đèn điốt phát quang;
C . Quạt điện;
D . Đồng hồ dùng pin;
E . Không có trường hợp nào
III.Vận dụng:
Pin
+
_
K
A
B
_
Pin
+
_
K
A
B
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Ngày nay đèn LED được dùng làm đèn chiếu sáng và đèn báo ở nhiều dụng cụ hay thiết bị điện như Ra đi ô, tivi, máy tính, điện thoại di động, ổ áp,…đèn này rất bền, rẻ tiền và tiết kiệm điện.
Lợi ích của việc tiết kiệm điện.
- Giảm chi tiêu cho gia đình.
- Các dụng cụ và thiết bị điện được sử dụng lâu bền hơn.
- Giảm việc xây dựng các nhà máy thủy điện, nhiệt điện làm ô nhiễm hoặc hủy hoại môi trường sống.
- Dành phần điện năng tiết kiệm cho sản xuất.
Bài 22.1 / SBT: Xét các dụng cụ điện sau:
Hỏi khi các dụng cụ này hoạt động thì tác dụng nhiệt của dòng điện là có ích đối với dụng cụ nào? Không có ích với dụng cụ nào?
*Quạt điện.
*Nồi cơm điện.
*Máy thu hình.
*Ấm điện.
*Ra-đi-ô.
*Tủ lạnh.
DẶN DÒ:
Học thuộc bài và làm hết các bài tập ở SGK và SBT.
Xem tiếp bài tiếp theo
Bài 22.2 (SBT) Người ta sử dụng ấm điện để đun nước. Hãy cho biết :
a)Nếu còn nước trong ấm thì nhiệt độ của ấm cao nhất là bao nhiêu?
b)Nếu vô ý để quên, nước trong ấm cạn hết thì có sự cố gì xảy ra?
- Ấm điện bị cháy, hỏng. Vì khi cạn nước do tác dụng nhiệt của dòng điện, nhiệt độ của ấm tăng cao liên tục. Ruột ấm sẽ nóng chảy không dùng được nữa. Một số vật để gần ấm có thể bắt cháy gây hỏa hoạn.
- Khi còn nước trong ấm, nhiệt độ cao nhất của ấm là 1000C.(suốt quá trình sôi nhiệt độ sôi không đổi)